สวัสดีครับ พี่ลาเต้ เชื่อว่าหลายคนต้องเคยดูงิ้ว แต่เคยสงสัยกันไหมครับว่า หน้าม่านสวยงามขนาดนี้ หลังม่านเขาทำกันอย่างไร ? วันนี้ พี่ลาเต้ จะพาไปเปิดม่านหลังโรงงิ้วกันครับ ผ่าน 15 ภาพความตั้งใจของ "งิ้ว" การแสดงที่กำลังหายไปตามกาลเวลา ไปดูกันเลย
เอกลักษณ์อย่างหนึ่งของนักแสดงงิ้วคือ การแต่งหน้า ที่เน้นเข้ม เน้นหลายจุด
เพื่อให้โดดเด่นต่อแสงไฟบนเวที พวกเธอจึงให้เวลากับแต่งหน้าประมาณ 2 ชม.
(หากใครเล่นบทเป็นตัวเด่นอาจใช้เวลามากกว่านั้น)
แต่หารู้ไม่ ทันทีที่จบการแสดง ใช้เวลา 5 นาทีเท่านั้นในการล้างเครื่องสำอาง
ชุดงิ้วจะไม่สามารถแต่งสำเร็จได้ด้วยคนๆ คนเดียวครับ
เพราะในชุดงิ้ว 1 ชุดจะประกอบไปด้วย ชุดด้านในอีก 4 ชั้น คือ
ชั้นที่ 1 เสื้อผ้าปกติที่ใส่มา, ชั้นที่ 2 เสื้อซับผ้าร่ม
ชั้นที่ 3 ผ้าขาวเก็บรายละเอียด และชั้นที่ 4 ชุดงิ้วตามบทที่แสดง
หลายคนไปดูงิ้ว แต่ก็แปลว่าไม่ออก ว่าเขาพูดอะไร
ซึ่งต้องบอกว่าการแสดงงิ้ว เหมือนเป็นการแสดงละครเรื่องหนึ่ง
เรื่องที่นำมาเล่นงิ้วได้นั้น จะต้องเป็นเรื่องที่แฝงไปข้อคิดที่ดี
เช่น ความขยัน ความกตัญญู ซึ่งสิ่งชาวจีนที่สั่งสอนลูกหลานกันมา
การแสดงงิ้วแต่ละเรื่องกินเวลานานนับ 2-3 ชั่วโมง และต่อเนื่องกันแบบไม่มีพัก
ส่งผลให้นักแสดงงิ้วต้องมีความแม่นยำเรื่องบท การรับส่ง
พวกเขาจึงนิยมเลือกให้นักแสดงงิ้วที่มีประสบการณ์สูง
รับบทเด่นเพื่อแก้ปัญหาหากเกิดเหตุฉุกเฉินหน้าเวที
ไม่ว่าจะเป็นผู้ชายหรือผู้หญิง แต่หากเป็นนักแสดงงิ้วรุ่นเล็ก หรือเข้ามาใหม่
จะต้องรับบททหาร เพื่อเป็นการฝึกความคุ้นชินกับการอยู่หน้าฉาก
เพราะบททหารในงิ้วนั้น จะเน้นลีลาท่าทางมากกว่าการส่งเสียงตามบทละคร
หากใครเล่นไปนานๆ จนเก่งก็จะถูกเลื่อนไปเล่นบทเด่นๆ ต่อไป
ปัจจุบันนี้การจะหาคนที่พูดภาษจีนได้และรักในการแสดงงิ้ว อาจหายากมาก
โรงงิ้วแต่ละแห่งจึงมีวิธีปั้นนักแสดงที่แตกต่างกันออกไป
บางที่นักแสดงงิ้วไม่รู้ภาษาจีนเลย แต่เมื่อมีใจรักก็จะถูกฝึกจากการอ่านบทคาราโอเกะ
ให้ร้องได้ เข้าใจอารมณ์ของบท ฝึกซ้อมบ่อยๆ จนเชี่ยวชาญในที่สุด
อีกหนึ่งสีสันของการแสดงงิ้ว คือ เสียงดนตรีประกอบ ซึ่งเป็นการเล่นแบบสดๆ
