แพริโดเลีย หรือ แพไรโดเลีย (Pareidolia) เป็นปรากฏการณ์ทางจิตอย่างหนึ่งค่ะ น้องๆ อาจจะไม่เคยได้ยินคำนี้ แต่เชื่อว่าหลายคนมีประสบการณ์ตรง ซึ่งต้องบอกก่อนว่ามนุษย์เรามีทักษะการจดจำใบหน้าคนมาตั้งแต่กำเนิดแล้ว เพราะเป็นทักษะที่ใช้ในการเอาตัวรอดได้ ดังนั้นต่อให้คนๆ นั้นอยู่ใกล้หรือไกล (ไม่รวมสายตาสั้น) ถ้ายังพอเห็นเลือนรางก็จะจำได้ว่าเป็นใคร เหมือนเราเห็นเพื่อนในระยะ 100 เมตร ดูหุ่น ดูเค้าโครงหน้ารวมๆ กัน ก็จำได้ว่าต้องเป็นเพื่อนเราแน่ๆ! (แต่ถ้าทักผิดคนอย่าลืมไปขอโทษเค้าล่ะ >//<)
ซึ่งทักษะที่ติดตัวมาตั้งแต่เกิดนี่แหละค่ะ ที่ทำให้เรามีแนวโน้มที่จะมองเห็นสิ่งต่างๆ มีลักษณะคล้ายกับใบหน้าคน พูดง่ายๆ คือ สมองเราจดจำได้ว่า หน้าตาคนเป็นยังไง พอไปเห็นสิ่งอื่นที่มีองค์ประกอบคล้ายกันก็เลยมองเห็นเป็นหน้าคนได้ ดังนั้น อาการแพริโดเลีย ก็คือ อาการที่เกี่ยวข้องกับจิตที่เชื่อมโยงไปกับสมอง พร้อมกับจินตนาการส่วนตัว ซึ่งไม่ใช่เรื่องผิดปกติใดๆ ค่ะ
โดย University of Toronto, Beijing Jiaotong University, Xidian University และ Automation Chinese Academy of Sciences นี่แหละค่ะที่เป็นผู้วิจัยและได้ให้คำอธิบายแบบวิทยาศาสตร์ ไว้ว่า อาการนี้เกิดที่บริเวณสมองส่วนหน้า และสมองส่วนการมองเห็น ทำงานไปด้วยกัน คือ เมื่อเห็นสิ่งใดสิ่งหนึ่งแล้ว สมองส่วนหน้าจะส่งข้อมูลไปที่สมองส่วนการมองเห็น สมองส่วนนี้ก็จะทำหน้าที่ทบทวนความทรงจำ แล้วประมวลหาสิ่งที่ใกล้เคียงกับความทรงจำเรามากที่สุด ซึ่งโครงร่างหน้าคน เราเห็นกันอยู่ทุกวัน ดังนั้น หลายครั้งที่มองเห็นหน้าต่างอยู่บนกำแพง คนที่มีระบบการเชื่อมโยงต่างๆ ได้ดี จะรับรู้และเห็นเป็นหน้าคนได้ไวมาก
มาลองดูปรากฏการณ์นี้แบบทั่วโลกกันบ้าง ที่โด่งดังและเป็นที่พูดถึงเกี่ยวกับแพริโดเนียมีหลายอย่างเลยค่ะ เช่น เมื่อปี 1994 คุณป้า Diana Duyser กัดชีสโทสต์เข้าไปก็ต้องตกใจ เพราะเหมือนมีคนมองหน้า ดูดีๆ รอยไหม้บนชีสโทสต์เหมือนพระนางมารีย์ ก็เลยเลิกกินและเก็บไว้ แล้วก็เอาไปประมูลในอีเบย์ค่ะ ไม่เชื่อก็ต้องเชื่อว่าประมูลไปได้ถึง 28,000 ดอลลาร์สหรัฐ ถ้าตีเป็นเงินไทยก็เก้าแสนกว่าบาทแค่นั้นเอ๊งงง! (ขอเสียงสูงหน่อยนะคะ) และอีกภาพที่ไม่พูดถึงไม่ได้เลยก็คือ ภาพที่เห็นเป็นหน้าคนบนดาวอังคาร ที่รู้จักกันในชื่อ "Face on Mars" ที่ถ่ายไว้ได้จากยานไวกิ้งเมื่อปี 1976 ก็สร้างความตื่นตาตื่นใจให้คนบนโลกได้เยอะเลยทีเดียว
Diana Duyser พร้อมกับ cheese toast ของเธอ
credit: www.bbc.com/news/magazine-22686500
ภาพถ่าย Face on Mars (ซ้าย) และแบบซูม (ขวา) ที่เห็นไม่เหมือนเดิมแล้ว
credit: www.bbc.com/news/magazine-22686500
น้องๆ คงเข้าใจคอนเซปท์กระบวนการเชื่อมโยงของอาการแพริโดเลียกันแล้ว ย้ำอีกทีนะคะ ว่านี่ไม่ใช่เรื่องผิดปกติใดๆ ทุกคนสามารถเกิดอาการนี้ได้ พี่มิ้นท์ชวนน้องๆ มาดูรูปด้านล่าง แล้วดูซิว่ามองเห็นเป็นอะไรได้บ้าง^^
เขาว่ากันว่าขนมปังก้อนนี้เหมือนแม่ชีเทเรซ่า มองนานมากก!
