สวัสดีค่ะชาว Dek-D ถ้าให้ลองแทนประเทศ “รัสเซีย” เป็นคนสักคน น้องๆ นึกถึงภาพแบบไหนกันบ้าง? สำหรับพี่เองคิดว่าเขาต้องเป็นคนที่ดูเงียบขรึม แต่ฉลาดเป็นกรดและเก่งเทคโนโลยีมากแน่ๆ เพราะบ้านเมืองเขาดูทันสมัย แถมเคยเห็นชื่อนักคิดคนสำคัญหลายท่านปรากฏในตำราเรียนด้วย แล้วในวันนี้...เราได้พูดคุยกับนักเรียนทุนรัฐบาลไปเรียนปริญญาโทในมหาวิทยาลัยที่เก่าแก่ของรัสเซีย บอกเลยว่าทั้งประเทศและการใช้ชีวิตของพี่คนนี้ น่าสนใจมาก! ถ้าใครมีแผนไปเรียนหรือไปเที่ยว ห้ามพลาดแต่ละพาร์ตเลยนะคะ ^^
เด็กภาษาที่เคยฝันอยากเรียนหมอ
"สวัสดีค่ะ ชื่อ ‘จิ๊บ’ ภัทรา หุตะแพทย์ ได้ทุนรัฐบาล ป.โท ไปเรียนคณะภาษาศาสตร์ สาขาภาษาและวัฒนธรรมรัสเซียในด้านการสอนภาษารัสเซียในฐานะภาษาต่างประเทศ มหาวิทยาลัยเซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก (Russian Language and Russian Culture in the Aspect of Teaching Russian as Foreign Language, Faculty of Philology) ไปเรียนที่นั่น 3 ปี จบปีการศึกษา 2016 ค่ะ สาขานี้จะเรียนเพื่อให้รู้วิธีถ่ายทอดเรื่องภาษาและวัฒนธรรมของรัสเซียให้แก่ชาวต่างชาติ”
Photo Credit: Patra Hutapaedya
บรรยากาศที่มหาวิทยาลัยเซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก
"จริงๆ พี่ไม่เคยสนใจรัสเซียมาก่อนเลยค่ะ เมื่อก่อนในชีวิตพี่คิดอย่างเดียวคืออยากเรียนหมอ แต่พอสอบ A-net ตอน ม.ปลาย แล้วทุกอย่างผ่านเกณฑ์ยกเว้นเลขที่ต่ำไปนิดนึง เราก็ต้องมาคิดใหม่ว่าจะเรียนอะไรต่อดี สุดท้ายก็ไปสอบตรงเข้าคณะศิลปศาสตร์ เอกรัสเซียศึกษา ม.ธรรมศาสตร์ ^^ เราได้เรียนเรื่องต่างๆ เกี่ยวกับประเทศรัสเซีย และรู้ภาษาในระดับสื่อสาร พอขึ้น ป.โท พี่ก็เลยอยากเรียนภาษาให้เชี่ยวชาญด้านนั้นไปเลย"
"พอจบตรีที่ไทยก็ได้ทราบข่าวเรื่องทุนจากอาจารย์ ลักษณะคือเป็นทุนให้เปล่า ฟรีค่าเล่าเรียน สิ่งที่ต้องจ่ายคือ ค่าตั๋วเครื่องบิน ค่ากินค่าอยู่ ค่าที่พัก แต่พี่อยู่หอพักมหา’ลัย ซึ่งจะมีเรทพิเศษสำหรับนักเรียนทุน แต่ละเทอมเสียค่าหอแค่ 1,200 บาทไทย (แต่ไม่ได้เรทเท่ากันทุกมหา’ลัย)"
Photo Credit: Patra Hutapaedya
เกือบถูกส่งกลับประเทศ...แต่ Fight มาได้!