เครื่องดนตรี จะประกอบไปด้วยกู่เจิง ฆ้อง ฉาบ และกลอง
ซึ่งหากโรงงิ้วไหนนักดนตรีไม่เพียงพอ นักแสดงงิ้วต้องผลักเปลี่ยนกันมาเล่น
เพราะการแสดงแต่ละครั้งจะสมบูรณ์ดนตรีมีส่วนที่สำคัญมากๆ
ด้วยการแสดงงิ้ว ไม่เหมือนการแสดงละครที่จะจำลองฉากต่างๆ ได้ 100%
บางอย่างจึงถูกสมมติขึ้นมา และตีความหมายผ่านอุปกรณ์ต่างๆ เช่น
สิ่งที่อยู่ในภาพเรียกว่า "แส้ม้า" เป็นอุปกรณ์ที่สื่อความหมายว่า "ขี่ม้า"
หากนักแสดงงิ้วท่านไหน ถือสิ่งนี้ออกมา แปลว่าท่านกำลังแสดงบทขี่ม้าอยู่นั้นเอง
เชื่อว่าตอนเด็กๆ หลายคนไปดูงิ้วแถวบ้าน จะกลัวตัวละครงิ้วที่หนวดยาวๆ
แต่แท้จริงแล้ว นั้นคือการแสดงที่ผ่านการเติมแต่งทั้งสีหน้า ท่าทาง
นักแสดงงิ้วหลายคนได้รับบทตัวร้ายอันน่าเกรงขาม
แต่ทันทีที่เขาหันหลังกลับเข้าหลังฉาก เขาจะเปลี่ยนเป็นอีกคนทันที
อย่างที่ทราบว่ากว่าที่นักแสดงแต่ละท่านจะออกมาทำการแสดงได้นั้น
ต้องใช้เวลานานหลายชั่วโมง ทั้งการแต่งหน้า การทำสมาธิ เล่นเครื่องดนตรี
ทั้งหมดรวมกันยาวนานกว่าการแสดงงิ้วใน 1 รอบด้วยซ้ำ
รอยยิ้มของคนดูจึงเป็นอีกหนึ่งกำลังใจมหาศาลสำหรับพวกเขา
ทุกอย่างบนเวทีเกิดขึ้นจากความสามัคคี 100%
เพราะการแสดงงิ้วแต่ละครั้ง จะไม่มีผู้กำกับ ไม่มีแอคติ้งโค้ช ไม่มีคนรันคิวบนเวที
นักแสดงทุกท่านจะทำหน้าที่ตามสายพานและความเคยชิน
จนออกมาเป็นหน้าฉากที่ดูดี และประทับใจผู้ชมที่สุด
นักแสดงงิ้วหลายท่าน มีงานประจำที่ทำตอนกลางวัน
บ้างเป็นคนขายเสื้อผ้า บ้างเป็นนักศึกษา บ้างเป็นแม่บ้านดูแลสามีและลูก
ส่วนน้อยที่จะยึดอาชีพนี้เนอาชีพหลัก
เว้นแต่คณะงิ้วชื่อดังที่มีการจ้างต่อเนื่องยาวทั้งปี
สำหรับกล่องเครื่องสำอางของงิ้วจะถูกเก็บเป็นกล่องต่อคน
และเมื่อเวลาการแต่งหน้าจะแยกกันแต่ง ตัวใครตัวมัน
ภายในกล่องจะประกอบไปด้วยเครื่องสำอางทั่วไป และเครื่องสำอางเฉพาะ
รวมไปถึงน้ำยาล้างเครื่องสำอาง
ก่อนจะเปิดม่านให้ผู้ชมได้เห็นความสวยงาม ขั้นตอนสุดท้ายคือท่องบท
เอกลักษณ์ของการซ้อมบทงิ้วอยู่ที่ การท่องบทที่เสียงเบามาก
ผิดกับการแสดงหน้าเวทีที่เสียงดังสุดๆ สิ่งนี้เป็นอีกหนึ่งความตั้งใจ
ที่หลายคนชื่นชมนักแสดงงิ้วว่าคือที่สุดของสมาธิจริงๆ