credit: www.bbc.com/news/magazine-22686500
credit: www.buzzfeed.com/danmeth/12-things-that-looks-faces?utm_term=.bxL87NjdP#.lh2EMK26y
credit: www.flickr.com/photos/eworm/3401596917/
credit: https://usia.com/2014/12/pareidolia-can-you-see-the-faces/
credit: https://usia.com/2014/12/pareidolia-can-you-see-the-faces/
www.bbc.com/news/magazine-22686500,
https://en.wikipedia.org/wiki/Pareidolia,
www.flickr.com/photos/eworm/3401596917/,
www.buzzfeed.com/danmeth/12-things-that-looks-faces?utm_term=.bxL87NjdP#.lh2EMK26y,
www.mhc06.org/web/biw/2559/Pareidolia010459.pdf,
https://sabiduriadeescalera.com/que-es-la-pareidolia/,
https://usia.com/2014/12/pareidolia-can-you-see-the-faces/
6 ความคิดเห็น
ตอนเรียนอยู่ป.3
ตอนต้นปีพ.ศ.2543 ช่อง 9 เอาเรื่องขบวนการรถซึ่ง คาร์เรนเจอร์มาฉายในประเทศไทย
ในชื่อว่า "ขบวนการยานยนต์พิทักษ์โลก เทอร์โบคาร์เรนเจอร์" พอดี
เรากับคนที่ชอบดูพวกซูเปอร์เซนไทมาตั้งแต่เด็กๆจะรู้ดีว่า
ถ้าหากปีศาจที่ฝ่ายตัวร้ายส่งมาป่วนชาวบ้านชาวช่องโดนระเบิด โดนโจมตีเมื่อไหร่ ตัวจะขยายใหญ่ขึ้น
หลังจากนั้น หุ่นยนต์ของพวกพระเอกจะมารวมร่างกันและสู้กัน ฝ่ายพระเอกก็ชนะตามสเต็ป
หลังบ้านของเรามองเห็นส่วนบนของตึกกสิกรไทยของธนาคารกสิกรไทย สำนักงานใหญ่พอดี
ทั้งๆที่บ้านก็ไม่ได้อยู่ใกล้กับการไฟฟ้านครหลวง เขตราษฎร์บูรณะหรือธนาคารกสิกรไทย สำนักงานใหญ่
แค่แถวบ้าน นั่งรถสองแถวจากป้ายรถเมล์ฝั่งตรงข้ามหน้าปากซอยไปลงที่ใต้ทางด่วน
โรงเรียนที่เราเคยเรียนตอนอนุบาล 3-ป.3 ที่ยุบไปแล้วก็มองเห็นอาคารเรียนจากบนสะพานพระราม 9 ได้
บ้านของเพื่อนกับรุ่นพี่สมัยเรียนอนุบาล 3-ป.3 อยู่ใกล้ๆธนาคารกสิกรไทย สำนักงานใหญ่
บ้านของเพื่อนอีกคนหนึ่งก็อยู่แถวใต้ทางด่วน
แต่เป็นอีกฝั่งหนึ่งที่เลี้ยวออกมาก็เจอธนาคารกสิกรไทยอยู่ฝั่งตรงข้ามแล้ว
ตอนกลางคืน เรามองเห็นตึกกสิกรไทยเป็นสัตว์ประหลาดกำลังสู้กับหุ่นยนต์ของพวกซูเปอร์เซนไท
เราเคยแบบเก็บขยะของเล่นมาเอามาไว้ข้างหัวนอนเยอะมาก เพราะเห็นเป็นหน้าตาเหมือนกับมีตุ๊กตาอ่ะ เราเอาไว้เป็นเพื่อนเรา เพราะตอนเด็กๆเราโดนแกล้วบ่อยไม่มีเพื่อนมั่ง55555555สงสัยเหงา
กล้องวงจรปิดอย่างเท่!!
หุ่นยนต์ยิงปืนได้ ว้าวววววววววววววววววววววว
ดีใจที่ไม่ได้มีแค่เราที่คิดไปอง
อาการนี้เรากับน้องสาวเราเป็นบ่อย โดยเฉพาะตอนเขียนตัวอักษรจีน (เราเรียนศิลป์-ภาษาจีนทั้งคู่) บางตัวมันดูเหมือนหน้าสัตว์ที่เราคุ้นเคย บางตัวเหมือนหน้าคน สิ่งของก็เหมือนกัน บางครั้งพอเอาของสองอย่างมารวมกัน แล้วกลายเป็นหน้าคนก็มี
สนุกดี