(BSI TU) การเรียนด้านนวัตกรรมการบริการ และการทำแอปพลิเคชั่นสำหรับธุรกิจเพื่อสังคม 'Fisherfolk หรือคนจับปลา'

[หลานยายพวง]

สวัสดีค่ะ พวกเราคือกลุ่ม Fish & Shrimp นักศึกษาชั้นปีที่ 4 จากวิทยาลัยนวัตกรรม มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ (Bachelor of Arts in Service Innovation หรือ BSI TU) วันนี้อยากจะมาแบ่งปันประสบการณ์ในการทำโปรเจควิชาสัมมนาเรื่องการจัดการและนวัตกรรมการบริการ (Service Management and Innovation Seminar) ซึ่งวิชานี้ เราได้รับมอบหมายจากอาจารย์ผู้สอนให้ออกแบบแอปพลิเคชั่น โดยการเลือกกลุ่มธุรกิจ และติดต่อกับทางธุรกิจนั้น ๆ เพื่อที่จะขอทำแอปพลิเคชั่นให้กับพวกเขาค่ะ 

เบื้องต้น ขออธิบายคร่าวๆ เกี่ยวกับสิ่งที่เราเรียนก่อนค่ะ 'นวัตกรรมการบริการ' คือหลักสูตรที่บูรณาการการเรียนบริหาร การจัดการ โดยเน้นไปที่ธุรกิจการบริการ ไม่ว่าจะเป็น การโรงแรม ร้านอาหาร สายการบิน การท่องเที่ยว และกลุ่มสายงานบริการอื่น ๆ โดยตั้งแต่ปี 1 - ปี 4 เราได้เรียนด้านการจัดการที่หลากหลายมาก ๆ รวมไปถึงเป็นหลักสูตรที่เป็นนานาชาติ และมีบังคับเรียนภาษาที่ 3 อย่างเกาหลี จีน หรือรัสเซียอีกด้วย โดยเป้าหมายของโครงการคือการสร้างนักศึกษาที่จบออกไปมีภาวะความเป็นผู้นำ สามารถทำงานเป็นทีม เป็นคนที่ปรับตัวไว และมีการสอนให้ใช้ soft skills ซึ่งเป็นสกิลแห่งยุคอนาคตที่ตอบโจทย์ในหลาย ๆ สายงานอีกด้วย 

เพื่อน ๆ อาจจะพอเห็นภาพหลักสูตร BSI ของพวกเราแล้ว สามารถเข้าไปดูข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ http://msi.citu.tu.ac.th/th/bachelor_program 

 

ในวิชาที่เรียกสั้น ๆ กันว่าวิชาสัมมนานี้ เป็นวิชาของปี 4 ที่จะต้องรวบรวมความรู้ทั้งหมดที่เราได้เรียนมาทั้งหมด 4 ปีนี้ในการที่จะทำโปรเจค โดยมีเครื่องมือเป็นแอปพลิเคชั่น โดยอาจารย์ผู้สอนของเราคือ ผู้ช่วยศาสตรจารย์ ดร.อาษา ตั้งจิตสมคิด เจ้าของ framework ที่มีชื่อว่า Arsa Framework โดยเจ้าเฟรมเวิร์คนี้ เป็นเครื่องมือที่จะช่วยให้เราสร้างแอปพลิเคชั่นออกมาได้ง่าย ๆ โดยการใช้โปรแกรม photoshop ในการออกแบบ และใช้ควบคู่ไปกับโปรแกรม Arsa Framework 

(สำหรับท่านที่สนใจสามารถเข้าไปศึกษา framework เพิ่มเติมได้ที่ https://sarosworld.com/arsa_intro)

ซึ่งพอได้รับโจทย์และเครื่องมือมาแล้ว ทางทีม Fish & Shrimp ของเรา จึงเริ่มค้นหาธุรกิจที่น่าสนใจ และเสนอการออกแบบแอปพลิเคชั่นให้กับพวกเขากันค่ะ และธุรกิจที่เราเลือกก็คือ ธุรกิจที่มีชื่อว่า Fisherfolk หรือ คนจับปลา ซึ่งธุรกิจคนจับปลานั้นคืออะไร เรามาอ่านบทสัมภาษณ์ของคุณเสาวลักษณ์ หรือที่พวกเราเรียกกันว่า พี่ตุ๊ก ผู้ดูแลธุรกิจเพื่อสังคมนี้กันค่ะ 

