เมื่อวันก่อนโน้น พี่เกียรติหาข้อมูลอินโฟกราฟิกส์เกี่ยวกับสมองค่ะ และก็เจอภาพน่าสนใจเกี่ยวกับ Synesthesia เป็นลักษณะพิเศษที่น่าอัศจรรย์ ปรากฎการณ์ซินเนสทีเซีย
น้องๆ ชาว Dek-D เคยได้ยินคำนี้ไหมคะ Synesthesia (ซินเนสทีเซีย) พี่เกียรติไม่เห็นคำบัญญัติไทย ในความหมายฝรั่งให้เจ้าซินเนสทีเซีย นี้เป็นปรากฏการณ์ที่ไม่ค่อยเกิดขึ้นกับคนทั่วไป มีเพียงร้อยละ 1 ของประชากรเท่านั้น! เป็นเรื่องที่ค้นคว้ากันมามากกว่า 300 ปีแล้ว ถ้าใครเป็น 1 % ที่ว่านี้ จะเป็นคนกลุ่มที่มีการรับรู้พิเศษ อย่างได้ยินเสียงของสี เห็นภาพของดนตรี รู้สึกว่ามีอะไรมาสัมผัสตัวเองเวลาได้ยินเสียงต่างๆ ชิมรสแล้วเห็นรูปร่างด้วย แบบเห็น(รู้สึก) ก.ไก่ เป็นสีฟ้า เลข 1 เป็นเด็กผู้ชาย อัศจรรย์ไหมล่ะ!
คำว่า Synesthesia หรือ Synaesthesia มาจากภาษากรีกคือ คำว่า syn (ร่วม) + aisthesis (การรับรู้) หมายความว่ามีประสาทสัมผัสรับรู้ได้พร้อมกัน คนที่มีลักษณะพิเศษนี้เรียกว่า Synesthete (ซินเนสทีต) ค่ะ
ที่มา: psy.ucsd.edu, wikipedia ภาษาอังกฤษ
สองภาพด้านนี้สายตาคนทั่วไปจะเห็นตัวเลขเป็นสีดำธรรมดา
แต่ในสายตาชาว synesthete อาจรู้สีกตัวอักษรเป็นสีต่างๆ กันไป
ที่มา: mezzmer.com, visualinformation.info
ถึงแม้นักวิทยาศาสตร์จะยังไม่รู้เรื่อง Synesthesia อย่างถ่องแท้ แต่ก็มีข้อเท็จจริงบางอย่างพิสูจน์ออกมาบ้างแล้วค่ะ นั่นคือ Synesthesia ไม่ใช่โรค ไม่ได้เป็นความผิดปกติของสมอง แบ่งออกได้หลายลักษณะ แต่ละแบบจะรับรู้สัมผัสแตกต่างกันไป เช่น Conceptual Synesthesia เห็นสมการทางคณิตศาสตร์เป็นรูปร่างได้ หรือ แบบ Grapheme Personification คือ รับรู้บุคลิกของตัวอักษร (แบบเลข 8 เป็นคุณลุงพุงพลุ้ยท่าทางใจดีคล้ายเซนตาคอส) เป็นต้น และการรู้รับสัมผัสต่างๆ ก็เกิดจากสมองหลายๆ ส่วนทำงานร่วมกัน เป็นลักษณะที่เกิดจากพันธุกรรม และ 99% ส่งต่อยีนมาจากฝั่งแม่ และคนที่เป็น ซินเนสทีต (synesthete) ส่วนมากก็เป็นผู้หญิง พบว่าคนที่มีลักษณะ Synesthesia แบบเห็นตัวอักษรหรือสัญลักษณ์เป็นสีมีมากที่สุด ถึง 69% รองลงมาคือ ได้ยินเสียงเป็นสี 20% และรับรู้เสียงมีกลิ่นหรือรสชาติมีสี 11% ค่ะ จากรวมรายชื่อของ Synesthete (ซินเนสทิต) พบว่าส่วนใหญ่มีอาชีพไปทางศิลปะต่างๆ อย่างโมสาร์ท นักดนตรีคลาสลิกที่บอกว่า D major มีสีส้มอ่อน หรือ Joanne Harris คนแต่งนิยายโรแมนติกเรื่อง Chocolat (แปลไทย ชื่อเรื่อง ชิมรักจากช็อกโกแลต) ก็ด้วยค่ะ อย่างโจแอนน์นี้ก็แต่งหนังสือที่ถ่ายทอดความเป็นชาวซินเนสทีตไว้ในหนังสือเรื่อง Blueeyedboy และยังมีแบบทดสอบว่า คุณเป็น synesthete หรือไม่ด้วย เป็นเวอร์ชันภาษาอังกฤษค่ะ
