/*-*\\มารู้กัน!! ภาษาเหนือ ใต้ ออก ตก ของไทย ขำๆๆๆ/*-*\\

[*-_._-* LittleCasper *-_._-*]

เริ่มที่ภาษาเหนือแล้วกัน
ภาษาเหนือ: สวัสดีเจ้า
ภาษาเหนือหลายคนอาจจะเคยได้ยินกันมาจากหลายๆ ที่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งจากเพลงในอัลบั้มของลานนาที่ฮิตติดหูกันมาแล้ว จึงจะขอดึงเอาบางคำจากเนื้อเพลง ไว้ใจ๋ได้กา มาแนะนำเพื่อให้รู้ความหมายกันนะคะ คำเมือง ความหมาย (คำแปลเป็นภาษากลาง)
ไปแอ่ว ไปเที่ยว
เฮา เรา, พวกเรา
ม่วนใจ๋ สุขใจ
ฮู้จัก รู้จัก
เปิ้น สรรพนามใช้แทนตัวเอง หรือบุคคลที่ 3
อ้าย พี่ชาย
ป้อจาย ผู้ชาย
ลงต๊อง ท้องเสีย
อู พูด
กึ้ด คิด
ผักกาดจอ ผักกาดที่มีดอกของทางเหนือ
ยะจะได ทำยังไง
จริงๆ แล้วคำเมืองที่ยกตัวอย่างจะเป็นสำเนียงเชียงใหม่ ซึ่งค่อนข้างเข้าใจง่ายกว่าคำเมืองสำเนียงแพร่ พะเยาและน่าน ที่จะพูดเร็วแต่คำศัพท์ก็จะคล้ายๆ กัน

'

Comments

[*-_._-* LittleCasper *-_._-*]

อ่ะ มาดูแปลเพลงกันบ้าง
ของ ลานนาคัมมินส์
แต่ก่อนแต่ไร ไปแอ่วต่างได๋กัน
- แต่ก่อนแต่ไร ไปเที่ยวที่ต่างๆร่วมกัน
เฮาก็ไปโตยกัน ตึงวันแสนม่วนใจ๋
- เราก็ไปด้วยกัน ทุกวันแสนม่วนใจ
พอพบฮู้จักสาวชาวกรุงบ่เต้าใด
- พอพบรู้จักสาวชาวกรุงไม่เท่าใหร่
อ้ายก็ไปเอาอกเอาใจ๋แต่เขา
- พี่ก็ไปเอาอกเอาใจแต่เขา

แค่เพียงบ่เมิน เชื่อกำเปิ้นแล้วกา
- แค่เพียงไม่นาน เชื่อคำเขาแล้วเหรอ
ฮู้จักเพียงหน้าตา ฮู้ใจ๋เปิ้นหรือเปล่า
- รู้จักเพียงหน้าตา รู้ใจเขาหรือเปล่า
ตึงวันเปิ้นมีป้อจายมาคอยเฝ้า
- ทุกวันเขามีผู้ชายมาคอยเฝ้า
เป็นจะอี้แล้วคงบ่ดีไปไว้ใจ๋
- เป็นอย่างนี้แล้วคงไม่ดีไปไว้ใจ

เคยกิ๋นผักกาดจอ บ่เคยกิ๋นพิซซ่า
- เคยกินผักกาดจอ ไม่เคยกินพิซซ่า
(ผมไม่เข้าใจความหมายของประโยคนี้...)
หากว่าลงต๊องจะยะจะได
- หากว่าลงท้องจะทำอย่างไร
เปิ้นบ่ไจ้คนเมือง บ่เมินหากเปิ้นลาไกล
- เขาไม่ใช่คนเมือง ไม่นานหากเขาลาไกล
อ้ายจะอู้จะไดบ่ออก
- พี่จะพูดยังไงไม่ออก