Fish & Shrimp : รบกวนแนะนำ Fisherfolk ให้ฟังหน่อยค่ะ ว่าเป็นธุรกิจประเภทไหน 

พี่ตุ๊ก : Fisherfolk ไม่ได้กำเนิดหรือเกิดขึ้นมาเป็นธุรกิจ เราเริ่มจากการทำงานพัฒนาซึ่งเรียกว่าองค์กรพัฒนาเอกชนที่ลงไปทำงานในหมู่บ้านกับชาวประมงพื้นบ้านที่อยู่ตามแนวชายฝั่ง แล้วเราก็พบเจอปัญหาว่า เบื้องต้นที่ลงไปก็ลงไปช่วยชาวประมงทำเรื่องช่วยฟื้นฟู อนุรักษ์ทรัพยากรอะไรพวกนี้ แต่พอเวลาผ่านไป การฟื้นฟูของชาวบ้านเห็นผล ตัวทรัพยากร ตัวสัตว์น้ำเพิ่มขึ้นมา แต่ว่าปัญหาที่ต่อเนื่องจากการที่มีทรัพยากรเพิ่มขึ้นก็คือราคาสัตว์น้ำไม่ได้สูงขึ้น เวลาเอาสัตว์น้ำไปขายถูกกดราคา อันนี้คือปัญหาที่เราเห็นในหมู่บ้านและชาวประมงประสบกันอยู่ เราเลยคิดกับชาวบ้านว่าถ้าอย่างนั้นเราจะแก้ไขปัญหาพวกนี้ได้ยังไง เลยทดลองเอาสินค้าหรือวัตถุดิบที่เรามีในมือมาลองขายกันเองดีกว่ามั้ย เลยลองทำเป็นร้านค้าเล็กๆที่ไม่ได้หวังผลว่าจะกลายมาเป็นธุรกิจเพื่อสังคมเหมือนทุกวันนี้นะคะ ก็ช่วยกันคิดว่าเรามีสัตว์น้ำเป็นทรัพยากรหลัก สิ่งที่เราจะทำได้คือขายสัตว์น้ำให้กับคนอื่น ให้กับผู้บริโภคในตลาด เราอยากให้ชาวประมงมีวิถีชีวิตที่ดีขึ้น ได้รับเงินคุ้มค่ากับการลงทุนลงแรงของเค้า อีกอย่างนึงที่เราต้องการคือได้มีโอกาสได้บอกเล่าเรื่องราวของตัวเองผ่านตัวปลากับผู้คนหรือผู้บริโภคในเมือง แล้วเราคิดว่าถ้าเค้าสามารถบอกเรื่องราวของตัวเองได้ ความเข้าใจของผู้บริโภคในเมืองต่อเรื่องของประมงพื้นบ้านก็จะมากขึ้น คนในเมืองก็จะเข้าใจได้ว่าต่อไป การเลือกกินอาหารหนึ่งอย่างของเค้าเนี่ยมันควรจะเลือกยังไง มันส่งผลอะไรต่อประมงพื้นบ้าน ต่อทะเล ต่อกับสิ่งแวดล้อมรอบตัวเค้า เราคิดว่ามันเป็นเรื่องเดียวกัน ​และเมื่อทำไปได้ระยะนึงเราพบว่าสิ่งที่เราทำเค้าเรียกว่าธุรกิจเพื่อสังคม ทำไมถึงเรียกว่าธุรกิจเพื่อสังคม ตอนที่มีร้านคนจับปลาไม่ได้คิดแต่เรามีวัตถุประสงค์บอกไว้ว่า กำไรของร้านคนจับปลาหลังจากหักค่าใช้จ่ายแล้วจะคืนกลับสู่การอนุรักษ์ทรัพยากรทะเลหรือกลับไปยังกลุ่มของแต่ละหมู่บ้าน เพราะฉะนั้นมันทำให้ร้านคนจับปลานั้นเป็นธุรกิจเพื่อสังคมเพราะเริ่มต้นตั้งแต่กระบวนการ การมีส่วนร่วมของชาวบ้านและสุดท้ายปลายทางของกำไรที่เราขายได้กลับคืนสู่สิ่งแวดล้อม ทรัพยากรทางทะเลที่มาของตัวสัตว์น้ำเองด้วยอ่ะค่ะ มันก็เลยกลายเป็นว่าร้านคนจับปลาเป็นธุรกิจเพื่อสังคมที่มุ่งเน้นเพื่อวิถีชีวิตของชาวประมงพื้นบ้านและก็เพื่อที่จะดูแลอนุรักษ์ทรัพยากรทางทะเลด้วยค่ะ

