อาชีพในอนาคตจะเป็นอย่างไร ในยุคที่ AI เข้ามาแย่งงานคน

อาชีพในอนาคตจะเป็นอย่างไร ในยุคที่ AI เข้ามาแย่งงานคน

Dek-D ร่วมกับ National Geographic Thailand และ Spotlight จัดเสวนา 'อาชีพสมัยใหม่ ยุค AI ครองเมือง' เมื่อวันที่ 28 พฤษภาคม 2566 ที่ศูนย์ประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ โดยมีนักสร้างสรรค์จาก 4 แวดวงอาชีพ ได้แก่ “คุณช้าง ดร.มหิศร ว่องผาติ” นักผลิตหุ่นยนต์ “คุณต่อ อดิศักดิ์ กันทะเมืองลี้” นักวิทยาศาสตร์สารสนเทศข้อมูลเมือง  “คุณเฟิร์ส วิริทธิพล วิธานเดชสิทธิ์” ช่างภาพมือรางวัล และนักเขียนนิยายเจ้าของนามปากกา kiang “คุณเกี้ยง สุคนธี วสุธน” 

หุ่นยนต์กับ AI สิ่งที่แยกกันไม่ได้

อาชีพที่ดูเหมือนจะเกี่ยวของกับ AI โดยตรงคือการพัฒนาหุ่นยนต์ ของ “คุณช้าง ดร.มหิศร ว่องผาติ” ประธานเจ้าหน้าที่บริหารและผู้ก่อตั้ง บริษัท ไฮฟ์กราวนด์ จำกัด ผู้ผลิตและพัฒนาหุ่นยนต์ กล่าวว่า “หุ่นยนต์กับ AI ไม่สามารถแยกออกจากกันได้” เพราะต้องทำงานร่วมกัน AI เป็นสิ่งที่ควบคุมการทำงาน และมนุษย์ก็ต้องเป็นคนสั่งการ ใส่โปรแกรม และประยุกต์สิ่งต่างๆ เพื่อสร้างหุ่นยนต์ที่สามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ในประเทศเกษตรกรรมอย่างประเทศไทย อาชีพเกษตรกรที่มีทั้งความเหนื่อยยาก สกปรก และอันตราย คุณช้างจึงพัฒนาโดรนเพื่อฉีดพ่นเคมีในการเกษตรขึ้นมา โดยมี AI เป็นเครื่องมือสำคัญในการควบคุมการทำงาน ซึ่งอาจมีคนวิจารณ์ว่าเอาหุ่นยนตร์มาแย่งงานของคน แต่ในอีกมุมหนึ่ง งานตรงนี้เป็นงานที่มนุษย์เองก็ไม่สนุกที่จะทำ และมีความเสี่ยงอันตราย การเอาหุ่นยนต์มาทำงานแทนทำให้เกิดความปลอดภัย ลดความเหนื่อย ความสกปรก จากงานที่มนุษย์ไม่จำเป็นต้องทำเอง ซึ่งหุ่นยนต์และ AI สามารถทำงานในรูปแบบเดิมซ้ำ ๆ ได้ดี ซึ่งทำให้มนุษย์เอาเวลาไปทำงานอื่นที่ดีกว่า และสร้างสรรค์มากกว่าได้

ดังนั้นไม่ต้องกังวลว่า AI จะมาแทนที่มนุษย์ เพราะคุณช้างยืนยันว่า “AI ไม่สามารถทดแทนคนได้ แต่คนที่สามารถใช้ AI ได้ จะเข้ามาแทนคุณ คนที่มี AI ก็เหมือนมี Superpower อยู่กับตัว เพราะฉะนั้นคนเราต้องเรียนรู้ เข้าใจ และใช้ AI ให้เป็น” ในอนาคตการที่ AI จะฉลาดจนแซงหน้าความคิดมนุษย์ก็อาจจะเกิดขึ้นจริงได้ แต่โอกาสเป็นไปได้น้อยมากๆ เพราะฉะนั้นไม่ต้องเป็นกังวลกับ AI มากนัก แต่สิ่งที่ควรคิดคือ AI ทำให้เกิดอาชีพใหม่ๆ ที่โลกนี้อาจจะไม่เคยมีมาก่อน เพราะฉะนั้นอยากให้ทุกคนๆ เปิดโลกให้กว้าง เราอาจจะสร้างสิ่งใหม่ๆ ให้กับโลกใบนี้โดยมี AI เป็นเครื่องมือก็ได้

