จากข่าวคราวช่วงที่ผ่านมา เราจะได้ยินคำว่า 'โรคซึมเศร้า' บ่อยมากๆ ในเว็บบอร์ดปัญหาวัยรุ่น ก็มีน้องๆ มาปรึกษาเยอะมากว่าแบบนี้เป็นซึมเศร้าหรือเปล่า? แล้วถ้าเป็นล่ะจะทำยังไง? แบบไหนควรทำ แบบไหนไม่ควรทำ พี่แก้วไปสอบถาม 'หมอมินบานเย็น' แอดมินเพจ 'เข็นเด็กขึ้นภูเขา' มาให้แล้วจ้า ตามไปดูกันเถอะ
รู้ได้ยังไงว่าเป็นโรคซึมเศร้า?
ปกติแล้ว อารมณ์ซึมเศร้าเป็นกันได้ทุกคน และเกิดได้จากหลายปัจจัย เช่น การถูกรังแก ถูกปฏิเสธในโรงเรียน เพื่อนมีอิทธิพลมากๆ หรือเรื่องการทะเลาะเบาะแว้งและความรุนแรงบางอย่างในครอบครัวก็ด้วยค่ะ
แต่เมื่อไหร่ที่รู้สึกว่าความเศร้านั้นมีผลกระทบต่อชีวิตประจำวัน เช่น การเรียนตก อ่านหนังสือไม่รู้เรื่อง หรือมีผลกระทบต่อความสัมพันธ์กับคนร้อบข้าง แบบนี้ก็อาจจะต้องเข้ารับคำปรึกษาจากจิตแพทย์ค่ะ จริงๆ แค่สงสัยว่าตัวเองจะเป็นอาจจะไม่ต้องรอให้เป็นหนักๆ ก็มาได้ อาจจะได้รับคำแนะนำอะไรดีๆ กลับไป
จุดสังเกตเมื่อเริ่มเป็นโรคซึมเศร้า?
- อารมณ์เปลี่ยนแปลงง่าย
- หงุดหงิดง่าย
- อดทนอะไรไม่ค่อยได้
- อะไรที่เคยชอบ กลับกลายเป็นทำแล้วไม่สนุก ไม่ดีเหมือนเดิม
- เบื่อไปหมดทุกอย่าง ไม่อยากทำอะไร
- เริ่มอยู่คนเดียว แยกตัว ไม่สนใคร
- อาจมีอาการทางกายร่วมด้วย เช่น ปวดหัว ปวดท้อง อาเจียน นอนไม่หลับ
- ตื่นเช้ามาก็ไม่อยากจะลุกจากที่นอนเลย โลกไม่สดใส
- มีความคิดแง่ลบไปหมดกับทุกๆ สิ่ง
- ถ้าเป็นมากๆ อาจถึงขั้นทำร้ายตัวเองได้
แน่ใจว่าซึมเศร้า ไม่ใช่แค่ขี้เกียจ?
ถ้าคนที่เป็นซึมเศร้าจะมีความอยากอยู่เฉยๆ ไม่อยากทำอะไรเลย ตื่นมาก็หมดเรี่ยวหมดแรง ไม่มีพลังงาน จากที่เคยร่าเริงก็จะดูซึมไป ร้องไห้ บ่น อะไรๆ ก็แย่ไปหมด ความคิดแง่ลบ คนรอบข้างก็น่าจะสังเกตได้
แต่ถ้าเป็นความเบื่อ หรือความขี้เกียจทั่วๆ ไป จะไม่อยากทำสิ่งนั้น แต่เปลี่ยนไปอยากทำอย่างอื่นแทน หรือยังมีพลังงานเหลือไปทำอย่างอื่นต่อได้ แต่ถ้าซึมเศร้าคือไม่อยากทำอะไรเลย
เพื่อนเป็นโรคซึมเศร้า เราจะทำไงดี?