Fish & Shrimp : รู้สึกอย่างไรบ้างคะ ตอนที่ทางกลุ่มนักศึกษาได้ติดต่อขอทำแอปพลิเคชั่นให้กับทางFisherfollk

พี่ตุ๊ก : เอาจริงๆ ความรู้สึกก็คือ มันมีร้านคนจับปลามา4ปีเนอะ มันก็จะมีกลุ่มคนที่อยากช่วยเข้ามาค่อนข้างเยอะแล้วเรารู้สึกว่าอันนี้มันเป็นข้อดีของร้านคนจับปลาที่มีคนสนใจช่วยเหลือและพร้อมที่จะเข้ามาเป็นโค๊ชให้กับเราในหลายๆเรื่อง จนเรารู้สึกว่าลองไปคุยดูถ้าเกิดว่ามีประโยชน์หรือมันจะทำประโยชน์ให้ทั้งเราและน้องที่ติดต่อมาเนี่ย มันก็โอเค แล้วพี่ก็คาดหวังว่า มันจะเกิดประโยชน์กับร้านคนจับปลาจริงๆ  

ต้องขอขอบคุณบทสัมภาษณ์บางส่วนจากทาง Fisherfolk มากๆ นะคะ

พอทางกลุ่มนักศึกษาได้เข้าไปพูดคุยกับทาง Fisherfolk แล้วก็รู้สึกมีไฟในการทำแอปพลิเคชั่นต่ออย่างเต็มที่มากค่ะ จากประสบการณ์ในการได้ทำแอปพลิเคชั่นให้กับธุรกิจจริงๆ ต้องบอกได้เลยว่า เราเห็นถึงความตั้งใจของทางเครือข่ายคนจับปลาในการผลักดันการทำประมงพื้นบ้านให้เป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวาง แถมยังช่วยสร้างเทรนด์ในการอนุรักษ์ธรรมชาติ ซึ่งทางกลุ่มนักศึกษาก็อยากจะช่วยเป็นกระบอกเสียงในการกระจายเรื่องราวดี ๆ และการทำธุรกิจเพื่อสังคมให้เป็นที่รู้จักกันอย่างกว้างขวาง เพราะนอกจากที่มันจะช่วยสังคมตามชื่อแล้ว มันยังเป็นการทำธุรกิจเพื่อรักษาความสมดุลระหว่างสังคม ธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อมให้เกิดความยั่งยืนอีกด้วยค่ะ

ถ้าให้พูดถึงการออกแบบแอปพลิเคชั่น ถึงเราจะเรียนในสายงานที่เป็นการจัดการ และการออกแบบแอปพลิเคชั่นเป็นเรื่องที่ใหม่สำหรับพวกเรามาก และตอนที่ได้ยินครั้งแรกว่าจะต้องทำแอปพลิเคชั่นออกมาจริงๆ พวกเราคิดว่ามันเป็นเรื่องที่ไกลตัวมากๆ แต่ไหนๆ ก็เป็นโจทย์สำหรับปีสุดท้ายแล้ว เรามาสู้กันสักตั้งจะเป็นอะไรไป กลุ่มของเรามีกันทั้งหมด 7 คนค่ะ โดยเราได้แบ่งหน้าที่ออกเป็น 7 หน้าที่ โดยมีหัวหน้ากลุ่ม, แอดมิน, คนเขียนคอนเทนต์, app developer, graphic designer, ประสานงาน, และ researcher ค่ะ แต่พอเอาเข้าจริงแล้ว ก็เหมือนเรามานั่งช่วยกันทำตั้งแต่งมโค้ด ร่าง storyboard ของแอป ไปจนถึงทำ photoshop กัน แต่พองานออกมาสำเร็จตามที่เราวางไว้ก็เหมือนว่า ตอนนี้เราพร้อมที่จะออกไปเจอโลก 5.0 กันแล้วค่ะ

ตอนนี้ทางกลุ่มของเราก็ได้จัดทำแอปพลิเคชั่นให้ทุกคนได้ลองดาวน์โหลดกันในระบบ Android เรียบร้อยแล้วค่ะ สามารถที่จะเข้าไปใน Google Play Store แล้วเสิร์ชคำว่า 'Fisherfolks' หรือเข้าไปที่ลิงค์ https://play.google.com/store/apps/details?id=arsa.framework.fisherfolk

นอกจากนั้นแล้วใน account เดียวกันนี้ก็ยังมีแอปพลิเคชั่นของเพื่อน ๆ กลุ่มอื่นที่ได้ทำให้กับธุรกิจอื่น ๆ เช่นเดียวกันค่ะ 

 ​