การแต่งหน้างิ้ว เป็นอีกหนึ่งสีสันผู้ชมที่หลายคนเฝ้ารอ
แต่กว่าจะได้มาซึ่งใบหน้าของนักแสดงแต่ละท่าน
ต้องผ่านการแต่งจากเครื่องสำอางหลากหลายชนิด และนานหลายชั่วโมง
เรียกได้ว่าหลังแต่งออกมาแล้ว สมการคอยจริงๆ
ผ่านไปแล้ว 15 รูป ก่อนจากกัน พี่ลาเต้ มีเรื่องน่ารู้มาเล่าครับ "งิ้ว" มีต้นกำเนิดมาจากประเทศจีนครับ ต้นตำหรับที่ประเทศจีนมีงิ้วมากกว่า 300 ประเภทเลยทีเดียว เช่น งิ้วปักกิ่ง, งิ้วเส้าซิง, งิ้วเหอหนัน และงิ้วกวางตุ้ง โดยงิ้วแต่ละประเภทก็จะแตกต่างกันด้านภาษาท้องถิ่นที่ใช้ และการแสดงที่เข้ากับท้องถิ่นนั้นๆ โดย "งิ้วคุนฉวี" "งิ้วกวางตุ้ง" และ"งื้วปักกิ่ง" นั้น ได้รับการยอมรับจากองค์การยูเนสโก และได้ขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกด้วยครับ
สำหรับคนไทยอย่างเราหากอยากดูงิ้ว ก็ยังมีให้ดูตามเทศกาลตรุษจีน หรืองานประเพณีชาวจีนต่างๆ แต่ระยะหลังต้องบอกว่าเหลือน้อยมากครับ ทั้งงิ้วและคนดู T T อย่างตรุษจีนปีนี้หากใครอยากดูงิ้ว พี่ลาเต้ มีแนะนำ 2 ที่ครับ คือ
- ห้างเสนาเฟส ถ.เจริญนคร (ใกล้ BTS กรุงธนบุรี)
- ศาลเจ้าปึงเถ่ากง ถ.มหานคร สี่พระยา
โดย 2 ที่นี้จัดทุกปี หากมีโอกาสลองชวนญาติผู้ใหญ่ไปดูกันได้นะครับ รับรองว่าถึงจะฟังไม่รู้เรื่อง แต่สนุกสนานแน่นอน และหากตรงไหนมีงิ้ว ก็มาแนะนำในคอมเม้นบอกเพื่อนๆ กันได้นะคร้าบ แล้วพบกันค้าบบ
สำหรับคนไทยอย่างเราหากอยากดูงิ้ว ก็ยังมีให้ดูตามเทศกาลตรุษจีน หรืองานประเพณีชาวจีนต่างๆ แต่ระยะหลังต้องบอกว่าเหลือน้อยมากครับ ทั้งงิ้วและคนดู T T อย่างตรุษจีนปีนี้หากใครอยากดูงิ้ว พี่ลาเต้ มีแนะนำ 2 ที่ครับ คือ
- ห้างเสนาเฟส ถ.เจริญนคร (ใกล้ BTS กรุงธนบุรี)
- ศาลเจ้าปึงเถ่ากง ถ.มหานคร สี่พระยา
โดย 2 ที่นี้จัดทุกปี หากมีโอกาสลองชวนญาติผู้ใหญ่ไปดูกันได้นะครับ รับรองว่าถึงจะฟังไม่รู้เรื่อง แต่สนุกสนานแน่นอน และหากตรงไหนมีงิ้ว ก็มาแนะนำในคอมเม้นบอกเพื่อนๆ กันได้นะคร้าบ แล้วพบกันค้าบบ
17 ความคิดเห็น
เป็นศิลปะแขนงหนึ่งที่หาชมได้ยากมากจริงๆในปัจจุบัน
ศาลเจ้าแม่ทับทิมสามเสนค่ะ มีแสดงบ่อยๆ