"ตอนแรกพี่สมัครสาขา ‘การแปลเชิงกฎหมาย’ (Juridical Translation) ของคณะเดียวกันไปค่ะ พอไปถึง เรียนได้แค่สามวัน คือไม่ไหวจริงๆ มันยากมากกก คาบแรกอาจารย์เค้าจับเข้าห้องตู้ล่าม ใส่หูฟัง จำได้เลยว่าเค้าเปิดสุนทรพจน์ของ 'Dick Cheney' รองประธานาธิบดีของสหรัฐฯ แล้วให้แปลสดเป็นภาษารัสเซีย”
“ตอนไม่ไหวแล้วจะถูกเชิญออก พี่ก็ไป Fight กับทางคณะ ในใจคิดว่า พี่ต้องพูดรัสเซียโชว์ให้เค้าเห็นว่าเราพยายาม เราเรียนได้ อยู่ที่นี่ได้ และพยายามทำเรื่องไปยังหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่อขอเปลี่ยนสาขาวิชา ในที่สุดก็ได้มาสาขานี้ค่ะ ซึ่งการเรียนจะง่ายกว่า”
สวนที่คณะในช่วงฤดูใบไม้ร่วง
Photo Credit: Patra Hutapaedya
เจอภาษาเป็นด่านแรก
"เล่าก่อนว่าปีแรกที่ไปถึง เราต้องเรียนปรับภาษาก่อน พี่ได้เรียนที่เมือง ‘ตูลา’ (Тула) ทางตอนใต้ของ Moscow อาจารย์จะไม่พูดภาษาอังกฤษกับเราเลย พูดรัสเซียล้วน ช่วงแรกเค้าจะพูดช้าๆ ใช้ภาพประกอบ ใช้ระบบการยกตัวอย่าง เราก็จดไปแล้วกลับไปเปิดดิกชันนารี หรืออัดเสียงแล้วมาแกะเทปทีหลัง”
แต่ถึงจะอย่างนั้นก็เถอะ… “พอมาเจอบริบทการเรียนมหา’ลัย มันยากมาก ช่วงเทอมแรกนี่อย่างโหด ฟังเลกเชอร์ไม่รู้เรื่องเลย พอเรียนเสร็จปุ๊บต้องไปขอเลกเชอร์จากเพื่อนคนรัสเซียกับจีนเพื่อมาจด เพื่อนเอ็นดูเพราะเป็นเด็กต่างชาติค่ะ พอเทอมต่อๆ มา หูเราคุ้นภาษาขึ้น จดคล่องขึ้น พี่เลยมาเป็นต้นฉบับเลกเชอร์บ้าง555”
เรียนปรับภาษาที่ Tula State Lev Tolstoy Pedagogical University
Photo Credit: Patra Hutapaedya
สาวผู้รักการเรียนประวัติศาสตร์
ฟังความโหดของเรื่องภาษาแล้ว มาถึงเรื่องเนื้อหาการเรียนที่พี่จิ๊บต้องเจอบ้าง “ตัวพี่เองชอบวิชาทางด้านประวัติศาสตร์ภาษา ประวัติศาสตร์ศิลปะ ประวัติศาสตร์วัฒนธรรม พี่เลยโอเคและสนุกกับการได้รู้ที่มาที่ไป เช่น ทำไมถึงเรียกคำหรือสิ่งของชิ้นนี้ว่าอย่างนี้ เราก็ได้ย้อนไปหาคำตอบในประวัติศาสตร์ อีกอย่างพี่ชอบอ่านคอลัมน์ใน ‘ต่วยตูนส์’ มาก่อนด้วยค่ะ พอมาเรียนเรื่องพวกนี้เลยชอบมาก”
วิชาไหนยากที่สุดในความคิดเรา? “วิชายากๆ ก็พวกทฤษฎีการสอนภาษารัสเซียค่ะ ยากในที่นี้คือเราเป็นคนสอนภาษารัสเซีย ต้องเป๊ะทุกอย่าง”
Photo Credit: Patra Hutapaedya
ระบบการเรียน และวิธีการสอบสุดท้าทาย
