ชวนมาสะสมที่คั่นหนังสือ

     พี่มิ้งเคยตั้งคำถามว่าจะมีใครยอมเสียเงินเพื่อแลกด้วยหรือ? เมื่อเห็นมีคนตั้งกระทู้ขายที่คั่นหนังสือ มาแปลกใจอีกครั้งเมื่อเห็นคนวิ่งแย่งกันไปเอาที่คั่นหนังสือแจกฟรีราวกับของมีราคา แล้วความสงสัยถูกตอบเมื่อตอนที่ไปงานหนังสือครั้งล่าสุด สิ่งเหล่านี้อาจตีค่าเป็นเงินไม่ได้ แต่มีค่าได้ทางความรู้สึก...

    ทั้งที่เป็นคนอ่านหนังสือ แต่ช่วงแรกไม่เคยจะสนใจเหล่าที่คั่นหนังสือที่ได้รับแจกมากับหนังสือเลย คงเป็นเพราะช่วงนั้นที่คั่นหนังสือมาแบบธุรกิจจ๋า ขายของโจ่งแจ้งไม่มีความสวยงาม เพิ่งมาเห็นช่วงหลังนี้ ที่สำนักพิมพ์ต่างๆ ให้ความสำคัญที่คั่นหนังสือมากขึ้น แม้จะเป็นการโปรโมตหนังสือส่วนใหญ่ แต่ก็ออกแบบได้มีสีสันน่าสนใจเหมือนกับงานศิลปะชิ้นหนึ่ง ทำให้ช่วงหลังมา พี่มิ้งเริ่มให้ความสนใจและตั้งใจเก็บมากขึ้น

     เป็นอย่างไรบ้างครับ ที่คั่นหนังสืออันโปรดของพี่มิ้งเจ๋งดีไหม ถ้าให้อธิบายว่าสำหรับพี่มิ้ง ที่คั่นหนังสือให้ความรู้สึกแบบไหน คงบอกว่าเป็นความรู้สึกเหมือนเราไปสถานที่ท่องเที่ยว แล้วซื้อโปสการ์ดจากที่นั่นมานั่นล่ะ เมื่อได้ไปสัมผัสก็อยากเก็บความประทับใจเอาไว้นึกถึง หรือบางอันออกแบบสวยมาก เห็นแล้วน่าสะสมเอาไว้เลย

     ที่คั่นหนังสือปัจจุบันมีหลายรูปแบบหลากสีสัน บ้างใช้เนื้อกระดาษอย่างดี วาดรูปหรือออกแบบมาโดยเฉพาะ บางอันมีคำคมประโยคเด็ด จูงใจนักสะสมให้หามาเก็บ จนบางครั้งก็ถึงขั้นซื้อขายกันก็มี แต่การสะสมของพี่มิ้งจะเป็นรับแจกจากการซื้อหนังสือแต่ละครั้งเท่านั้น เพราะเป็นวิธีที่ลุ้นสนุกดีว่าเราจะได้ที่คั่นแบบไหน ได้ความรู้สึกเหมือนสมัยตอนเด็กที่แอบลุ้นสติ๊กเกอร์ที่แถมจากขนม แล้วจะดีใจเมื่อได้ที่คั่นหนังสือที่มีลวดลายสวยงามและดีใจมากขึ้นไปอีก ถ้าได้ที่คั่นหนังสือลายของหนังสือที่ชื่นชอบ

ประวัติ   เชื่อกันว่าที่คั่นหนังสือเกิดขึ้นมาพร้อมๆ กับการเกิดของหนังสือเลยทีเดียว แต่เป็นในรูปแบบของสิ่งที่อยู่ใกล้ตัวนักอ่าน เช่น กิ่งไม้, ใบไม้, ก้อนหิน, เส้นฟาง บ้างแปลกถึงขั้นนำเหรียญทอง, ภาพถ่าย, ก้านไม้ขีด มาคั่นหนังสือกันก็มี ต่อมา Thomas Stevens นักธุรกิจโรงงานทอผ้าไหมชาวอังกฤษ ได้เริ่มผลิตที่คั่นหนังสือจากผ้าไหมเพื่อวางขาย กิจการดังกล่าวต้องยุติลงเมื่อโรงงานถูกระเบิดในสงครามโลกครั้งที่สอง แต่ที่คั่นหนังสือของ Thomas Stevens กลายเป็นของสะสมหายากที่มีราคาสูงกว่า 12,500 บาท ทีเดียว    ตั้งแต่ศตวรรษที่ 19 กิจการที่คั่นหนังสือได้รับความนิยมมาก ทั้งในการค้าและโอกาสพิเศษหรือความชอบเฉพาะกลุ่ม วัสดุในการทำที่คั่นหนังสือก็หลากหลาย เช่น หนังสัตว์, พลาสติก, ไม้, กระดาษ ใช้มอบเป็นของขวัญสำหรับนักอ่านก็ได้ แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นการเลือกที่คั่นหนังสือบางอันอาจสร้างความเสียหายกับหนังสือได้ เช่น ทำให้หนังสือพอง, มีรอยขีดข่วน ฯลฯ ดังนั้นควรเลือกที่คั่นที่ทำจากวัสดุที่เหมาะสม อย่างที่คั่นหนังสือทำจากกระดาษทั่วๆ ไป ก็เพียงพอแล้วครับ

     ที่คั่นหนังสือเหมือนเป็นเครื่องสื่อสารชนิดหนึ่งที่ไม่ได้มีพลังมาก 'ถ้าที่คั่นหนังสือจะบอกอะไร ก็คงเป็นเพียงการกระซิบเบาๆ ไม่ได้เรียกร้องความสนใจ' มันจะอยู่นิ่งๆ รอคนเข้ามามองเห็นเสน่ห์ของมันเอง ซื้อหนังสือคราวหน้า หนุ่มๆ ลองมาลุ้นกันดูไหมครับ ว่าเราจะได้ที่คั่นหนังสือแบบไหน

 Credit : http://www.lib.ru.ac.th/

 Credit Picture : http://www.miragebookmark.ch/