ประโยคนี้หมายถึงอะไรกันแน่? ทำความรู้จัก ประโยคกำกวม ออกสอบทุกปี!

ประโยคกำกวม คือ ประโยคที่สามารถตีความได้มากกว่า 1 ความหมาย ทำให้การสื่อสารมีความหมายไม่ชัดเจน เป็นเหตุให้สื่อสารผิดพลาด

ตัวอย่างประโยคกำกวมเพราะ “คำพ้อง”  

1) ใครตามหมอมา แปลได้ 2 อย่าง คือ

• ใครเรียกตัวมา
• ใครเดินตามหลังมา

2) ผ้าขาดตั้งเยอะ แปลได้ 2 อย่าง คือ

• ผ้าไม่พอ
• ผ้าฉีกขาด

ตัวอย่างประโยคกำกวมเพราะ “ส่วนขยาย”

1) นิดหน่อยซื้อไก่ทอดราดซอสราคาถูก

“ราคาถูก” ไม่สามารถระบุได้ว่าเป็นส่วนขยายของคำใด จึงสามารถตีความได้ 2 แบบ

• “ราคาถูก” ขยาย “ไก่ทอด” = ไก่ทอดที่ซื้อมามีราคาถูก
• “ราคาถูก” ขยาย “ซอส” = ซอสที่ราดไก่ทอดมีราคาถูก

2) แจกของเด็กมากมาย

“มากมาย” ไม่สามารถระบุได้ว่าเป็นส่วนขยายของคำใด จึงสามารถตีความได้ 2 แบบ

• “มากมาย” ขยาย “ของ” = สิ่งของจำนวนมากที่นำไปแจก
• “มากมาย” ขยาย “เด็ก” = เด็กจำนวนมากรอรับของ

เกร็ดความรู้เกี่ยวกับการใช้คำขยายผิดที่  

วิธีที่สังเกตง่าย ๆ ว่าประโยคนั้นเป็นประโยคกำกวมหรือไม่ ให้ดูว่า “ผู้ / ที่ / ซึ่ง / อัน / เมื่อ” อยู่หลังคำไหน เพราะเมื่อคำเหล่านี้ไปอยู่หลังคำไหนก็มักจะเป็นส่วนขยายคำนั้น แต่ถ้าไปขยายแล้วไม่เข้าใจ อ่านแล้วสับสน มีหลายความหมาย นั่นหมายความว่าวางคำขยายผิด และเป็นประโยคกำกวมนั่นเองค่ะ เช่น ประโยคกำกวมที่มีกริยาอยู่ 2 คำ และขยายประโยคด้วยคำว่า “ที่” ตามด้วย สถานที่ หรือ “เมื่อ” ตามด้วย วัน/เวลา  

ตัวอย่างประโยคกำกวมเพราะ “ที่/เมื่อ”

1) พ่อไปเยี่ยมเพื่อนที่ถูกรถชนที่โรงพยาบาล

ประโยคนี้มีคำกริยาอยู่ 2 คำ คือ “ไปเยี่ยม” และ “ถูกรถชน” โดย “ที่โรงพยาบาล” ไม่สามารถระบุได้ว่าเป็นส่วนขยายของคำใด จึงสามารถตีความได้ 2 แบบ

• “ที่โรงพยาบาล” ขยาย “ไปเยี่ยม” = เพื่อนถูกรถชนมาจากที่ไหนไม่รู้ แต่ตอนนี้พักฟื้นที่โรงพยาบาล
• “ที่โรงพยาบาล” ขยาย “ถูกรถชน” = เยี่ยมที่ไหนไม่รู้ แต่เพื่อนถูกรถชนที่โรงพยาบาล

2) ทีมนักกีฬาวอลเลย์บอลหญิงเดินทางไปแข่งขันที่จังหวัดเชียงใหม่ เมื่อวันที่ 20 กุมภาพันธ์  

ประโยคนี้มีคำกริยาอยู่ 2 คำ คือ “เดินทาง” และ “แข่งขัน” โดย “เมื่อวันที่ 20 กุมภาพันธ์ ” ไม่สามารถระบุได้ว่าเป็นส่วนขยายของคำใด จึงสามารถตีความได้ 2 แบบ

• “เมื่อวันที่ 20 กุมภาพันธ์ ” ขยาย  “เดินทาง” = เดินทางวันที่ 20 กุมภาพันธ์
• “เมื่อวันที่ 20 กุมภาพันธ์ ” ขยาย “แข่งขัน” = แข่งขันวันที่ 20 กุมภาพันธ์