มีนักวิทยาศาสตร์ตั้งสมมติฐานว่า คนเราทุกคนอาจเกิดมาพร้อมคุณสมบัติวิเศษนี้แฝงตัวอยู่ในสมองของเราอยู่แล้วก็ได้ค่ะ แต่พอเราโตขึ้นเรื่อยๆ ไม่ได้ฝึกการใช้ประสาทสัมผัสรับรู้พร้อมๆ กัน เลยทำให้ความสามารถส่วนนี้มันเลยหดหายไป และก็มีสมมติฐานว่า จริงๆ แล้วสมองของซินเนสทีต (synesthete) ก็ไม่น่าจะรับรู้แตกต่างกับสมองคนทั่วไปเลย เพราะเวลาคนธรรมดาติดสารเสพติดบางอย่าง ก็รู้สึกว่าเห็นดนตรีเป็นสีสวยงามอยู่แล้ว (ฮา) เข้าข่ายเพ้อแล้วมีความสามารถว่างั้น ข้อนี้สงสัยจะเกี่ยวกับสารที่ไปกระตุ้นประสาทอีกละมั้งเนี่ย ถึงจะฟังฮาๆ แต่ก็อาจเป็นไปได้นะคะ
เอาเป็นว่านักวิทยาศาสตร์ทั้งหลายก็ยังศึกษาเรื่องนี้กันอยู่ และคงมีข้อมูลมากขึ้นเรื่อยๆ ที่นำมาปรับใช้ให้เป็นประโยชน์ต่อตัวเราได้ในอนาคตค่ะ พี่เกียรติเขียนไปเขียนมาก็ชักสับสน สำหรับคนที่ไม่ใช่ Synesthete (ซินเนสทีต) ไม่ได้มีลักษณะ Synesthesia (ซินเนสทีเซีย) การรับรู้แบบนี้คงจะเป็นนามธรรมเกินไปจริงๆ แม้อาจจะดูอัศจรรย์อาจจะรู้สึกเองไม่ได้ แต่ถ้าความรู้สึกนี้ไปเกิดกับใครแล้วและคนรอบข้างไม่เข้าใจ บอกกับคนอื่นไปก็ไม่มีใครเข้าใจ แรกๆ ใครคนนั้นอาจจะรู้สึกรำคาญตัวเองก็ได้นะคะ แต่ไม่ว่าจะมองทางไหน Synesthete คนนั้นต้องเป็นคนที่มีความคิดสร้างสรรค์ระดับสุดยอดแน่ๆ เลยค่ะ
น้องๆ รู้สึกว่าตัวเองเป็น Synesthete หรือเปล่าคะ
แหล่งข้อมูล, ภาพประกอบ:
- en.wikipedia.org/wiki/Synesthesia
- visualinformation.info/understanding-the-phenomenon-of-synesthesia-infographic/
- mezzmer.com/blog/understanding-the-phenomenon-of-synesthesia/
- gotoknow.org/posts/86023
- synesthete.org
59 ความคิดเห็น
อยากเป็นอะ!!
ถ้าเป็นนี่คงจะดีมากๆเลย เพราะมันมีประโยชน์มากโดยเฉพาะเวลาสอบ.......
ถึงจะเป็นความผิดปกติของสมอง //แต่ทำไมเรารู้สึกอยากเป็นหว่า XD
จะได้อัพเกรดระดับความคิดสร้างสรรค์แบบสุดยอด
เราคิดว่าเราน่าจะเป็นนะ เพราะตอนช่วงที่เราหัดนับเลขกับจำเอบีซีดีอะ เราไม่ได้จำเป็นรูปแบบตัวอักษรแต่เราจำเป็นสี อย่างเลขหนึ่งกับตัวเอจะเป็นสีเหลืองไรงี้ ยิ่งถ้าเป็นพวกรูปทรงนี่ยิ่งแล้วใหญ่เลยเพราะมันจะมีเสียงเฉพาะด้วย ที่เด่นๆเลยก็คือวงกลม จำเป็นสีเหลืองออกนวลๆแล้วเสียงในความคิดตอนนั้นของเราคือ"ห...มอยยยๆๆ" แบบลากยาวไปเรื่อยๆอะ=_=(ตอนนั้นไม่รู้ไง)
ส่วนเรื่องที่บอกว่าช่วยเรื่องความจำ เราว่ามันะช่วยได้ในระดับนึงนะแต่ไม่ทั้งหมด เพราะเวลาที่เราอ่านหนังสือจะเผลอเหม่ออยู่ตลอด(ไม่ว่าจะพยายามไม่วอกแวกก็ตาม) ถ้าวิชาที่เราอ่านเป็นวิชาคำนวณที่เราไม่ชอบจะตั้งใจอ่านยังไงมันก็เข้าหัวไม่กี่อย่าง เพราะเราคิดว่าวิชาพวกนี้มันไร้สีสัน ตัวเลขกับตัวหนังสือปนกันมั่วซั่วไปหมด(คหสต.ไม่ดีเนาะ) แต่ถ้าเป็นวิชาภูมิศาสตร์ ภาษาไรงี้ ถึงจะอ่านผ่านๆแต่เราก็สอบได้คะแนนโอเคเกือบทุกครั้ง เพราะตัวอักษรคือตัวอักษร เลขคือเลข มันเป็นระเบียบแยกง่ายดี..มั้งนะ๕๕๕ ประกอบกับค่อนข้างชอบอยู่แล้ว
สรุปแล้วเราน่าจะเป็นมั้ง??
