นศ.แพทย์สละสิทธิ์เพียบ เหตุชาวบ้านฟ้องหมอมากขึ้น

       ศ.เกียรติคุณ นพ.ประดิษฐ์ เจริญไทยทวี ประธานอนุกรรมการสิทธิด้านสุขภาพอนามัย ผู้สูงอายุ ผู้พิการ สำนักงานสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ เปิดการสัมมนา “สิทธิปัญหาและกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับผู้ให้บริการ และผู้รับบริการทางการแพทย์” เพื่อรับฟังความคิดเห็น และข้อเท็จจริงในการผลิตบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงสิทธิของแพทย์ คนไข้ และญาติ พร้อมแนวทางแก้ปัญหารวมทั้งผลักดันร่าง พ.ร.บ.คุ้มครองผู้เสียหายจากการรับริการสาธารณสุข พ.ศ...
       

       ศ.เกียรติคุณ นพ.ประดิษฐ์ กล่าวว่า ปัจจุบันความขัดแย้งระหว่างแพทย์กับญาติ และคนไข้นำไปสู่การร้องเรียนทางจริยธรรม การฟ้องศาลทางแพ่งและทางอาญาสูงขึ้น ซึ่ง 6 ปีที่ตนเป็นกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ได้รับการร้องเรียนหลายเรื่อง เช่น กรณีตั้งครรภ์มีเลือดออกทางช่องคลอดเล็กน้อย แพทย์ขูดมดลูก แต่เด็กยังอยู่ ต้องวิตกกังวลจากการตั้งครรภ์อยู่เป็นเวลา 9 เดือน เกรงว่า ลูกจะพิการ หรือการเสียชีวิตของแม่และลูกจากภาวะรกเกาะต่ำ แพทย์ผ่าตัดให้แต่ไม่ได้ติดตามอาการอย่างใกล้ชิดทำให้เสียเลือดมาก ฯลฯ พบว่า หลายกรณีเกิดจากความไม่เอาใจใส่ ในการให้บริการขาดการให้คำอธิบายกับคนไข้และญาติ คาดหวังว่า เวทีการสัมมนาครั้งนี้จะร่วมกันแสวงหากลไก ระบบการบริหารจัดการที่เหมาะสม แนวทางแก้ปัญหาร่วมกัน เพราะวิชาชีพแพทย์เป็นที่ยอมรับและนับถือของคนในสังคม

 

       รศ.นพ.สรนิต ศิลธรรม รองคณบดีคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล กล่าวในการอภิปรายหัวข้อ“สิทธิและปัญหาของผู้ให้บริการและผู้รับบริการทางการแพทย์ ”ว่ามีนักเรียนที่สอบได้คณะแพทยศาสตร์ สละสิทธิ์ภาพ รวมของทั้งประเทศคิดเป็นร้อยละ 25 โดยเฉพาะที่คณะแพทย์ฯศิริราชมีสละสิทธิ์ร้อยละ 15 ซึ่งถือว่าค่อนข้างสูง ถือว่าความต้องการเป็นแพทย์ในภาพรวมนั้นลดลง ผู้ที่มีคะแนนสูงหันไปเรียนสาขาอื่นแทน ขณะนี้ที่คณะแพทยศาสตร์จุฬาฯ กำลังทำวิจัยเรื่องนี้อยู่

       
       สำหรับการคัดเลือกบุคคลเข้าเป็น นักศึกษาแพทย์นั้น มีข้อสอบวัดด้านจริยธรรมทางการแพทย์และเมตตาธรรม เมื่อเข้าเรียนก็มีกระบวนการเรียนการสอนปลูกฝังจริยธรรมและคุณธรรม เช่น การเข้าค่ายตั้งสติ การเรียนพยาธิสภาพโรค กายวิภาคด้วยการผ่าศพ เป็นการศึกษาจากร่างกายของมนุษย์จริงๆ เพื่อหล่อหลอมให้นักศึกษาแพทย์ตระหนักถึงความเป็นมนุษย์ สอนให้เป็นผู้นำ มีทักษะการสื่อสารและมีความรู้พร้อมรักษาดูแลประชาชนอย่างมืออาชีพ