ก็บ่ได้หวง ทวงอะหยังวุ่นวาย
- ก็ไม่ได้หวง ทวงอะไรวุ่นวาย
เป็นแค่เพียงเสียดาย ข้ากลัวอ้ายโดนหลอก
- เป็นแค่เพียงเสียดาย ฉันกลัวพี่โดนหลอก
เปิ้นกึ้ดกับอ้ายจะไดก็บ่บอก
- เขาคิดกับพี่ยังไงก็ไม่บอก
เป็นจะอี้แล้วอ้ายจะไว้ใจได้กา
- เป็นอย่างนี้แล้วพี่จะไว้ใจได้เหรอ

ปากแดงๆ จะไว้ใจได้กา
- ปากแดงๆ จะไว้ใจได้เหรอ
หน้าสวยๆ จะไว้ใจได้กา
- หน้าสวยๆ จะไว้ใจได้เหรอ
แก้มขาวๆ จะไว้ใจได้กา
- แก้มขาวๆ จะไว้ใจได้เหรอ
ตาหวานๆ จะไว้ใจได้กา
- ตาหวานๆ จะไว้ใจได้เหรอ
ใส่เอวลอย จะไว้ใจได้กา
จะไว้ใจได้เหรอ
นุ่งสั้นๆ จะไว้ใจได้กา
- ใส่สั้นๆ จะไว้ใจได้เหรอ
อยู่เมืองไกล จะไว้ใจได้กา
- อยู่เมืองไกล จะไว้ใจได้เหรอ
บ่ไจ้ข้าเจ้า จะไว้ใจได้กา
- ไม่ใช่ฉัน จะไว้ใจได้เหรอ

[มุมุ]

แปลเป็นภาษากลางได้ไหมค่ะ

[ปาณิสรา]

เป็นค่ะ

[เนปจูน]

เเปลให้หน่อยค่ะ

[*-_._-* LittleCasper *-_._-*]

ภาษาใต้: หรอย
หรอย: (ก., ว.) อร่อย, เอร็ดอร่อย
ตัวอย่าง: แกงเทกหมูหรอย ผมชอบกินของหรอยๆ
คำแปล: แกงกระทิหมูอร่อย (ก.) ผมชอบกินของอร่อยๆ (ว.)

คำนี้อาจะได้ยินกันบ่อยๆ เป็นคำที่กร่อนมากจาก อร่อยในภาษาถิ่งภาคกลาง
เนื่องจากลักษณะภาษาของภาคใต้จะตัดคำหรือวลีออกแต่ให้เหลือแต่คำ
หรือวลีที่เน้นเสียง แต่ยังคงความหมายเหมือนเดิม (บางที้ต้องดูบริบท หรือ
สภาพสิ่งแวดล้อมรอบข้าง ตามสถานการณ์ ขณะนั้น)
สาเหตุที้ต้องมีการตัดคำทิ้ง(ทำให้ดูเหมือนหยาบกระด้าง ทางภาษาไม่เพราะ
เหมือนภาษาถิ่นภาคอื่นๆ) เกิดจากลักษณะภูมิประเทศ (ข้อสันนิฐานอย่างหนึ่ง)
ที่ภาคใต้ถูกขนาบข้างด้วยทะเลทั้งผังอ่าวไทย และอันดามัน ทำให้เกินกระแสลม
ที่ค่อยข้างแรง ทำให้การสื่อสารต้องรวบรัด ตัดสิ่ง(ที่คิดว่า)ไม่สำคัญหรือ มีผลต่อ
ต่อการสีือสารน้อยออกไป

ภาษาถิ่นภาคใต้แม้จะไม่เพราะ( แต่ได้เนื้หาครบถ้วน ตรงตามความประสงค์ของ
ผู้สือสาร) เลยทำให้คนถิ่นอื่นอาจจะเห็นว่าคนใต้เป็นคนมุมะลุขวานผ่าซาก แต่จริงๆ
แล้วคนใต้ไม่ได้ใจดำหรือแล้งน้ำใจอย่างที่คิดนะครับ แต่เป็นคนตรงๆ ซื่อๆ มากกว่าครับ :>

'

[*-_._-* LittleCasper *-_._-*]

