เมื่องานแต่งกลอนมันยาก มันหิน มันเคว้ง มันโหดร้ายทารุณ พี่มิ้นท์ก็เลยมีคำแนะนำเกี่ยวกับการแต่งกลอนมาฝากค่ะ อ่านให้จบ แล้วจะแต่งกลอนสนุกขึ้น ไม่ต้องมานั่งบ่นว่ายากอีกต่อไป
1. ก่อนอื่นต้องรู้จักชนิดคำประพันธ์ที่เราจะต้องแต่งเสียก่อน แม้ว่าคำประพันธ์จะมีหลายชนิด แต่เชื่อเถอะว่าที่เราใช้เรียนกันจริงๆ มีไม่กี่อย่าง เช่น กลอนสุภาพ โคลงสี่สุภาพ กาพย์ยานี 11 ลิลิต เป็นต้น พี่มิ้นท์ไม่ถึงกับแนะนำให้น้องๆ ท่องหรอกนะคะ (แต่ถ้าท่องได้ก็จะดี) แต่แนะนำให้วาดผังคำประพันธ์ พร้อมวรรณยุกต์กำกับนั้นๆ ก่อนจะลงมือแต่งกลอนค่ะ
2. ต่อมา ต้องเพิ่มสกิลรู้เกี่ยวกับหลักภาษาค่ะ นั่นก็คือ คำเป็น คำตาย สระต่างๆ การผันวรรณยุกต์ เพราะทุกๆ คำมีเสียงกำกับ และการเลือกเสียงให้ตรงกับฉันทลักษณ์จะทำให้กลอนของเราไพเราะขึ้นเยอะเลย
3. รู้จักสัมผัส ทั้งสัมผัสนอก สัมผัสใน ซึ่งสัมผัสนอกก็คือ สัมผัสระหว่างวรรค ที่ส่งจากวรรคหนึ่งไปสู่อีกวรรคหนึ่ง ซึ่งคำประพันธ์แต่ละชนิด ผังจะมีบอกไว้แล้วว่าคำไหนของวรรคจะไปสัมผัสกับวรรคอื่น ดังนั้นพี่มิ้นท์จึงบอกตั้งแต่ข้อแรกว่าต้องรู้จักคำประพันธ์ที่น้องจะแต่งซะก่อน อะไรๆ มันจะได้ง่ายขึ้น ส่วนสัมผัสใน ก็คือ สัมผัสที่เกิดขึ้นในวรรคเดียวกัน ยกตัวอย่างเช่น
แล้วสอนว่าอย่าไว้ใจมนุษย์
มันแสนสุดลึกล้ำเหลือกำหนด
ถึงเถาวัลย์พันเกี่ยวที่เลี้ยวลด
ก็ไม่คดเหมือนหนึ่งในน้ำใจคน
(กลอนสุนทรภู่ จากวรรณคดีเรื่องพระอภัยมณี)
กลอนบทนี้ มีสัมผัสนอก คือ มนุษย์ - สุด, หนด - ลด, ลด - คด
ส่วนสัมผัสใน ก็จะมีทั้งสัมผัสสระและสัมผัสอักษร เช่น "ว่า-อย่า" "ไว้-ใจ", "แสน-สุด", ลึก-ล้ำ" "ล้ำ-กำ", "วัลย์-พัน" "เลี้ยว-ลดฎ, "หนึ่ง-ใน-น้ำ" "ใน-ใจ" เป็นต้น
เมื่อรู้ครบทั้ง 3 อย่างนี้แล้ว ปัญหาต่อมาก็คือ แต่งแล้วรู้สึกไม่ไพเราะ ความหมายไม่ดี ไม่มีคำที่จะเอามาแต่งกลอน ดูแล้วไม่หรูหราไฮโซเอาซะเลย ปัญหานี้พี่มิ้นท์จัดให้ค่ะ! มาดูเทคนิคการหาคำแต่งกลอนกันต่อเลย
1. ไล่เสียง/ คำ ในสมอง
จริงๆ ก็ไม่เรียกว่าเทคนิคอะไรหรอกค่ะ แต่หลายคนอาจลืมวิธีสุดเบสิคนี้ นั่นก็คือ การนั่งไล่เสียงในหัวของเรานี่แหละ เช่น ถ้าเราดูแผนผังคำประพันธ์แล้วต้องการเสียงจัตวา ลำพังมานั่งมโนคำเพราะๆ มาคำนึงมันก็ยากนะ ดังนั้นนั่งไล่เสียงไปเลยค่ะ หยิบชุดพยางค์มาพยางค์นึงแล้วไล่วรรณยุกต์ไป เช่น คา ค่า ค้า, เปา เป่า เป้า เป๊า เป๋า แบบนี้เป็นต้น