สิ่งที่สำคัญของคนเป็นโรคซึมเศร้า คือเค้าต้องการความเข้าใจและการยอมรับในสถานะที่เค้าเป็นอยู่ โดยไม่ไปตัดสินเค้า ระมัดระวังเรื่องการทำร้ายตัวเอง เก็บมีดหรือของมีคมที่จะเป็นอันตรายออกไป แล้วก็ไม่ควรนิ่งนอนใจ ควรพาไปรับคำปรึกษาจากจิตแพทย์
แต่ใครที่ยังรู้สึกไม่ค่อยสบายใจ ไม่อยากจะไปหาจิตแพทย์ตรงๆ ลองส่งปัญหาไปปรึกษาที่เพจ ‘สมาคมจิตแพทย์แห่งประเทศไทย’ จะมีจิตแพทย์มาตอบให้ค่ะ อย่างเพจ ‘เข็นเด็กขึ้นภูเขา’ ของหมอเอง ก็มีน้องๆ ถามกันเข้ามาเยอะอยู่ แต่เวลาตอบคำถามในเพจก็จะไม่เหมือนกับมาคุยกันต่อหน้าอยู่แล้ว หมออาจจะประเมินอะไรได้ไม่ชัดเจน แต่ก็จะให้คำแนะนำได้คร่าวๆ ถ้าให้ดีคือไปที่โรงพยาบาลดีกว่า การมาหาหมอไม่ได้มีอะไรเสียหายเลยค่ะ
คำพูดต้องห้ามยามอยู่กับเพื่อนซึมเศร้า?
“เรื่องแค่นี้เอง” “ไม่เห็นเป็นไรเลย”
“เฮ้ย! เดี๋ยวก็หาย” “ทำไมไม่คิดถึงพ่อแม่”
“ทำไมทำแบบนี้” “มันบาปนะ” “เป็นอะไรมากปะ”
คำพูดเหล่านี้จะยิ่งทำให้คนที่เป็นโรคซึมเศร้าเค้ารู้สึกว่าคนอื่นไม่เข้าใจเค้า ไม่ยอมรับในตัวเค้า บางครั้งคนซึมเศร้าทำเรื่องอะไรบางอย่างไป เช่น ทำร้ายตัวเอง พอมีข่าวออกมา คนก็เอามาวิจารณ์กันในโซเชียล ซึ่งมันคือการไปตัดสินเค้า ทั้งที่เราไม่ได้อยู่ในสถานการณ์แบบนั้น
พูดยังไงไม่ให้เป็นเรื่อง?
“เราเข้าใจนะ”
“พร้อมเมื่อไหร่ก็บอกนะ เราอยู่ตรงนี้ คอยรับฟังเสมอ”
จริงๆ อาจจะไม่ต้องพูดอะไรมากด้วยซ้ำ บางทีคนที่เป็นโรคซึมเศร้าไม่ได้อยากพูด ไม่ได้อยากบอกอะไร แค่เรารับรู้และเข้าใจในสถานภาพของเค้าตรงนั้น ให้เค้ารู้สึกว่าเราเข้าใจ เรามองเห็นนะ หรือถ้าเค้ามาปรึกษา ก็แค่รับฟังด้วยความเข้าใจ
การชวนเค้าไปทำกิจกรรมร่วมกัน เช่น ออกกำลังกาย หรือท่องเที่ยว ก็ช่วยให้คนที่เป็นโรคซึมเศร้าไม่หมกมุ่นกับอารมณ์ตรงนั้นได้ ลองชวนดูค่ะ แต่ถ้าเค้ายังไม่อยากไป ก็อย่าไปกดดัน อย่าไปฝืนบังคับเค้า
วิธีรับมือกับความเศร้า ให้เราและเพื่อนห่างไกลโรค?
อยากจะให้มองว่าเรื่องของอารมณ์ต่างๆ เป็นเรื่องธรรมดา ทั้งอารมณ์ด้านบวกและด้านลบ ชีวิตคนเรามันก็ต้องมีเรื่องทั้งดีและร้ายผ่านเข้ามาเป็นธรรมดาของคน ต่อให้เค้าชีวิตดีขนาดไหน รวยมากเท่าไหร่ วันนึงทุกคนก็ต้องพบเจออุปสรรคหรือปัญหาอยู่แล้ว
ถ้าเราเจอกับปัญหา พยายามหาทางจัดการแก้ไข ถ้าปัญหามันยากก็ลองหาตัวช่วย หาคนที่ไว้ใจไว้คอยคุยหรือเป็นที่ปรึกษา เดี๋ยวนี้มีเพจหรือช่องทางมากมายที่เราจะขอคำปรึกษาได้ เราไม่จำเป็นต้องเก็บกดมันไว้ ไม่ต้องฝืน ยอมรับตัวเอง รับปัญหาให้ได้ แล้วมันจะนำไปสู่การจัดการกับปัญหาและอารมณ์อย่างเหมาะสมเอง
ได้คำแนะนำดีๆ จากคุณหมอไปแล้ว ก็ลองเอาไปใช้กันดูนะคะ ส่วนใครยังไม่ชัวร์ว่าเพื่อน หรือตัวเองเป็นโรคซึมเศร้าหรือเปล่านะ พี่แก้วเปิดวาร์ป >> "โรคซึมเศร้า" โรคที่มากกว่าความเศร้า! เราเป็นมั้ย มาเช็กกัน คลิกเลย!