ภาษาอีสาน: โดน, พ้อ, เทื่อ, แหล้
ได้พูดถึงเพลงแล้ว เลยนึกถึงเพลงที่ร้องกันตามงานชุมนุมรอบกองไฟ:

โดนๆ พ้อกันเทื่อหนึ่ง ตกตะลึงสวยแท้งามแท้
แต่ก่อนทั้งดำทั้งแหล้ (ซ้ำ) เดี๋ยวนี้งามแท้ทั้งแหล้ทั้งดำ

ไล่ทีละคำ (อย่าลืมว่าการผันวรรณยุกต์ไม่เหมือนภาษากลาง)

โดน ว. นาน
ไม่มีอะไรพิเศษ ใช้เหมือนคำว่า "นาน" ในภาษากลางทุกประการ เช่น "ท่าตั้งว่าโดน" แปลว่า "รออยู่ตั้งนาน"

พ้อ [ผ้อ] ก. พบ, เจอ
ใช้ทั้งกับการพบปะกัน และการหาสิ่งของพบ

มีเกร็ดอย่างหนึ่งคือคำว่า "ปะ" [ป๋ะ] ในภาษาอีสาน แปลว่า "ทิ้ง" หรือ "หย่าร้าง" เช่น "ปะลูกไว้เฮือนผู้เดียว" หมายถึง "ทิ้งลูกไว้บ้านคนเดียว" สามีภรรยา "ปะกัน" ก็หมายถึงหย่ากัน แต่ในภาษากลาง "ปะ" กลายเป็นคำซ้อนของคำว่า "พบปะ" แล้วก็เลยทำให้ "ปะ" มีความหมายว่า "เจอ" (แทนที่จะเป็น พบแล้วจาก ผ่านมาแล้วก็ผ่านไป) ซึ่งอาจเป็นแค่ความบังเอิญก็ได้ เพราะ "ปะ" มีอีกความหมายหนึ่ง ว่าเอามาเจอกัน เช่น "ปะผ้า" อยู่แล้ว

เทื่อ [เทือ (สามัญสูง), บางท้องถิ่นออกเสียงเป็น เทีย (สามัญสูง)] น. ครั้ง, คราว, ที
ท้องถิ่นอีสานบางถิ่น เช่น ขอนแก่น จะออกเสียงสระเอือเป็นสระเอีย เช่น เกือ (เกลือ) ออกเสียงว่า "เกีย" คำว่า "เทื่อ" ก็ออกเสียงว่า "เทีย" เหมือนกัน คำว่า "เทื่อ" ใช้เหมือนคำว่า "ครั้ง" ในภาษากลาง เช่น "ตบมือสามเทื่อ", เหมือนคำว่า "คราว" เช่น "เทื่อหน้าอย่าเฮ็ด" คือ "คราวหน้าอย่าทำ"

"นิสสันเทียหน้า" หมายถึง "เทียนี้โตโยต้าไปก่อน"? ;-D

แหล้ [แหล่] ว. ม่วง, คล้ำ
สีม่วงๆ คล้ำๆ ช้ำเลือดช้ำหนอง เรียกว่า "สีแหล้" [ผันวรรณยุกต์ว่า "แหล่"] อย่างเช่น สีทางด้านขอบบนของรุ้งปฐมภูมิ แบบนั้นก็เรียก "สีแหล้" เหมือนกัน

[*-_._-* LittleCasper *-_._-*]

ภาษาอีสาน: ออนซอน
เกี่ยวเนื่องมาจากคำว่า "สะออน" มีอีกคำที่คล้ายกันจนใช้ปนกันบ่อยๆ คือ "ออนซอน" ผมเองก็ยอมรับว่าความหมายของคำนี้ค่อนข้างเบลอสำหรับผม เพราะเป็นคำที่มักใช้ในอาการชื่นชม เช่น "ออนซอนเด", "ออนซอนหลาย" จนชวนให้คิดว่า "ออนซอน" แปลว่าชื่นชอบ คล้ายกับ "สะออน" และหลายคนก็มีความเข้าใจกันว่าอย่างนั้น