"ถ้าพูดถึงการเรียน รัสเซียเป็นประเทศที่ระบบการเรียนการสอนโอเคเลยนะ มีมาตรฐาน มีสาขาวิชาหลากหลาย รองรับทั้งสายวิทย์สายศิลป์ ตอบโจทย์ได้ตรงตามความสนใจ”
พี่จิ๊บเล่าเรื่องระบบการเรียนที่แตกต่างจากไทยมากๆ ให้ฟัง “ที่นั่นเค้าจะเป็นระบบ 5 เกรด เกรด 1-5 เราต้องได้อย่างต่ำๆ เกรด 3 ถ้าต่ำกว่านั้น ซ่อมได้ 1 ครั้งกับอาจารย์ในรายวิชา ถ้ายังไม่ผ่าน ต้องไปซ่อมกับคณะกรรมการของคณะ คราวนี้ถ้ายังไม่ผ่านคือกลับบ้านเลยค่ะ”
หนึ่งในเพื่อนชาวรัสเซียที่คอยช่วยเรื่องเรียนตลอด
Photo Credit: Patra Hutapaedya
Photo Credit: Patra Hutapaedya
"ส่วนการสอบจะมี ผ่าน/ไม่ผ่าน เค้าไม่ได้เน้นการสอบปรนัยหรืออัตนัยนะคะ ส่วนใหญ่จะมีตั๋วคำถามวางบนโต๊ะ อาจารย์จะให้เวลาเตรียมตัว แล้วให้นักเรียนเข้าไปตอบคำถามกับอาจารย์ทีละคน ถ้าใครไม่ค่อยเข้าเรียนจะโดนซักเยอะมาก แล้วแต่ดวงด้วยค่ะ บางคนจับฉลากได้คำถามง่าย พี่ชอบวิธีนี้นะ เพราะวัดได้ว่าเข้าใจจริงๆ มั้ย ไม่ได้ใช้การท่องจำ”
แล้วบรรยากาศในห้องเรียน เป็นยังไงบ้างคะ? “พี่ชอบที่อาจารย์ไม่แยกว่า คนนี้เป็นเด็กหัวกะทิ คนนั้นเป็นเด็กหลังห้อง เค้าดูแลทั่วถึง ไม่เหลื่อมล้ำ มีบ้างแหละเด็กที่ชอบเป็นพิเศษ แต่เป็นเพราะเค้าตั้งใจเรียน ไม่ใช่เพราะเค้าได้คะแนนดี ส่วนพวกเพื่อนๆ ที่เจอ ไม่มีใครเหยียดว่าใครไม่เก่ง เวลาเราไปปรึกษา เค้ายินดีช่วยเหลือมากๆ ทั้งให้เลกเชอร์และอธิบายให้ฟัง เราเรียนแบบไม่ต้องแข่งกับใคร แข่งกับตัวเอง ดูว่าเราจะพัฒนาตัวเองได้มั้ย”
ไปเที่ยวบ้านพักตากอากาศนอกเมืองของอาจารย์ที่ปรึกษา
Photo Credit: Patra Hutapaedya
ความทรงจำในวันแห่ง Thesis
"พี่เป็นนักเรียนที่ตอนแรกทุกคนไม่คิดว่าจะเรียนจบ ถึงขั้นเคยเกือบถูกส่งกลับไทยมาแล้วอย่างที่เล่าไปตอนแรก แถมตอนย้ายเอกมา ภาษาก็ยังอ่อนกว่าเพื่อนในคลาสมากๆ แต่พอมาวันสอบดีเฟนด์ทีสิส ผลคือทั้งคณะกรรมการและเพื่อนๆ ชอบงานพี่ เราทำให้อาจารย์รู้สึกว่าพี่มีงานที่ใช้ได้จริงๆ วันนั้นพี่รู้สึกว่า ‘เราทำสำเร็จแล้ว’"
"อาจารย์ที่เคยดุพี่เยอะๆ ในทุกๆ คาบ เค้าเดินมากอดเรา แล้วบอกว่า ‘ยินดีด้วยนะ ที่เคยดุเธอเยอะๆ เพราะฉันเห็นว่าเธอพัฒนาได้อีก แล้ววันนี้เธอก็เรียนจบแล้ว’"
บรรยากาศวันสอบดีเฟนด์ธีสิส
Photo Credit: Patra Hutapaedya
รูปถ่ายกับอาจารย์ที่ปรึกษาและบัดดี้ธีสิส
Photo Credit: Patra Hutapaedya
ค่าครองชีพไม่แพง + สวัสดิการเทียบเท่าเด็กรัสเซีย