ตัวอย่างประโยคกำกวมเพราะ “วรรคตอน”

1) ห้ามสุภาพสตรีสวมกางเกงในช่วงเวลาราชการ

จากข้อความเกิดความกำกวมเพราะการเว้นวรรคที่ไม่ชัดเจน สามารถตีความได้ 2 แบบ  

• ห้ามสุภาพสตรีสวมกางเกงใน/ช่วงเวลาราชการ = ไม่อนุญาตให้สุภาพสตรี สวมกางเกงใน ในช่วงเวลาราชการ
• ห้ามสุภาพสตรีสวมกางเกง/ในช่วงเวลาราชการ = ไม่อนุญาตให้สุภาพสตรีสวมกางเกง ในช่วงเวลาราชการ (ต้องใส่กระโปรงเท่านั้น)

2) หนังสือพิมพ์หมดแล้ว

จากข้อความเกิดความกำกวมเพราะการเว้นวรรคที่ไม่ชัดเจน สามารถตีความได้ 2 แบบ  

• หนังสือ/พิมพ์หมดแล้ว = หนังสือนำไปตีพิมพ์หมดแล้ว
• หนังสือพิมพ์/หมดแล้ว = หนังสือพิมพ์ขายหมดแล้ว

ตัวอย่างประโยคกำกวมเพราะ “คำประสมคล้ายประโยค”

1) รถขนขยะออกไปแล้วเมื่อเช้า  

ประโยคนี้กำกวมที่ “รถขนขยะ”

• คำประสม = รถสำหรับขนขยะ (ชนิดยานพาหนะ) ได้ออกไปแล้วเมื่อเช้า
• ประโยค = ‘รถ’ ได้ขนขยะออกไปแล้วเมื่อเช้า

2) เจ้าหน้าที่เข็นรถคนไข้ออกไปแล้ว

ประโยคนี้กำกวมที่ “เจ้าหน้าที่เข็นรถคนไข้”

• คำประสม = เจ้าหน้าที่เข็นรถคนไข้ (ตำแหน่ง) เดินทางออกไปแล้ว
• ประโยค = ‘เจ้าหน้าที่’ ได้เข็นรถของคนไข้ออกไปแล้ว

มาทดสอบความรู้กัน!

รู้จักรูปแบบของประโยคกำกวมกันไปแล้ว ถึงเวลาทดสอบความเข้าใจกันแล้วค่ะ โจทย์เรื่องประโยคกำกวมอาจจะต้องใช้การวิเคราะห์สักนิดนึง แนะนำว่าค่อยๆ อ่านตัวเลือกแล้วสังเกตดีๆ โดยส่วนใหญ่ประโยคกำกวมที่ข้อสอบมักจะออกสอบบ่อยก็คือ “การส่วนขยายผิดที่” วันนี้ 2 ข้อมาให้ฝึกทำ เป็นข้อสอบ A-Level วิชาภาษาไทย จากโครงการ Dek-D’s Pre-Admission รอบธันวาคม 2564 และรอบพฤศจิกายน 2566

1. ข้อใดไม่ใช้ภาษากำกวม (โครงการ Dek-D’s Pre-Admission รอบธันวาคม 2564)

1) วีรพรเรียนไม่เก่งเหมือนกับพี่ชายของเธอ

2) ขอเชิญร่วมรดน้ำใส่หน้ากากวันสงกรานต์

3) โทรทัศน์รายงานข่าวโคมลอยที่เชียงใหม่

4) เขาไม่ชอบกินอาหารที่ทำทิ้งไว้จนเย็นชืด

5) ตำรวจพบคนร้ายขณะกำลังขึ้นรถประจำทาง

______________________________________________________

2. ข้อใดเป็นประโยคกำกวม (โครงการ Dek-D’s Pre-Admission รอบพฤศจิกายน 2566)

1) เขากับแฟนไปเที่ยวกันสองต่อสอง

2) พี่สาวฉันเปิดหนังเรื่องบ้านผีปอบดู

3) เธออย่าจับพวงมาลัยแน่นดอกไม้จะช้ำ

4) พระอาทิตย์มรณภาพเมื่อวันอาทิตย์

5) ตาคนนั้นกลับบ้านเก่าไปแล้วล่ะ

น้องๆ คิดว่าแต่ละข้อคำตอบไหนถูกต้อง คอมเมนต์ด้านล่างได้เลย!