แต่จำได้ว่าเคยเรียนในสมัยมัธยม ว่า "ออนซอน" นี้ เป็นคำที่แผลงมาจาก "อรชร" ที่แปลว่า "งาม" เมื่อคิดตามดั่งนี้ โดยเอาคำว่า "งาม" ใส่เข้าไป กลายเป็น "งามจริง", "งามมาก" มันก็กลายเป็นคำชื่นชม หากแต่เราไปจับเอากิริยาชื่นชมมาเป็นความหมาย เลยเกิดอาการเพี้ยนความหมายไป

อีกครั้งหนึ่งที่ได้ยืนยัน ก็ตอนที่มีโอกาสเข้าไปพบ พจนานุกรมภาษาอีสาน ที่หอสมุดแห่งชาติ เปิดคำว่า "ออนซอน" ก็แปลว่า "งาม"

แต่นั่นก็นานมาแล้ว ผมอาจจะจำเพี้ยนก็ได้ จึงยังไม่มั่นใจ จนกระทั่งได้แหล่งอ้างอิงเป็น พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน ทั้งฉบับ พ.ศ. ๒๕๒๕ และ ๒๕๔๒

ฉบับ ๒๕๒๕:

ออนซอน, อ่อนซอน (ถิ่น) ว. เพราะพริ้ง; สวย, งาม, น่ารัก.
ฉบับ ๒๕๔๒:

ออนซอน, อ่อนซอน (ถิ่น-พายัพ, อีสาน) ว. งาม; เพราะพริ้ง, ซาบซึ้งตรึงใจ. (เพี้ยนมาจาก อรชร).
สรุปว่า "ออนซอน" เป็นคำวิเศษณ์ ไม่ใช่คำกริยาเหมือน "สะออน" และความหมายก็คือ:

ออนซอน ว. งาม; เพราะพริ้ง, ซาบซึ้งตรึงใจ
ถึงแม้จะแผลงมาจาก "อรชร" แต่ "ออนซอน" ก็ไม่ได้เอาไว้ใช้กับรูปร่างของคน แต่ใช้กับความงดงามทั่วๆ ไป ทั้งวัฒนธรรม ทั้งบรรยากาศ

เรายังอยู่ในบรรยากาศคาราโอเกะอยู่ใช่ไหม ถ้ายังจำเพลง "ออนซอนเด" ของวิสา คัญทัพ ที่ศันสนีย์ร้องไว้ได้

พิณแคนส่งข่าวบอกขาน แว่วหวานก้องมาแต่ไกล
ลมฝนบนฟ้าลอยไป ท้องนาท้องไร่คอยเคียว

ด้วยน้ำจิตที่เปี่ยมล้นดวงใจ สดสะอาดใสดุจดังน้ำลำธาร
รวมกำลังออกเหงื่อแรงทำงาน ออนซอนเด ละเป็นตาน่าชื่นบาน
ฤดูกาลแสนหวาน โอ้สวรรค์บ้านนา

[*-_._-* LittleCasper *-_._-*]

