สวัสดีค่ะ น้องๆ ชาว Dek-D พี่เชื่อว่าช่วงนี้หลายๆ คนกำลังติดซีรีส์จีน “ปรมาจารย์ลัทธิมาร” งอมแงมอยู่แน่นอน ~ เรื่องนี้กำลังฮิตมากๆ ถึงขนาดแฮชแท็ก #ปรมาจารย์ลัทธิมาร ขึ้นเทรนด์ทวิตเตอร์ตลอดเลยยย ว่าแต่ ! มีน้องๆ คนไหนสงสัยเหมือนพี่ไหมนะ.. ทำไมผู้ชายจีนสมัยก่อนต้องไว้ผมยาวด้วยเนี่ย ?! เราจะดูซีรีส์อย่างเดียวไม่ได้ใช่ไหมคะ วันนี้ Dek-Cult อย่างพวกเราตามพี่กิ๊ฟไปเจาะลึกวัฒนธรรมเรื่องผมของประเทศจีนกันหน่อยดีกว่าน้าาา :)
 

Photo Credit: The Untamed 
 

           ก่อนอื่นเลย น้องๆ เคยได้ยินคำว่า ลัทธิขงจื๊อ (Confucianism) กันบ้างไหมคะ? ลัทธิขงจื๊อก็คือ ลัทธิที่นักปราชญ์ชื่อ ขงจื๊อ เป็นคนให้กำเนิด โดยเน้นคำสอนเรื่องหลักศีลธรรมและการใช้ชีวิต เพื่อจัดระเบียบสังคม ประเทศหลักๆ ที่ได้รับอิทธิพลของลัทธิขงจื๊อก็จะมี จีน เกาหลี สิงคโปร์ และเวียดนาม แล้วลัทธินี้เกี่ยวข้องกับการไว้ผมยาวของผู้ชายจีนยังไงนะ? เดี๋ยวเรามาเริ่มลงรายละเอียดกันค่า

 

         
         สาเหตุที่เกี่ยวข้องกับเรื่องผมคือ ความสำคัญของครอบครัวที่เป็นหัวใจหลักของลัทธิขงจื๊อค่ะ เพราะว่าลัทธินี้สอนเรื่องการกราบไหว้บรรพบุรุษ การดูแลพ่อแม่ยามแก่เฒ่า และการสืบทอดสกุล~ ลูกๆ ต้องเคารพและกตัญญูต่อพ่อแม่ ตามหลักคำสอนในคัมภีร์ร้อยกตัญญู (孝经) ของลัทธิขงจื๊อ ในบทแรกมีประโยคที่เกี่ยวข้องกับเรื่องไว้ผมว่า “身体发肤，受之父母，不敢毁伤” หมายถึง “ร่างกายและผมของคุณเป็นสิ่งที่พ่อแม่มอบให้และคุณไม่ควรทำลายมัน”  ดังนั้นทุกส่วนของร่างกายไม่ว่าจะเป็นเล็บ นิ้ว ขน รวมถึงผม จะเป็นสิ่งที่ลูกๆ เก็บไว้และไม่ตัด เพื่อเป็นการเคารพและกตัญญูต่อพ่อแม่ ซึ่งหลายๆ ประเทศที่ได้รับอิทธิพลจากจีนก็มีความเชื่อนี้เหมือนกัน อย่างเกาหลีเองก็เคยเชื่อเรื่องนี้ แต่เพิ่งยกเลิกไปหลังจากถูกจักรวรรดิญี่ปุ่นเข้าครอบครองในช่วงปี ค.ศ. 1910-1945 ค่า :)
 

Image by ErikaWittlieb from Pixabay 
 

         แล้วสงสัยกันไหมคะว่า สมัยก่อนมีอาชีพช่างตัดผมไหมเนี่ย? พี่ไปสืบมาแล้วปรากฏว่า.. มีค่ะ ~ แต่ว่าคนสมัยนั้นเขาจะตัดผมแค่ตอนที่ผมยาวจนเริ่มใช้ชีวิตลำบาก ส่วนใหญ่เขาจะเลี้ยงผมให้ยาวระดับเอว แต่ตามสมัยโบราณจริงๆ ผู้ชายเขาจะไม่ปล่อยผมเหมือนในซีรีส์ปรมาจารย์ลัทธิมารกันน้า เขามีทรงผมที่เป็นกฎของสังคมให้ทำตามในแต่ละสมัยด้วยค่า ~