เหมือนตอนเด็กๆเคยรู้สึกแบบนี้อ่าาา เวลาเห็นตัวเลขแล้วนึกถึงสีต่างๆ อย่างเลขแปดงี้สีม่วงลาเวนเดอร์ เลขเจ็ดสีเหลือง แต่คิดว่าตัวเองอาจจำมาจากในหนังสือ 5555555 แต่ตอนนี้ไม่ค่อยรู้สึกแล้ว
ชิพส์ทำไมนึกพล็อตนิยายออนไลน์ออก..
พระเอกเป็นซินเนสทีเซีย...
เหมือนตอนเด็กๆ จะเคยรู้สึก
ตอนนั้นเราคิดว่า น.หนู กับ บ.ใบไม้ เป็นสีเขียว เลข 5 เป็นสีส้ม เลข 1 สีฟ้า แล้วก็สระ -ะ ,-า เลข 0 เป็นสีเหลือง
คือเรามองมาตลอดว่า
เลข 1 = ผู้ชาย สีฟ้าๆ จิตใจดี ซน มุมานะ
เลข 2 = ผู้หญิง ฉลาด จิตใจดี เป็นที่รักใคร่ของทุกคน มีความเป็นเด็กบ้างไรงี้ ออกสีชมพูๆ
เลข 3 = ผู้ชาย อบอุ่น ค่อนข้างเรียบร้อย อวบนิดๆ สีเขียวแก่ๆ
เลข 4 = สีเหลือง เป็นผู้ชายปากดี 555555555
เลข 5 = เป็นผู้หญิง สีแดง ชอบทะเลาะกับเลข 4 บางที แต่ปากดีพอกัน
เลข 6 = เป็น ผู้หญิงสีน้ำตาล เป็นพี่สาวเลข 5 อบอุ่นใจดี
เลข 7 = ผู้ชายสีน้ำเงิน หน้าตาดี 55555 เท่ แอบฮา
เลข 8 = ผู้หญิงอ้วน เป็นเจ้ๆ คอยควบคุมน้องๆเวลาซน สีส้มๆ
เลข 9 = เป็นผู้หญิงสีบานเย็น พี่โต ใจเย็น สวย กุลสตรี
ก.ไก่ เป็นผู้ชาย ข.เป็นผู้หญิง ค.ผู้ชาย
A เป็นผู้หญิงห้าว B สาวหวาน C ผู้ชายพูดเก่ง
D ผู้ชายสุขุม ฯลฯ ......................