ภาษาอีสาน: ข้อยเป็นอีสาน บ่แม่นลาว
เห็นหลายคนชอบบอกว่าภาษาอีสาน คือภาษาลาว แม้แต่คนอีสานเองก็บอกว่าตัวเอง เว่าลาว ฮ่วย! อีสานบ่แม่นลาว แค่คล้ายๆ กัน ไหนๆ ก็ว่าเหมือนกันแล้ว เลยลองยกตัวอย่างว่าภาษาอีสาน กับภาษาลาว ที่ว่าเหมือนกัน มันเหมือนกันยังกะจะเป็นแกะจริงๆ จากหนังสือ ສະເໜພາສາລາວ(เสน่ห์ภาษาลาว) ของพิษณุ จันทร์วิทัน มาดูว่ามีคำไหนที่ภาษาอีสานและภาษาลาวเหมือนกันบ้าง
เถิง, ฮอด แปลว่า ถึง เช่น ส่งหนังสือเถิง, คิดฮอด หรือไปฮอด เป็นต้น
เข้าเปียก แปลว่า ข้าวต้ม
แว่นแยง แปลว่า กระจกส่องหน้า
แว่น แปลว่า กระจก (ไม่ได้หมายถึงแว่นตา)
สู้ซน แปลว่า ต่อสู้กับอุปสรรค
ภูดอย แปลว่า ภูเขา
แต่งดอง แปลว่า แต่งงาน
ฮัก แปลว่า รัก
ปด แปลว่า ปลด
เกิบ แปลว่า รองเท้า (ปดเกิบ ก็ถอดรองเท้า)
ฮ้าย แปลว่า ดุ, ร้าย (ระวังหมาฮ้าย คือระวังหมาดุ แต่ในภาษาอีสานยังไม่เห็นใช้หมาฮ้าย)
บ่อน แปลว่า ที่ บ่อนนั่ง ก็คือ ที่นั่ง
ดน แปลว่า นาน บ่ดน แปลว่าไม่นาน
เทือ แปลว่า ครั้ง
หว่างแล้ว หมายถึง ช่วงที่ผ่านมา
โส้ง แปลว่า กางเกง แต่ภาษาอีสานจะออกเสียงเป็น ส่ง มากกว่า
บ่วง แปลว่า ช้อน
ก ็ยังมีอีกหลายคำ ยกตัวอย่างพอให้เห็นว่าภาษาลาว และภาษาอีสาน ที่เหมือนกันก็เยอะ หลายคนจึงชอบเรียกภาษาอีสานว่า ภาษาลาว ที่เหมือนก็เพราะมีที่มาที่ไป คงต้องว่ากันยาว ต้องเก็บไว้ก่อน ลองมาดูคำอื่นของเขาที่ไม่เหมือนเราบ้าง
เคื่องคื่นเสียง คือ ultra sound
โทรภาพ คือ โทรทัศน์
กาซวลพิเศษ คือ น้ำมันดีเซลหมุนเร็ว
แอดซังธรรมดา คือ น้ำมันเบนซินไร้สาร 91
ฟุตบอล คือ หมากบาน (สันนิษฐานว่ามาจากอิทธิพลของภาษาฝรั่งเศสว่า la balle)
เดิ่น คือสนาม เดิ่นยนคือสนามบิน เดิ่นบาน คือ สนามฟุตบอล

[*-_._-* LittleCasper *-_._-*]

ภาษาอีสาน: คำอีสานในภาษาไทยกลาง
อีสานขอร่วมแจมมั่งนะครับ ก่อนจะเริ่มแบบทีละคำ ผมมีบันทึกที่รวบรวมคำอีสานที่ปรากฏในภาษาไทยกลางไว้ นี่ทำบันทึกหายไปแล้ว เลยนั่งนึกใหม่ อาจมีตกหล่นไปบ้าง

ภาษาท้องถิ่นนั้น ค่อนข้างจะมีการเปลี่ยนแปลงน้อย เมื่อเทียบกับภาษาไทยกลาง ดังนั้น นักนิรุกติศาสตร์หลายท่านจึงอาศัยภาษาท้องถิ่นเป็นเบาะแสของประวัติของคำไทย บางคำเป็นคำเก่า หลงเหลืออยู่แต่ในภาษาเขียนของไทยกลาง แต่ยังใช้ในภาษาพูดปกติในท้องถิ่น บางคำกลายเป็นคำซ้อน ฯลฯ ลองมาดูตัวอย่างของคำอีสานบางคำดูก่อน:

คำอีสาน ความหมาย คำที่ปรากฏในไทยกลาง
ย่าง เดิน ก้าวย่าง ย่างเยื้อง ย่างเข้าสู่(ปีที่สิบ)
แล่น วิ่ง โลดแล่น (รถ)แล่น
เบิ่ง ดู เบิ่งตาดู
คัก ถึงใจ คึกคัก
เคียด โกรธ เคียดแค้น
เคือง รำคาญ แค้นเคือง โกรธเคือง ระคายเคือง
เว้า พูด เว้าวอน
แจ้ง สว่าง กลางแจ้ง รู้แจ้ง
มัก ชอบ มักง่าย เลือกที่รักมักที่ชัง
ซัง (ชัง) เกลียด เกลียดชัง น่าชัง
ลาง บาง(คน,สิ่ง) ลางเนื้อชอบลางยา
เฮือน (เรือน) บ้าน บ้านเรือน เรือนไทย
เติบ มาก, พอดู มือเติบ เติบโต
ติง ขยับ ไหวติง