 

         
         ตั้งแต่สมัยโบราณ ผู้ชายจะเกล้าผมขึ้นและมัดรวมเป็นจุกกลางหัวแทนที่จะปล่อยยาว เพื่อให้ดูเรียบร้อย~ ต่อมาในสมัยราชวงศ์หมิง ก็เริ่มเพิ่มเครื่องประดับ โดยการใช้มีผ้าคาด Wangjin (網巾) มาคลุมผมข้างหน้าให้อยู่ทรง ส่วนด้านหลังก็มัดจุกเหมือนเดิม ผมทรงนี้เป็นที่นิยมสมัยราชวงศ์หมิง และแพร่ไปในประเทศอื่นๆ อย่างเกาหลีและเวียดนามด้วยค่ะ น้องๆ น่าจะเคยเห็นตามซีรีส์เกาหลีนะคะ :p
 

Photo Credit: https://kknews.cc
 

      

Photo Credit: https://www.quora.com

 

         หลังจากนั้น ราชวงศ์หมิงก็ถูกยึดโดยคนแมนจูที่อาศัยในแมนจูเรีย และก่อตั้งราชวงศ์ใหม่ชื่อว่า ราชวงศ์ชิง ซึ่งเป็นราชวงศ์สุดท้ายของจีน ในสมัยนั้นทรงผมของผู้ชายได้เปลี่ยนไปนิดหน่อยค่ะ เพราะว่าคนแมนจูพยายามถ่ายทอดวัฒนธรรมของตัวเองให้ชาวฮั่นที่เป็นคนท้องถิ่น เขาจะโกนผมด้านหน้าและถักเปียผมด้านหลัง หรือที่เราเรียกว่า ทรงแมนจู ค่ะ การโกนผมนี้ขัดต่อหลักของขงจื๊อ เรื่องการเคารพพ่อแม่ ทำให้ประชาชนบางส่วนไม่ยอมทำตาม อย่างไรก็ตาม ทรงผมแมนจูถือเป็นข้อปฏิบัติในสมัยนั้น คนที่ขัดขืนจึงต้องโดนสังหาร ซึ่งในปี ค.ศ. 1645 มีเหตุการณ์สังหารหมู่ (Hairstyle Massacre) คนที่ไม่ยอมตัดผมตามด้วยค่ะ :(
 

Photo Credit: https://streetbass.us/manchu-hairstyle.html#

 

         ตอนหลังราชวงศ์ชิงล่มสลาย ประชาชนก็เลิกไว้ผมทรงแมนจู และตัดเปียทิ้งเพื่อแสดงอิสรภาพ แต่คนก็ไม่ได้กลับไปไว้ผมยาวแบบสมัยราชวงศ์หมิงนะคะ คนส่วนใหญ่รับวัฒนธรรมจากตกวันตกและตัดผมสั้นแบบปัจจุบัน ~ ดังนั้น ถ้าใครยังไว้ผมยาวอยู่ก็จะถูกสังคมมองว่าแปลกแยกจากสังคมและเป็นคนล้าสมัยค่ะ
 

Photo Credit: https://www.quora.com
 

Photo Credit: https://www.deviantart.com

 

         เป็นอย่างไรกันบ้างคะน้องๆ สำหรับข้อมูลเรื่องทรงผมในประวัติศาสตร์จีน ~? ไม่เหมือนในซีรีส์ที่พวกเราดูกันเลยใช่ไหมคะ? นั่นอาจจะเป็นเพราะเนื้อเรื่องของซีรีส์อิงมาจากนิยายและก็มีการปรับให้เข้ากับยุคสมัยปัจจุบัน ยังไงก็ศึกษาไว้เป็นความรู้เนาะะะ :) 
 

         ปล. อย่าลืมติดตามปรมาจารย์ลัทธิมารกันด้วยนะคะ ใกล้จะจบแล้ว กำลังเข้มข้นเลยทีเดียววว ><

 

https://www.theworldofchinese.com