นักวิทยาศาสตร์สารสนเทศข้อมูลเมืองอาชีพที่เล่นกับข้อมูลอันมหาศาลโดยมี AI เป็นตัวช่วยสำคัญ

“คุณต่อ อดิศักดิ์ กันทะเมืองลี้” นักวิทยาศาสตร์สารสนเทศข้อมูลเมือง หรือที่เรียกตัวเองว่า นักเล่นแร่แปรธาตุข้อมูลเมือง เป็นอาชีพที่ใช้ข้อมูลต่างๆ มาสนับสนุนการทำงาน ซึ่งการสำรวจ เก็บวิเคราะห์ข้อมูลต่างๆ แน่นอนว่าต้องใช้ AI เป็นตัวช่วยสำคัญ ยกตัวอย่างเช่น เมื่อกรุงเทพฯ ต้องการเพิ่มพื้นที่สีเขียวให้มากขึ้นและทำให้การเข้าถึงให้เร็วขึ้น จากเดิมใช้เวลาเข้าถึง 60 นาทีให้เหลือ 15 นาที คุณต่อก็ใช้ AI ก็เป็นเครื่องมือสำรวจพื้นที่ ความหนาแน่น วิถีชีวิตและความต้องการของประชากร นำมาศึกษาและวิเคราะห์ว่าควรจะเพิ่มพื้นที่สีเขียวตรงไหนให้ตอบโจทย์กับคนกรุงเทพฯ และคุ้มค่ากับงบประมาณมากที่สุด

ถึงแม้จะเป็นอาชีพที่เกิดขึ้นมาใหม่พร้อมๆ กับการพัฒนาของเทคโนโลยี  และมีคนทำน้อย AI สามารถจัดการข้อมูลอันมากมายมหาศาลได้จริง แต่ก็ต้องมีคนที่ใช้ AI และนำข้อมูลต่างๆ มาใช้งาน ไม่ว่าจะเป็นการตั้งโจทย์ วิเคราะห์ จับประเด็น และสร้างประโยชน์จากข้อมูลที่มี ซึ่งเป็นสิ่งที่ AI ยังแทนที่มนุษย์ไม่ได้ เพราะฉะนั้นใครที่กำลังสนใจ อาชีพนักวิทยาศาสตร์สารสนเทศข้อมูลเมืองก็เปิดกว้างสำหรับคนที่เรียนหลากหลายสาขาวิชา และกำลังเป็นที่ต้องการของตลาดแรงงานอีกด้วย

ผลกระทบของ AI กับอาชีพช่างภาพ

“คุณเฟิร์ส วิริทธิพล วิธานเดชสิทธิ์” ช่างภาพมืออาชีพและ Blogger นักถ่ายภาพท่องเที่ยว ก็เป็นอาชีพที่คนวิตกว่าจะถูก AI แย่งงาน เพราะในปัจจุบันมี AI ที่สามารถสร้างภาพถ่ายและภาพศิลปะแทนได้แล้ว แต่คุณเฟิร์สบอกว่าจริง ๆ ช่างภาพเป็นอาชีพที่ทำงานร่วมกับ AI โดยตรงมานานแล้ว เช่นการถ่ายภาพด้วยโทรศัพท์มือถือจริง ๆ ภาพที่ได้เบื้องหลังถูกปรับแต่งด้วย AI บนโทรศัพท์ให้สวยงามขึ้นมาหลายปีแล้ว  การพัฒนาของ AI ทำให้ช่างภาพทำงานหลาย ๆ อย่างได้เร็วขึ้น แต่อาชีพที่คุณเฟิร์สมองว่าได้รับผลกระทบจาก AI มากที่สุดก็คือ ช่างภาพสต็อก (ภาพสต็อก คือภาพถ่ายที่ช่างภาพถ่ายภาพสิ่งของ หรือสถานที่ต่าง ๆ รวมถึงภาพคนในอริยาบทต่าง ๆ หรือสถานการณ์จำลองต่าง ๆ เก็บไว้ ให้ผู้ที่ต้องการสามารถเลือกซื้อมาค้นหาและหยิบไปใช้ได้) ดังนั้นภาพถ่ายที่เกิดจาก Setting ที่ใช้คน สถานที่ อุปกรณ์ สมมติขึ้นมาถ่าย ไม่ใช่ภาพจากเหตุการณ์จริง ซึ่งการทำภาพแบบนี้ผู้ใช้บริการมีทางเลือกที่จะสร้างภาพด้วย AI แทนการซื้อภาพจริงได้ ในราคาที่ประหยัดมากกว่าหลายเท่า 