ตลาดศรีประจันต์ มีเทศกาลงานงิ้วทุกปีค่ะ ในช่วงเดือนพฤษภาคม เพราะมีศาลเจ้าพ่อหลักเมืองริมแม่น้ำท่าจีนอันศักดิ์สิทธิ์อยู่ และคนในพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นคนเชื้อสายจีนกันเยอะมาก มาเยี่ยมชมได้นะคะ
สมาคมตระกูลแซ่ลิ้มแห่งประเทศไทย จังหวัดนครปฐมก็มีโรงงิ้ว
เมื่อก่อนงานพระเจ้าตากมีทุกปีเลยค่ะ แต่เดี๋ยวนี้ไม่เห็นแล้ว
เรานี่อยากดูมากแต่ฟังไม่ออก TT__TT
ศาลเจ้าตลาดพนมสารคามมีทุกปีค่ะ จะมาช่วงก่อนปีใหม่หรือตอนปีใหม่ เล่นทั้งหมด 3 วัน แม่บอกงิ้วคณะนี้ถูกจ้างมาแสดงตั้งแต่แม่ยังไม่ย้ายบ้านมาเลยค่ะ
คิดถึงสมัยนั่งดูงิ้วกับอาม่า
ช่วงงานเจ้าพ่อ-เจ้าแม่ตาคลี ต.ตาคลี อ.ตาคลี จังหวัดนครสวรรค์ ก็มีงิ้วเหมือนกันค่ะ จะจัดงานช่วงกุมภาพอดี จะจัดทุกคืนที่มีงานเจ้าพ่อเจ้าแม่ค่ะ เขาจ้างมาให้เจ้าพ่อเจ้าแม่ดู แต่คนทั่วไปก็สามารถชมได้ตามอัธยาศัยค่ะ
ติดถึงตอนเด็กๆ ไปดูบ่อยมาก บรรยากาศสมัยก่อนก็ดี อากาศสดชื่น เดี๋ยวนี้หาชมยาก นอกจากจะมีเทศกาล แอบเศร้า
มีที่ไม่ไกลจากบ้านที่หนึ่งที่จะมาทุกปีค่ะ ไปดูบ้างเป็นบางครั้ง(ฟังไม่ออกอ่ะ ฮ่าฮ่า)
จำได้ว่าเรื่อง โบตั๋นกลีบสุดท้าย เอาการแสดงงิ้วมาโชว์น่ะ และหลังจากนั้นเงียบไปเลย
ที่ตลาดเกาะแรต จ.นครปฐม มีแสดงทุกปีค่ะ ช่วงประมาณปีใหม่ ตรุษจีน สงกรานต์
เคยไปดูที่วัดไร่ขิงช่วงงานประจำปีค่ะ แต่นานมากแล้วค่ะ ไม่รู้ตอนนี้ยังมีอยู่หรือป่าว
เคยดูครั้งนึงค่ะ ถึงจะฟังไม่ออกแต่รับรู้ได้ถึงความตั้งใจของนักแสดง และนักแสดงทุกคนก็แสดงออกมาได้ดีมากๆๆๆด้วยค่ะ รู้สึกอยากให้มีการอนุรักษ์งิ้วก่อนที่จะหายสาบสูญไปมากๆเลยค่ะ TT
ตอนเด็กๆชอบไปนั่งดูงิ้วค่ะ สนุกดี พอโตมาหน่อยก็เริ่มห่างๆ จนกระทั่งเข้าเรียนมหาวิทยาลัยช่วงนั้นไม่ได้ดูเลย แต่นานๆ จะเปิดดูในเนต
เพลินดีนะคะ แต่รู้สึกว่าดูสดมันได้ฟิวกว่าเยอะเลย
ตอนเด็กๆชอบไปนั่งดูงิ้วค่ะ สนุกดี พอโตมาหน่อยก็เริ่มห่างๆ จนกระทั่งเข้าเรียนมหาวิทยาลัยช่วงนั้นไม่ได้ดูเลย แต่นานๆ จะเปิดดูในเนต
เพลินดีนะคะ แต่รู้สึกว่าดูสดมันได้ฟิวกว่าเยอะเลย
ศาลเจ้าแม่ทับทิมอีกหนึ่งเสียงค่ะ
ใครไปแนะนำให้ลองกินโบ๊กเกี้ยนเรากินตั้งแต่เด็กๆเลยอร่อยมากๆ