       
        ขณะที่ นายสัมภาษณ์ กุลศรีโรจน์ ผู้อำนวยการใหญ่ ฝ่ายฝึกอบรมการบิน สายการบินนกแอร์ ผู้แทนเครือข่ายผู้เสียหายทางการแพทย์ กล่าวว่า ผู้ป่วยมีสิทธิในฐานะที่ควรได้รับการดูแลที่ปลอดภัยที่สุด แต่ปัญหาที่เจอบ่อยๆ เมื่อพิสูจน์ถึงสุดท้ายจะพบว่า ปัญหาเกิดจากการไม่ได้เป็นการรักษาด้วยใจขั้นตอนในการผลิตแพทย์ไม่ได้มีปัญหา แต่ปัญหาก็คือ การควบคุมมาตรฐานการรักษาหลังจากนั้น สิทธิต่อมาที่ประชาชนมักถูกละเมิด คือ สิทธิหน้าที่พื้นฐานในการฟ้องร้องหลังจากเกิดความเสียหายขึ้นได้ และสิทธิในความเป็นมนุษย์ที่ถูกละเมิด หลายๆ กรณีถูกละเมิดทั้งกายและใจ

       
          “ส่วนใหญ่ความเสียหายจากทางการแพทย์ จะถูกระบุว่าเป็นเหตุสุดวิสัย โดยไม่ยอมรับว่าเป็นความผิดพลาดทางการแพทย์ ขณะที่แพทยสภาก็ไม่ได้ทำหน้าที่ของตนเองอย่างแท้จริงเพราะไม่ได้รักษาความเป็นกลางระหว่าง ผู้เสียกับแพทย์แต่กลับทำหน้าที่ปกป้องแพทย์ เมื่อเปรียบเทียบกัน ในประเทศสหรัฐอเมริกามีผู้คดีทางการแพทย์จำนวน 98,000 - 190,000 รายต่อปี ขณะที่ประเทศไทย มีคดีทางการแพทย์ 25,000 – 500,000 รายต่อปี ขณะที่มีผู้ถูกตัดสินความผิดแค่ 30 - 40 ราย เท่านั้น”นายสัมภาษณ์กล่าว

 

      นายสัมภาษณ์กล่าวต่อว่า จากการฟ้องร้องในโรงพยาบาลเอกชน จะพบว่า มีจำนวนไม่มากเพราะ รพ.เอกชน มีเงินจ่ายเมื่อเกิดความเสียหายอย่างเต็มที่ ในขณะที่โรงพยาบาลรัฐบาล ซึ่งมีสัดส่วนเข้ารับการรักษามากกว่า จะทำอะไรต้องระมัดอย่างสูง เพราะไม่มีงบประมาณจ่ายในส่วนนั้นระบบการไตร่สวนเป็นเรื่องจำเป็น เพราะหากไม่มีความผิดพลาดเอามาไตร่สวน เพื่อเป็นบรรทัดฐาน ปัญหาก็จะยังเกิดขึ้นเรื่อยๆ เช่น พบว่ามีผู้ป่วยจำนวนมากที่ช็อกจากการบล็อกหลัง การให้ยาสลบก่อนผ่าตัด การทำคลอด ซึ่งกรณีความผิดพลาดเหล่านี้ หากนำมาให้สังคมรับรู้ การผิดพลาดซ้ำๆ ก็จะไม่เกิดขึ้นอีกในอนาคต
       