ถามเรื่องความเป็นอยู่กันบ้างค่ะ พี่จิ๊บเล่าว่า "รัสเซียค่าครองชีพไม่แพงถ้าเทียบกับประเทศอื่นๆ ในยุโรป ตอนนั้นคุณพ่อให้เงินเดือนละ 6,000 บาทไทย ก็ยังใช้พอนะ ส่วนเรื่องสวัสดิการก็โอเค เค้าไม่แยกว่าเราเป็นนักเรียนต่างชาติมั้ย แค่มีบัตรนักเรียนก็เข้าพิพิธภัณฑ์ฟรี บัตรรถโดยสารรวม (รถไฟใต้ดิน, รถราง, รถเมล์) เทียบเท่าคนรัสเซีย ขอส่วนลดได้หมด"
รูมเมทจากบราซิลและอินโดนีเซีย
Photo Credit: Patra Hutapaedya
ทำอาหารไทยกินที่หอกับเพื่อนๆ
Photo Credit: Patra Hutapaedya
คนรัสเซียดูโผงผาง แต่มีน้ำใจ
มาถึงเรื่องนิสัยใจคอของชาวรัสเซียบ้าง มาดูกันว่าต่างจากภาพที่เราเคยเข้าใจรึเปล่า? “ตอนแรกไปก็มีช็อกบ้างค่ะ เพราะตกใจวิธีการพูดของเค้า เคยเดินตลาดแล้วคิดว่าเค้าทะเลาะกัน แต่จริงๆ แค่สนิทกันเลยโผงผางนิดนึง 555”
"คนที่โน่นจะไม่ค่อยยิ้มให้คนแปลกหน้าค่ะ แต่จริงๆ เค้าใจดีและช่วยเหลือดีมากเลยนะ อย่างพี่เคยหลงทางครั้งนึง ตอนนั้นแอบซ่า ไปเที่ยวคนเดียว เลยนั่งรถเมล์จนสุดสายไปนอกเมือง พอถึงแล้วก็งง ไม่รู้จะไปไหนต่อ หนาวมากด้วย ฟ้าก็มืดเร็ว สุดท้ายไปถามทางคน (เป็นคู่สามีภรรยา) เค้าก็ขับรถมาส่งที่หอเลยค่ะ ตอนนั้นกลัวนะ แต่ไม่มีช้อยส์แล้ว มันหนาวมากจริงๆ แล้วไม่มีรถผ่านเลย"
เทศกาลไอศกรีมที่เซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก
Photo Credit: Patra Hutapaedya
พี่จิ๊บเล่าเรื่องน่ารักอีกเรื่องนึงให้ฟังว่า "แรกๆ ตอนที่ยังไม่ได้ภาษา เราได้แค่ชี้ซ้าย-ขวา เอาอันโน้นอันนี้ พี่ตัดสินใจเดินไปตลาดแทนเข้าซูเปอร์มาร์เก็ต เพราะอยากฝึกคุยกับคน แล้วมีคุณป้าร้านผักผลไม้เจ้าประจำอยู่คนนึง แรกๆ เค้าก็แอบรำคาญเรานิดนึงเพราะคุยไม่รู้เรื่อง แต่ป้าน่ารักนะ กดเครื่องคิดเลขสื่อสารกัน พี่นับตังค์ไม่ถูกก็ยื่นกระเป๋าให้เลย แล้วป้าก็เอาเงินทอนใส่ให้"
"มีอยู่ครั้งนึงพี่ซื้อส้ม แล้วนึกขึ้นได้ว่าลืมเอากระเป๋าตังค์ลงมาจากห้อง ป้าก็บอก ‘เอาไปเลย ฉันให้’ พอปฏิเสธก็บอกว่า ‘ไม่เป็น’ไร เอาไปกินก่อน แล้วพรุ่งนี้ตอนเธอลงมาซื้อของหรือเลิกเรียนแล้วค่อยมาจ่ายก็ได้’ พอเรามาจ่าย ป้าก็ยัดลูกแพร์ใส่มือเป็นของแถมด้วยค่ะ...พอสนิทกันเรารู้เลยว่าเค้าน่ารักและมีน้ำใจมาก"
"ชีวิตสามปีที่นั่น ไม่เคยถูกลวนลาม ทำร้าย จี้ ปล้น อะไรเลย แต่มันก็อยู่ที่การระวังตัวของเราด้วย จะไปไหนทำอะไรก็ต้องระมัดระวัง อย่าประมาท"
เจออุณหภูมิต่ำสุด -35 องศา!