คล้ายๆเราอ่ะ
เลข 1 เป็นเด็กผู้ชายตัวเล็กๆ ซนๆ สีแดง
เลข 2 เป็นเด็กผู้ชายเหมือนกันแต่เป็นพี่มากกว่าเลข1 สีเขียว
เลข 3 เป็นคนธรรมดา คนหนุ่ม สีส้ม
เลข 4 เป็นผู้หญิง สวยๆ สีฟ้า
เลข 5 เป็นผู้หญิงวัยกลางคน สีเหลือง
เลข 6 เป็นคนฉลาดมาก เงียบๆ อัฉริยะ สีม่วง
เลข 7 เป็นคุณยายใจดี สีน้ำตาลอ่อน
เลข 8 เป็นผู้ชายวัยกลางคน ใจดี ดุนิดหน่อย ถ้าเอาไปอยู่กับเลข 1,2,3,4 จะกลายเป็นคุณตาเลี้ยงหลานทันที สีเขียวเข้ม
เลข 9 เป็นผู้หญิง คุณแม่ รักเด็ก สีน้ำเงิน
เลข 10 เป็นคุณพ่อ ขรึมๆ เข้มงวด ใจดีกับลูก คนหนุ่ม สีดำ
เลข 0 ไม่มีบุคลิก จืดจาง สีใส
เราาาาเป็นนนน 5555 เรามองเห็นสีของตัวเลข ตัวอักษร เห็นหมดเลย ถึงแม้ว่าความจริงสีมันจะเหมือนกันหมดก็ตาม (แต่ก็ไม่ได้มองเป็นสีนั้นๆ ชัดเจนนะ สมองเราก็รู้ว่าอย่างตัวหนังสือที่เราพิมพ์อยู่ตอนนี้เนี่ย สีดำ แต่มันก็จะมีความรู้สึกว่า มันมีสีนี้อยู่ในตัวนะ อะไรแบบนี้)
ตัวหนังสือไทยบางตัวก็รู้ว่ามีสี แต่ก็บอกไม่ได้ว่าสีอะไร แต่ตัวเลขบอกได้ทั้ง 10 ตัวเลย
0123456789
เราเคยรู้สึกแบบนี้นะ ตอนเด็กๆอ่ะ
เราเคยเปิดเจอในเน็ต เขาบอกว่าโรคนี้มี 61 ลักษณะ แล้วเราเปิดเจอลักษณะนึง เหมือนตัวเองจะเป็นเลยอ่า ประมาณว่าเห็นอารมณ์เป็นสีอ่าค่ะ
เวลามีความสุข จะเป็นสีเขียว
เวลาเบื่อๆ จะเป็นสีม่วง
เราเป็นแบบว่า พอกินอาหารบางอย่างแล้วเราจะเห็นเป็นภาพและสี เหมือนตอนเรากินเค้กหรือขนมหวานเข้า เราจะเห็นรูปวงกลมสีชมพู พอกินพวกต้มยำหรือของเผ็ดๆ จะเห็นเป็นสามเหลี่ยมสีแดง แบบนี้ใช่อาการเดียวกันมั้ย?
ของเรา มองว่า...
เลข 1 = สีแดง
เลข 2 = สีฟ้า
เลข 3 = สีม่วง
เลข 4 = สีเขียว
เลข 5 = สีส้ม
เลข 6 = สีน้ำตาลอ่อน
เลข 7 = สีเขียวอ่อน
เลข 8 = สีม่วงเข้ม
เลข 9 = สีน้ำตาล
เลข 0 = สีขาว
ส่วนใหญ่คนที่เป็นซินเนสเตเซียประเภทเห็นตัวอักษรหรือเลขเป็นสี จะเห็นตัวอักษรแรกสุด เช่น ก. ไก่ ตัว A หรือเลข 1 เป็นสีแดงค่ะ เราก็เห็นเป็นสีแดงนะ
อ๊ากกกก เราไม่ได้บ้า พึ่งรู้ว่ามีแบบนี้ด้วย
เราจะแปลกไปหน่อย คืาจะรับรู้จำนวนตัวเลขเป็นความรู้สึกไกล้ไกล เช่น เลข 1 จะอยู่ทางซ้ายมือห่างๆ ไปหน่อย ช่วงประมาณเลข 4,000 จะอยู่ตรงกลาง พวกหลักหมื่นแสน จะอยู่ทางซ้ายห่างไปตามลำดับ โทนสีเห็นสองสีคือ เลขน้อยจะเห็นสีขาว และเลขมากขึ้นจะดำขึ้นเรือยๆ (ตัวเลขเงินสัมผัสได้แบบนี้เหมือนกัน)
แล้วปี พ.ศ ค.ส เราจะเห็นเป็นลำดับไล่ลงมา จากช่วง 1995or2538 จะสีแดงโทนดำออกมืดๆยิ่งห่างจากปีนี้ออกไปนี้ยิ่งออกโทนดำ(แต่บางช่วงเราก็เห็น เป็นสีเหลืองนะ ส่วนไหญ่จะเป็นช่วงเรารู้ประวัติศาสตร์ปีนั้นๆ) ค่อยๆสว่างมา ยุค 2000or2540 up เห็นเป็นสีเขียนไล่โทนเหมือนเดิม จนมาปีนี้เห็นเป็น สีส้ม
ส่วนภาพของดนตรีนี้ เห็นเป็นบางเพลง เช่น ทำนองเพลงใจรัก จะมองเห็นภาพ กรุงเทพในหนังยุคฟิลม์ช่วงกลางวันแดดแรงๆ มีวัยรุ่นทำผมทรงแสกกลางยุค80 โทนสีเห็นออกเหลืองๆนิดๆแนวกล้องฟิลม์ มีรถเก๋งแบเก่าคลาสสิกหน่อย แต่ทั้งหมดจะเห็นเบลอเหมือนหลุดโฟกัสนิดๆ ก็ประมาณนี้ครับ (เรายังไม่ถึง 20 นะ
)