         ด้าน นพ.อำนาจ กุสลานันท์ เลขาธิการแพทยสภา กล่าวว่า ช่วงเวลา 17 ปีที่ผ่านมา มีเรื่องร้องเรียนจริยธรรมแพทย์มายังแพทยสภากว่า 3,000 เรื่อง ส่วนใหญ่เป็นเรื่องร้องเรียนเกี่ยบกับ มาตรฐานการประกอบวิชาชีพ การโฆษณาอวดอ้าง ไม่คำนึงถึงความปลอดภัยของผู้รับบริการ แพทย์ที่ถูกร้องเรียนส่วนใหญ่อยู่ในช่วงอายุ 31-40 ปี โดยยังมีเรื่องค้างการพิจารณาที่แพทยสภากว่า 600 เรื่อง ทางกรรมการแพทยสภาชุดนี้ ยืนยันว่า จะเร่งดำเนินการให้เร็วที่สุด บนพื้นฐานความถูกต้องยุติธรรมทั้งต่อผู้ร้องและแพทย์ที่ถูกร้อง เพื่อคุ้มครองประชาชนและไม่กระทบต่อขวัญ และกำลังใจของแพทย์ เพราะผลจากการฟ้องร้องแพทย์ที่เพิ่มมากขึ้น ส่งผลให้แพทย์จบใหม่จำนวนหนึ่ง เปลี่ยนไปประกอบอาชีพอื่นๆ เช่น เป็นเซลล์ขายตรงแทนการประกอบวิชาชีพแพทย์ หลายคนบอกว่า การฟ้องร้องลดน้อยลงจึงจะกลับมาประกอบอาชีพแพทย์ การผลักดันร่าง พ.ร.บ.คุ้มครองผู้เสียหายจากการรับบริการสาธารณสุข พ.ศ....ซึ่งมีกองทุนคุ้มครองผู้เสียหายจากการรับบริการน่าจะเป็นอีกแนวทางหนึ่งในการแก้ปัญหาได้
       

         นพ.ชาญวิทย์ ทระเทพ ผู้อำนวยการสำนักพัฒนาระบบบริการสุขภาพ กรมสนับสนุนบริการสุภาพ กล่าวว่า ปัจจุบันประเทศไทยยังมีปัญหาการขาดแคลนอยู่ มีสัดส่วนของแพทย์สังกัดกระทรวงสาธารณสุขมี  55% และส่วนมากกระจายอยู่ตามชนบท และต้องดูแลรับผิดชอบประชาชน 70 - 80% ทั่วประเทศ และเมื่อเปรียบเทียบประเทศในภูมิภาคเดียวกัน คือ มาเลเซีย สิงค์โปร์ ฟิลิปปินส์ เวียดนาม อินโดนีเซีย และไทย ภาระการรับผิดชอบคนไข้ แพทย์ไทย มีอัตราความรับผิดชอบแพทย์ ต่อประชาชนจำนวนมาก ซึ่งรองจากประเทศอินโดนีเซีย เพียงประเทศเดียว

       
          “ในอนาคตผู้ป่วยสูงอายุจะเพิ่มขึ้น หมายถึงไทยจะมีผู้ป่วยโรคเรื้อรังจำนวนมาก ซึ่งในจำนวนนี้ 60% ไม่สามารถทำงานได้ ต้องมีผู้ดูแล และหมายความถึงระบบสาธารณสุข ต้องใช้ทรัพยากรทางการแพทย์จำนวนมาก ในการรับภาระโรคเรื้อรัง ทำให้ภาระแพทย์จะยิ่งเพิ่มขึ้นในอนาคต หากไม่มีมาตรการป้องกันจะยิ่งเกิดความขัดแย้งมากขึ้นในอนาคต ทั้งนี้แพทย์ในสาขาที่ถูกร้องเรียนมากที่สุดคือสาขาศัลยศาสตร์ รองลงมาคือ อายุรศาสตร์ และสูติศาสตร์”นพ.ชาญวิทย์ กล่าว