"อุณหภูมิหน้าหนาวทั่วๆ ไปก็ -15 -16 แต่ถ้าหนาวสุดที่เคยเจอคือ -35 องศา เป็นวันที่หิมะตกมาแล้วเป็นสัปดาห์ แล้วพี่ไม่ได้ออกไปไหนเลย แต่ถ้าวันนั้นยังอยู่ต่ออีก พี่ต้องบ้าตายแน่ๆ เลยแต่งตัวออกจากห้อง ตั้งใจไปสวนสาธารณะแก้เบื่อ เชื่อมั้ยคะว่าพอไปถึง ไม่เห็นใครในสวนเลย สักพักเราเลยเริ่มกลัวละ เพราะสวนสาธารณะของเค้าก็เหมือนป่าที่มีทางให้เดิน หน้าหนาวคือขาวโพลนเลยจ้า รู้สึกเหมือนไม่มีขา อย่างเดียวที่คิดได้คือหาร้านค้าหรือบ้านคนสักหลังเพื่อหลบลมหนาว โชคดีมาเจอคาเฟ่ เลยเข้าไปนั่งสั่งชาอุ่นๆ"
เธอพูดถึงการเตรียมพร้อมให้ฟังว่า "พี่มีฉีดวัคซีนก่อนไปด้วยค่ะ ฉีดทุกอย่างที่หมอให้ฉีด ปกติจะกลับไทยปีละหน ทุกครั้งก็จะฉีดไข้หวัดใหญ่ แล้วมีปิดเทอมนึง ไปตรวจสุขภาพแล้วหมอบอกว่า วิตามิน D ต่ำกว่าเกณฑ์เยอะมาก อันตรายเลยแหละ เป็นเพราะเราใช้ชีวิตส่วนใหญ่ในเมืองหนาว ไม่ค่อยรับแสงแดด คุณหมอเลยจ่ายวิตามินมาให้กินเสริม"
นั่งรถไฟไปเที่ยวนอกเมืองช่วงฤดูหนาว
Photo Credit: Patra Hutapaedya
หน้าหอพักช่วงฤดูหนาว
Photo Credit: Patra Hutapaedya
เดินเล่นกับเพื่อนกลางแม่น้ำเนวาในช่วงฤดูหนาวที่แม่น้ำกลายเป็นน้ำแข็ง
Photo Credit: Patra Hutapaedya
รัสเซียฤดูร้อน
Photo Credit: Patra Hutapaedya
ชีวิตการทำงานหลังเรียนจบ
แอบเล่านิดนึง ระหว่างที่พูดคุยกัน พี่บังเอิญได้ยินพี่จิ๊บพูดรัสเซียกับชาวต่างชาติที่เข้ามาติดต่องานด้วย ไหนๆ ก็ไหนๆ เลยขอถามถึงงานปัจจุบันสักหน่อย >< “ตอนนี้พี่ทำงานเป็นเลขานุการกงสุลใหญ่สาธารณรัฐอุซเบกิสถานประจำประเทศไทยค่ะ ใช้ภาษาอังกฤษเป็นหลักในการติดต่อสื่อสาร เช่น เขียนจดหมาย และรับโทรศัพท์ ฯลฯ และจะใช้ภาษารัสเซียเป็นบางกรณี เช่น เวลามีแขกมาแล้วเราต้องแปลให้แขกฟัง แขกของกงสุลบางท่านพูดภาษาอังกฤษไม่ได้ ่สวนเอกสารก็มีแปลบ้างแต่ไม่ได้เยอะขนาดนั้น”
"สิ่งสำคัญคือต้องอย่ากลัวค่ะ เวลาทำงานกับต่างชาติ คนไทยบางคนจะกลัวและไม่กล้าพูด^^"
Photo Credit: Patra Hutapaedya
ทิ้งท้ายจากนักเรียนทุนสุดสตรอง!