แล้วน้องๆ ล่ะคะ ใครมีประสบการณ์การเป็นโรคซึมเศร้า หรือมีปัญหาอะไร มาแชร์กันได้ พี่แก้วพร้อมรับฟังอยู่ตรงนี้นะคะ
ขอขอบคุณ 'หมอมินบานเย็น' แอดมินเพจ 'เข็นเด็กขึ้นภูเขา'
(พญ.เบญจพร ตันตสูติ จิตแพทย์เด็กและวัยรุ่น ประจำ รพ.มนารมย์
รพ.กรุงเทพ และศูนย์การแพทย์นวบุตรเพื่อสตรีและเด็ก )
(พญ.เบญจพร ตันตสูติ จิตแพทย์เด็กและวัยรุ่น ประจำ รพ.มนารมย์
รพ.กรุงเทพ และศูนย์การแพทย์นวบุตรเพื่อสตรีและเด็ก )
51 ความคิดเห็น
รู้สึกว่าตัวเองเป็นซะแล้ว .....
แต่ไม่กล้าบอกพ่อกับแม่เลยอ่ะค่ะ กลัวท่านจะลำบากใจ เดี๋ยวจะลองไปรับคำปรึกษาตามเพจ
ที่พี่แก้วบอกแล้วกัน ^_^
บอกไปแล้ว 555 แม่บอกว่า มึ_อะเรียกร้องความสนใจ ไม่ได้เป็นหรอก รู้ตัวว่าเป็นแม่ไม่เชื่อทำไงได้
พักหลังมานี้รู้สึกว่าตัวเองจะเป็นโรคซึมเศร้าค่ะ น้อยใจ และหลุดหงิดคนรอบข้างง่ายมาก และชอบมาอยู่คนเดียวไม่อยากคุยกับใคร อยากร้องไห้ ไม่อยากไปโรงเรียนเลยค่ะ
เราไม่มีจุดสังเกตอะไรสักอย่างที่บอกว่าเป็นโรคซึมเศร้า แต่เป็นซะงั้น
ผมก็เป็นนะครับแต่ไม่มีใครเข้าใจผมเลยและบางครั้งก็ประชดใส่ผมบ้างอะไรบ้าง
รู้สึกทรมานมากเลย ทุกวันนี้เริ่มไม่อยากทำอะไรแล้ว อยากนอนนิ่ง อยากนอนอยู่เฉยๆ ไม่ก็หายไปเลยครับ
สู้ๆ นะคะ เป็นกำลังใจให้ค่ะ
เป็นเมื่อไม่นานมานี้ค่ะ เป็นทุกอาการเลย ไม่ใช่ขี้เกียจอ่ะ อยากร่าเริงด้วยซ้ำแต่ทำไม่ได้ คุยกับเพื่อน เพื่อนก็บอกไม่เห็นจะเป็นอะไรเลย คิดไปเอง อะไรอย่างนี้น่ะค่ะ ทุกคนที่เราไปปรึกษาบอก อย่าคิดมาก เธอคิดไปเอง บางทีทำข้อสอบก็ว้าวุ่นไปหมด คิดอะไรไม่ออก เครียดมากก บ้างก็กลัวเรื่องไม่เป็นเรื่องอ่ะค่ะ หงุดหงิดง่ายมากๆ ปัจจุบันก็เลย พยายามปรับตัวเอาเองน่ะค่ะ ถึงเราไม่โอเคแต่เราก็พยายามทำให้ทุกอย่างโอเค พยายามมองโลกในแง่ดีค่ะทุกวันนี้