การไล่เสียงไปเรื่อยๆ ทำให้เราได้เสียงในคำและความหมายที่ต้องการ บางทีอาจจะยังไม่ได้คำ แต่พอเราได้เสียงก็เอาไปนึกชุดคำได้ต่อ เทคนิคนี้เป็นวิธีที่พี่มิ้นท์ใช้บ่อยมากเวลาอยู่ในที่ที่ไม่มีหนังสือให้เปิด ไม่มีคอมให้ใช้ พูดง่ายๆ คือ มีแต่ตัวกับหัวของเรา ก็ต้องใช้ให้เป็นประโยชน์มากที่สุด
คำไวพจน์ก็คือ คำพ้องความหมายนั่นเอง เช่น ช้าง ก็ไม่ได้มีแต่คำว่าช้าง แต่ยังมีคำศัพท์ว่า กุญชร หัสดี ไอยรา เป็นต้น ถ้าให้พูดตามตรง คำไวพจน์เป็นตัวช่วยที่ดีมากๆ สำหรับคนที่อยากได้ความหลากหลายในบทกลอน ทำให้ใช้ภาษาได้สละสลวย มีความหมาย ซึ่งในกวีนิพนธ์หลายๆ ชิ้นงาน เลือกใช้คำไวพจน์มาใช้เยอะมากๆ เลยค่ะ ผู้อ่านอ่านแล้วก็รู้สึกไพเราะและไม่น่าเบื่อ ลองคิดดูสิว่าถ้าแต่งเรื่องช้าง แล้วเจอคำว่า "ช้าง" สัก 10 คำ คืนนี้ฝันเห็นช้างแน่ๆ
ยกตัวอย่างคำไวพจน์ที่น่าใช้
เทวดา - เทพ เทว เทวินทร์ สุรารักษ์
พระเจ้าแผ่นดิน - บดินทร์ นฤเยศน์ นรินทร์ จอมราช ภูมินทร์ ขัตติยวงศ์
น้ำ - คงคา นที ชลธาร ธารา สมุทร
ดอกไม้ - บุปผา บุษบา มาลา ผกามาศ
ลองทำคลังคำศัพท์ของตัวเองไว้สักเล่ม รับรองว่าได้ใช้กันยาวๆ เลยค่ะ
ถ้าต้องการคำศัพท์ ก็ไปหาที่คลังคำศัพท์โดยตรงอย่างพจนานุกรมเลยสิ ในนั้นมีทั้งคำศัพท์และความหมายให้อ่าน ทำให้เราเลือกคำได้อย่างเพลิดเพลิน อีกทั้งยังมีประโยชน์ในแง่การเช็คความถูกต้องของคำที่ใช้ได้ด้วยค่ะ ดังนั้นแนะนำให้น้องๆ มีไว้คนละ 1 เล่ม เอาแค่ฉบับพกพาก็มีประโยชน์มากแล้วจ้า
แต่การใช้พจนานุกรมอาจจะมีข้อเสียอยู่บ้าง เพราะเหมือนเป็นการค้นหาคำโดยไม่มีจุดหมายเท่าไหร่ อย่างวิธีแรกไล่เสียงเพื่อให้ได้คำ วิธีที่สองใช้ความหมายเพื่อให้ได้คำ แต่การใช้พจนานุกรมเป็นการหาคำที่ชอบในภาพรวม อาจจะใช้เวลาค่อนข้างเยอะค่ะ
4. อ่านและสังเกตวรรณคดีเยอะๆ
หลักสูตรวิชาภาษาไทยของน้องๆ เกือบทุกระดับชั้น มีพาร์ทวรรณคดีรวมอยู่ด้วย ซึ่งวรรณคดีแต่ละเรื่อง อย่ามัวแต่อ่านแล้วปล่อยผ่านไปวันๆ นะคะ เพราะวรรณคดีทุกเรื่องเป็นแหล่งศึกษาโวหาร การเลือกใช้คำในการแต่งคำประพันธ์ที่ดี แต่น้องๆ จะต้องรู้จักช่างสังเกต และขยันที่จะค้นหาความหมายค่ะ
เวลาแต่งกลอนแล้วนึกคำไม่ออก ก็เปิดหนังสือที่เราเรียน ดูคำที่เขาใช้ แล้วหยิบมาใช้ในกลอนของเรา ก็เป็นวิธีนึงที่ทำให้เราได้คำสวยๆ มาใช้ให้งานเราไพเราะได้ แต่ท้ายที่สุดแล้ว ก็อย่าลืมเลือกเสียงให้ตรงกับผังของชนิดคำประพันธ์นั้นๆ นะคะ