แต่สำหรับงานภาพข่าวหรือภาพสารคดี ที่ต้องการความเรียล ความสด ความจริง แน่นอนว่า AI ก็ไม่สามารถทำแทนได้ เพราะ AI ถ่ายทอดความเรียลแบบมนุษย์ไม่ได้ การเข้ามาของ AI ไม่ใช่เรื่องไม่ดี AI เข้ามาช่วยให้ช่างภาพทำงานได้ง่ายขึ้น ประหยัดเวลา ลดทอนขั้นตอนการทำงาน และประหยัดงบประมาณได้มากขึ้น ดังนั้น แทนที่จะผลักไส AI ออกไป คุณเฟิร์สมองว่าการหยิบ AI มาใช้จะช่วยให้งานช่างภาพสามารถพัฒนาได้อย่างรวดเร็วมากขึ้น ในอนาคตยิ่ง AI ฉลาดมากขึ้นเท่าไหร่ คุณค่าของภาพที่มนุษย์ทำก็จะยิ่งมีค่าสูงมากขึ้นเท่านั้น ถ้ามนุษย์มีความคิดสร้างสรรค์ที่ดี และผลิตงานที่มีคุณภาพ 

นักเขียนนิยายออนไลน์ที่ใช้ประโยชน์จาก AI ในการสร้างงาน สร้างรายได้ให้ในวัยเกษียณ

ปิดท้ายด้วยอาชีพที่ใช้ประโยชน์จาก AI ที่หลายๆ คนอาจจะคาดไม่ถึง นั่นก็คือ นักเขียนนิยาย “คุณเกี้ยง สุคนธี วสุธน” นักเขียนนิยายออนไลน์บนเว็บไซต์ Dek-D.Com เจ้าของนามปากกา kiang นักเขียนที่ใช้นิยายเป็นอาชีพในวัยเกษียณ คุณเกี้ยงบอกเล่าเส้นทางการทำงานว่า เริ่มต้นจากการเป็นนักบัญชี แม่บ้าน อาจารย์พิเศษ จนกระทั่งได้อ่านนิยายออนไลน์บนเว็บ Dek-D.Com รู้สึกชอบและได้แรงบันดาลใจ เมื่อเกษียณแล้วจึงลงมือเขียนนิยายเป็นของตัวเองบ้าง 

การเขียนนิยายนอกจากจะต้องมีจินตนาการ ความฝัน และถ่ายทอดเป็นเรื่องราวออกมา การใช้ AI ก็เป็นตัวช่วยในการถ่ายทอดจินตนาการได้ดีอีกด้วย ไม่ว่าจะเป็นการค้นหาข้อมูล ช่วยเรียบเรียงประโยค ตรวจสอบความถูกต้อง ช่วยสื่อสารให้คำพูดกลายเป็นตัวหนังสือที่น่าอ่านมากยิ่งขึ้น และการสร้างภาพประกอบนิยาย และปกนิยาย

สำหรับคนวัยเกษียณอย่างคุณเกี้ยงก็ไม่กังวลเลยว่า AI จะมาแทนที่อาชีพนักเขียนที่ทำอยู่ เพราะจินตนาการของมนุษย์ไม่มีที่สิ้นสุด ถ้ามนุษย์ควบคุม AI ได้ย่อมเป็นประโยชน์อย่างแน่นอน ถึงแม้จะเป็นคนที่อยู่ในวัยเกษียณ การเริ่มต้นทำอะไรใหม่ๆ อาจจะดูเป็นไปได้ยาก และคุณเกี้ยงก็ทำให้เห็นแล้วว่า ในยุคนี้ใคร ๆ ก็สามารถสร้างรายได้จากการเป็นนักเขียนนิยายออนไลน์บนเว็บ Dek-D.Com ได้ ขอแค่ลงมือทำ และไม่หยุดพัฒนาตัวเอง

ใครที่สนใจเรื่องราวของ AI หรือทั้ง 4 อาชีพนี้ก็สามารถรับชมงานไลฟ์งานเสวนานี้ย้อนหลังได้ที่นี่