ยังมีอีกหลายคำ เสียดายที่ทำบันทึกหาย แต่ตัวอย่างเหล่านี้ น่าจะพอบอกประโยชน์ของการศึกษาภาษาท้องถิ่นในแง่นิรุกติศาสตร์ได้บ้าง

[*-_._-* LittleCasper *-_._-*]

reference -->http://lang4fun.blogspot.com/2004_11_01_lang4fun_archive.html

[*-_._-* LittleCasper *-_._-*]

ก็หามาให้ไม่ครบทุกภาค ลองอ่านดูละกานนะ
*-.-* *-.-* *-.-* *-.-* *-.-* *-.-* *-.-*
_____________________________________________________

กรูจาซ่อน กรูจาซุ่ม กรูจาหลอก กรูจาหลอน กรูจาโผล่ ยามพวกเมิงหลับไหล................
ระวัง !!!!!!!!!!ไว้นะเฟ้ย
มีอะไร อยากฝากอะไร บอกเราได้นะค๊าบ ในกระทู้นี้
->http://board.dek-d.com/board/view.php?id=444444 <-
_____________________________________________________
*-.-* *-.-* *-.-* *-.-* *-.-* *-.-*

[*-#รักเธอตลอดไป#-*]

หลากหลายสมเป็นภาษาไทยจริงๆเลย

[#~play *-* girl~#]

เคยกิ๋นผักกาดจอ บ่เคยกิ๋นพิซซ่า
- เคยกินผักกาดจอ ไม่เคยกินพิซซ่า
(ผมไม่เข้าใจความหมายของประโยคนี้...)
หากว่าลงต๊องจะยะจะได
ก็คือ ผู้ชายพอคบกับคนใหม่ ก็เปลี่ยนไปกินพิซซ่า ทั้งที่ปกติกินผักกาดจอ ท่อนต่อไปก็เลยเตือนว่าหากท้องเสียไปจะทำยังไง (แนวๆนี้แหละพี่)

ขยันโพสต์ความรู้ตึงวันจริงนะเจ้า หุหุ

[Abnormal mind]

คนใต้นิสัยดีนะ

ไม่ดุอย่างข่าวหรอก

เชื่อเราไม๊

[คนเหนือ แต๊ๆๆๆๆๆ]

แน่ใจรึป่าวว่า ภาษาเหนือถูกต้องหมดแล้ว?

ผักกาดจอ อ่ะ ไม่ได้แปลว่า ผักกาดที่มีดอกของทางเหนือ หรอกนะ

ผักกาดจอ แปลว่า อาหารชนิดหนึ่งของทางภาคเหนือ เป็นคล้ายๆ แกง แต่ใช้ผักกาดที่มีดอก ไม่ได้ใช้ผักกาดขาว

[Lด็ALดN]

เราคนใต้น่าคนใต้ถึงจะดำ(เราไม่ดำอะ)แต่ก็ดำหวานน่าจะบอกให้ แต่อาจจะปากจัดไป X ดก็หม้ายว่ากันนะถึงตัวดำแต่ใจไม่ดำน่าพี่น้อง

[เด็กโปงลางสะออน]

คำว่าเลิกกัน หรือหย่าร้างภาษาอีสานเค้าพูดว่า ป๋า ไม่ใช่ป๋ะ

[น้องแยม]

หรอย ภาษาใต้ยังแปลว่า สนุก ด้วยนะค่ะ

[ปาณิสราคนใต้]

หรอยภาษาใต้แปลว่าอร่อยค่ะไม่ใช่สนุกค่ะะ