เริ่มรู้สึกหรือยังว่าการแต่งกลอนมันไม่ได้ยากอย่างที่คิด ส่วนใหญ่คนที่คิดว่ามันยากก็เริ่มมาจากไม่มีคำที่จะใช้แต่งกลอน หรือ แต่งยังไงก็ไม่เพราะ พอเป็นแบบนี้มากๆ เข้าก็พาลปิดใจ ไม่ชอบการแต่งกลอนไปเลย แต่วันนี้ก็หวังว่าน้องๆ หลายคนจะเริ่มเปิดใจและฝึกฝนกันอีกครั้งนะคะ เอาทริคง่ายๆ แบบนี้ไปใช้ ไม่นานก็แต่งเก่งเองค่ะ ดีไม่ดีจับหลักการแต่งได้ ทีนี้แต่งคำประพันธ์ชนิดอื่นแบบอลังการได้เลยล่ะ
ปล.พี่มิ้นท์หากระทู้เทคนิคแต่งกลอนให้เพราะมาฝากด้วย อยากดูเพิ่ม จิ้มเลย
22 ความคิดเห็น
ขออนุญาตเสริมอีกนิดนะครับ
ถ้ากลัวจำแผนผังคำประพันธ์ไม่ได้ ให้มีบทที่เป็นแม่บทไว้ในใจ เอาที่ถูกแบบฉันทลักษณ์จริง ๆ นะครับ เช่น
โคลงสี่สุภาพสำหรับผมก็จะจำบทนี้ไว้เป็นแบบครับ
เสียงลือเสียงเล่าอ้าง..........อันใด พี่เอย
เสียงย่องยอยศใคร............ทั่วหล้า
สองเขือพี่หลับใหล.............ลืมตื่น ฤาพี่
สองพี่คิดเองอ้า..................อย่าได้ถามเผือ
เราว่าเด็กไทยเด็กเก่งนะ
ไม่เชื่อลองดูแท็ก #โคลงสี่หยาบคาย #กลอนเสี่ยว ในทวิตเตอร์ดิ
เพียบบบบบบบ 55555
แต่งเล่นๆไปเรื่อยๆเดียวก็ได้เองล่ะค่ะ
ภาษาไทยคำศัพท์เยอะจังครับ ยากด้วย...
ช่วยกดไลค์ฉันทีที่เฟชบุค
หรือว่าไลน์สนุกๆเข้ามาหา
เป็นทำนองว่ารักทักกันมา
ลิงน้อยว่าแต่งกลอนหลอนจริง...555
ขอโอกาส แก้ตัว นับร้อยครั้ง
ล้วนพลาดพลั้ง ให้สูญ ไปเปล่าเฉย
ถึงจะเสีย เขาไป ไม่แปลกเลย
สิ่งที่เคย ทำไว้ อยากปรับปรุง T^T
อกหักมันเป็นแบบนี้แหละ...
อยากแก้ตัวตอนที่เสียเขาไปแล้ว
ไม่ต้องคิดอะไรมันก็มาเป็นกลอนเลยอ่ะ
เพราะมันออกมาจากใจจริงๆ
ลองทำเองดูก่อน ซัก 1 บรรทัดก็ได้ ถ้าได้ 1 บรรทัดแล้ว จะเอาใจช่วยนะ
ชช่วยแต่งกลอนให้หน่อยได้ไหมค่ะ
ทำเองนะคะ
ถ้าเราจะแต่งกลอน แนะนำตัวเอง แล้วไม่รู้จะหาคำมาจากไหนดี ควรทำอย่างไร
1จงเริ่มต้นสนฝันในวันนี้ เพื่อให้มีความจริงในสิ่งฝัน ช่วยหน่อยครับผมไห้ครบ2บทถูกต้องตามฉันทลักษณ์
"ลองแต่งดูสักนิดผิดอย่าว่า
เพราะตัวข้าเพิ่งหัดอรรถไม่สูง
ลองแต่งดูสักนิดหทัยจูง
อรรถไม่สูงอย่าว่าข้าเพิ่งทำ...
...แต่งกลอนนี้ข้าคิดว่ายากอยู่
แต่ถ้าตูพยายามไม่ยากหนา
ลองแต่งดูเชิญมะเชิญมา
แ่ต่งกลอนหนา...สืบสานศาสตร์กวี๐๐๐๐
แบงค์ตีนผี
หนูยังไม่เข้าใจตรงสัมผัส
ช่วยแต่งกลอนของดีเมืองกำแพงหน่อย2บท
ขอร้อง กลัวติด0
ดีมากค่ะ ได้ความรู้ขึ้นเยอะเลย
#เพราะจะไปแข่งแต่งกลอนพรุ่งนี้✌
เป็นคนใช้เทคนิคพวกนี้ตลอดนะ แต่ไม่เคยได้กลอนดีๆสักบท...
ดีขึ้นเยอะเลยค่ารู้สึกว่าง่ายขึ้นเยอะเลยค่า
ช่วยแต่งกลอนแนะนำตัวเองให้น้องน่อยได้ไหมคะ อาจารย์ให้ส่งพน.แล้วง้า
ชื่อฐาปณี เป็นผญ.
อายุ16ปี มีพี่สาว1คน เป็นคนเฮฮา ขี้เล่น อารมณ์ดี
ขอบคุุณล่วงหน้าคะ