"ฝากถึงน้องๆ ที่อยากไปเรียนต่อต่างประเทศค่ะ ปัจจุบันมีโอกาสมากมายที่ทำให้น้องได้ไปเรียนต่อ รวมถึงมีทุนการศึกษาจากหน่วยงานต่างๆ เยอะมาก อยากให้น้องอย่าเพิ่งกลัว อย่าคิดว่าเราไม่เก่งหรือสู้คนอื่นไม่ได้ เราอาจไม่ใช่คนที่เก่งที่สุด แต่เราสามารถประสบความสำเร็จในแบบของเราได้ค่ะ ถ้าเราก้าวข้ามความกลัวพ้น ก็ไม่มีอะไรที่เราจะทำไม่ได้"
เรียกว่านั่งฟังไปก็ลุ้นไปแทบทุกตอนเหมือนกำลังดูหนังเลยค่ะ พี่หวังว่าประสบการณ์ของพี่จิ๊บจะช่วยให้น้องๆ ตัดสินใจง่ายขึ้น สำหรับพี่เองรู้สึกว่าการเรียนของเขาเข้มข้นจริงๆ นะ กว่าจะผ่านมาได้ถือว่ายากมากๆ แต่พอได้ฟังวันสอบ Thesis ของพี่จิ๊บแล้ว ไม่รู้สิ...พี่ว่าคุ้มเกินคุ้มจริงๆ นะ ถ้าชาว Dek-D กำลังหาทุนไปต่อที่รัสเซียบ้าง พี่ขอเอาใจช่วยเต็มที่เลยนะคะ ^^
3 ความคิดเห็น
หนูเคยได้ไปรัสเซียมาครั้งนึงยังประทับใจจนถึงทุกวันนี้เลยค่ะ หนูได้รับคัดเลือกเป็นหนึ่งในเยาวชนไทยที่ได้เข้าร่วม 19th World Festival of Youth and Students เมื่อต.ค. 2017 เป็นเวลา10วัน ที่Sochi, Russia ถือเป็นประสบการณ์ที่ดีและน่าจดจำมากๆ คุ้มค่ากว่านี้ไม่มีอีกแล้ว ได้ทั้งเข้าร่วมสัมนาทางด้านวิชาการ เล่นกีฬา สันทนาการ ทัศนศึกษานอกสถานที่ ได้เจอเพื่อนใหม่จากทั่วทุกมุมโลก ได้แลกเปลี่ยนวัฒนธรรม ฯลฯ หลังจากกลับจากรัสเซียทำให้หนูสนใจที่จะไปเรียนต่อป.โทที่ประเทศรัสเซียมากขึ้น เพราะมีความรู้สึกว่าค่าครองชีพก็ไม่ได้สูงมากอย่างที่บางคนเล่าต่อกันมา แล้วก็ถึงแม้คนรัสเซียจะหน้านิ่งๆ ไม่ค่อยยิ้ม แต่เวลาขอความช่วยเหลือต่างๆเค้าก็ค่อนข้างที่จะเต็มที่ พยายามใช้ภาษามือต่างๆช่วย สถานที่ท่องเที่ยวก็สวย อลังการ หนูได้ไปแวะMoscowมาด้วยค่ะ ประทับใจทุกอย่างเลย ถ้ามีโอกาสหนูจะกลับไปอีกแน่ๆค่ะ
สวัสดีครับ ตอนนี้ผมเรียนอยู่ชั้นม.6 มีแผนว่าจะไปเรียนต่อที่รัสเซียระดับป.โทด้านดุริยางคศิลป์ ผมขอแนวทางการขอทุนได้ไหมครับว่าต้องไปยื่น ขอ ที่ไหนอย่างไรได้ไหมครับ