โครงการแปลงสาธิตจุดเรียนรู้การพัฒนาที่ดินตามพระราชดำริ บริเวณอ่างเก็บน้ำดอกกราย อำเภอปลวกแดง จังหวัดระยอง

[กนผ.กร.ทบ.]

ตั้งอยู่ที่ บ้านพัฒนาผัง 2 หมู่ที่ 6 ตำบลแม่น้ำคู้ อำเภอปลวกแดง จังหวัดระยอง มีเนื้อที่ประมาณ 60 ไร่ พื้นที่ขยายผลประมาณ 20,000 ไร่
                 อยู่ระหว่าง พิกัด N 1426300 – 1426700 E 741300 – 741800
                พิกัดที่ตั้งสำนักงาน N 1426540 E 741584 WGS84 L7018 ระวางแผนที่ 5234 IV

Comments

[กนผ.กร.ทบ.]

ความเป็นมา
ด้วยสภาพพื้นที่ของจังหวัดระยอง เป็นสภาพป่าที่ถูกทำลาย ราษฎรส่วนใหญ่ประกอบอาชีพการเกษตร และประสบปัญหาผลผลิตตกต่ำ รายได้ลดลง เนื่องจากดินมีความอุดมสมบูรณ์ต่ำ และมีแหล่งน้ำไม่เพียงพอ ประกอบกับถูกอิทธิพลของนายทุนขยายพื้นที่เพิ่มขึ้น ซึ่งอาจจะมีผลกระทบ ต่อความมั่งคงของประเทศชาติได้
          เมื่อทราบฝ่าละอองธุรีพระบาท พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงได้พระราชทานพระราชดำริว่าบริเวณอ่างเก็บน้ำดอกกราย อำเภอปลวกแดง จังหวัดระยอง ซึ่งมีพื้นที่ประมาณ 1,300 ไร่ สามารถส่งน้ำมายังพื้นที่ดังกล่าวได้ ทรงแนะนำให้จัดเป็นศูนย์กลางการพัฒนาการเกษตรและศิลปาชีพพิเศษแก่ราษฎร ดังนั้น เจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องจึงได้ดำเนินงานขั้นต้นด้วยการจัดระบบการส่งน้ำปรับพื้นที่ และพระราชทานทรัพย์ส่วนพระองค์ที่พระราชทานมาเป็นทุนหมุนเวียน จำนวน 3 ล้านบาท และมีผู้ขอพระราชทานน้อมเกล้าฯ ถวายคอกม้า คอกสุกร และคอกแกะ สร้างไว้ในศูนย์กลางอาชีพการเกษตรฯ
         14 กรกฎาคม พ.ศ. 2523 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เสด็จพระราชดำเนินพร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี และสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณ์วลัยลักษณ์อัครราชกุมารี ทรงเสด็จเยี่ยมศูนย์กลางการพัฒนาการเกษตรและศิลปาชีพพิเศษ ทรงพระราชทานแนวทางการพัฒนาไว้ 4 ข้อ คือ

[กนผ.กร.ทบ.]

1. ให้พัฒนาด้านการเกษตร โดยเฉพาะด้านปศุสัตว์ การประมงเพื่อการบริโภค และสำรองอาหารไว้ในยามวิกฤต นอกจากนั้นมูลสัตว์ยังทำเป็นเชื้อเพลิงและปุ๋ยสำหรับปรับปรุงบำรุงดิน
         2. ให้มีศูนย์ฝึกปฏิบัติการด้านประกอบอาชีพ โดยจัดให้มีแปลงสาธิตของราษฎรตัวอย่าง 4 แปลง แปลงละ 4 ไร่ โดยปลูกบ้านพักอาศัยแบบชาวบ้าน ให้ราษฎรดำเนินการปลูกพืชและเลี้ยงสัตว์ควบคู่กัน
         3. ให้จัดเป็นศูนย์การส่งเสริมการเลี้ยงปศุสัตว์ โดยดำเนินการแบบให้ราษฎรได้ยืมสัตว์พันธุ์ดีไปผสม หรือเลี้ยงแล้วส่งลูกคืน หรือขายให้ราษฎรนำไปเลี้ยง
         4. ให้มีศูนย์พัฒนาการเกษตร เพื่อให้เกษตรกรนำเอาแบบอย่างการดำเนินงานและการจัดไร่นา ไปพิจารณาตัดสินใจในการปรับปรุงไร่นาของตนเอง

[กนผ.กร.ทบ.]

วัตถุประสงค์
1.จัดทำแปลงสาธิตจุดเรียนรู้ ด้านการพัฒนาที่ดิน ตามแนวพระราชดำริ
2.อบรม ส่งเสริม และเผยแพร่การพัฒนาที่ดินในรูปแบบต่างๆ ตามภารกิจของกรม
3.ปรับปรุงสถานที่ พร้อมทั้งแปลงสาธิตสำหรับการดูงานของเกษตรกร และผู้สนใจทั่วไป
4.ส่งเสริมเกษตรกรในการปรับปรุงบำรุงดิน ตามความเหมาะสมของพื้น
5.ขยายเครือข่ายกลุ่มเกษตรกรที่ทำเกษตรอินทรีย์ หรือลดการใช้ปุ๋ยเคมี

[กนผ.กร.ทบ.]

ผลการดำเนินการที่ผ่านมา
สถานีพัฒนาที่ดินระยอง สำนักงานพัฒนาที่ดินเขต 2 กรมพัฒนาที่ดิน เป็นหน่วยงานหนึ่งที่รับผิดชอบในโครงการศูนย์บริการการพัฒนาปลวกแดง ตามพระราชดำริ จังหวัดระยอง ในพื้นที่ 60 ไร่ โดยดำเนินการจัดทำแปลงสาธิตจุดเรียนรู้ด้านการพัฒนาที่ดินในรูปแบบต่างๆ ตามศักยภาพของพื้นที่ เช่น การจัดทำระบบอนุรักษ์ดินและน้ำ โดยเน้นการใช้หญ้าแฝก การวางระบบการปลูกพืช การปรับปรุงบำรุงดินด้วยอินทรียวัตถุ และการทำเกษตรทฤษฎีใหม่ เป็นต้น เพื่อถ่ายทอดเทคโนโลยีด้านการพัฒนาที่ดินให้กับเกษตรกร ออกไปสู่พื้นที่ต่างๆ ซึ่งสถานีพัฒนาที่ดินระยอง ได้ดำเนินงานมาตั้งแต่ก่อตั้งโครงการฯ แต่ในบางปีไม่ได้รับงบประมาณสนับสนุน จึงได้จัดทำแผนงานของบประมาณในชื่อโครงการจัดทำแปลงสาธิตจุดเรียนรู้การพัฒนาที่ดิน ตามแนวพระราชดำริ บริเวณอ่างเก็บน้ำดอกกราย อำเภอปลวกแดง จังหวัดระยอง ตั้งแต่ปีงบประมาณ พ.ศ. 2549 เป็นต้นมา