       
         นายจรัล ภักดีธนากุล ปลัดกระทรวงยุติธรรม กล่าวว่า ความขัดแย้งของทางการแพทย์นั้น เบื้องต้นควรต้องยอมรับหลักการว่าผู้ประกอบวิชาชีพแพทย์ มีความตั้งใจในการช่วยเหลือคน ไม่ได้คิดอยากทำร้ายผู้ป่วย แต่ความผิดพลาดนั้นอาจเกิดขึ้นได้เสมอ ไม่มีใครสมบูรณ์ในทุกเรื่อง ดังนั้นหากเป็นความผิดพลาดปกติที่สามารถยอมรับได้ ก็ไม่ควรดำเนินคดีกับทางแพทย์ โดยเฉพาะคดีอาญาเพราะไม่เกิดประโยชน์กับฝ่ายใดเลย ซึ่งผู้ป่วยที่ได้รับความเสียหายเดือดร้อน ก็ไม่ได้ต้องการทะเลาะว่าใครผิดและต้องการการเยียวยา ชดเชย ดังนั้นกระบวนการตัดสินความผิดที่เกี่ยวกับแพทย์จึงควรมีการออกกฎหมายเฉพาะเพื่อพิจารณาคดี แต่ก็ไม่ถึงขั้นต้องตั้งศาลพิเศษเพราะไม่ได้ต้องการให้เกิดคดีขึ้นในจำนวนมาก

        “สังคมไทย ขณะนี้คนไปหันไปใช้กฎหมายในการแก้ไขปัญหา  เมื่อแบ่งเป็นสองฝ่าย ก็ต้องการคนแพ้ คนชนะ กลายเป็นการวิวาททางคดีซึ่งไม่ใช่วิธีการแก้ปัญหา ที่ดี จึงอยากให้มีการเขียนบทคุ้มครองผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรม ว่าไม่ต้องรับผิดทางอาญา  ซึ่งแม้จะเป็นเรื่องที่ยาก แต่ก็เป็นเหตุผลที่ควรจะคุ้มครอง  เว้นแต่แพทย์นั้นมีความเจตนา หรือ ประมาทอย่างร้ายแรง แพทย์จะได้มีความมั่นใจในการตัดสินใจ เพราะบางโรคจำเป็นต้องใช้ความมั่นใจ กล้าในการรักษา มิฉะนั้นแพทย์จะระมัดระวัง จนผู้ป่วยเสียโอกาสในการรักษาไป”นายจรัลกล่าว
       

        นายจรัลกล่าวต่อว่า หากจะไม่ใช้ระบบพิสูจน์ ถูกผิด ก็จำเป็นต้องหามาตรการอื่น มารองรับเพื่อให้เกิดความรับผิดชอบ และมีมาตรฐานวิชาชีพ ซึ่งเห็นด้วยกับการตั้งกองทุนชดเชยความเสียหายจากการรับบริการทางการแพทย์ โดยเงินทุนควรจะมาจาก 4 ส่วน คือ 1.ภาครัฐ 2.ผู้ประกอบการสถานพยาบาลเอกชน ที่เชื่อว่าอาจจะคัดค้านแต่ปัจจุบันสถานประกอบการเอกชนก็ต้องจ่ายเงินประกันอยู่แล้ว การเปลี่ยนมาจ่ายเงินเข้ากองทุนแทนไม่น่าจะเกิดปัญหา 3.กองทุนประกันสังคม แม้ว่าจะต้องจ่ายค่าใช้จ่ายของทางการแพทย์อยู่แล้ว แต่ถ้าหากเกิดความเสียหาย ก็จะต้องจ่ายค่ารักษาที่มากกว่าเดิม การจ่ายเงินสมทบเข้ากองทุนก็ช่วยชดเชยความเสียหายดังกล่าวได้ และ 4.ผู้ประกอบวิชาชีพ เพราะหากไม่มีส่วนร่วมในการจ่ายเงินสมทบเข้ากองทุน ที่อาจไม่ใส่ใจเพราะคิดว่ามีคนชดเชยความเสียหายให้ จึงถือเป็นการสร้างความรับผิดชอบร่วมกัน

พี่ลาเต้ : ขอขอบคุณผู้จัดการออนไลน์