วัยเด็กเป็นวัยที่น่าจดจำ ได้เล่น ได้เที่ยว ยิ่งเวลาเห็นเด็กตัวเล็กวิ่งเล่นมีความสุขก็เผลอนึกถามตัวเองว่าเด็กๆ เราได้เล่นอะไรแบบนี้มั้ย แต่ก็เป็นเรื่องแปลกเพราะคนเราแทบจะจำเรื่องวัยเด็กประมาณ 1-4 ขวบไม่ได้เลย มาจำได้อีกทีก็รู้สึกว่าเข้าโรงเรียนซะแล้ว จะระลึกความหลังทีก็ทำได้แค่ให้คนอื่นเล่าให้ฟัง หรือ ดูรูปภาพในอดีตแทน
น้องๆ สงสัยกันมั้ยว่าทำไมเราถึงจำเหตุการณ์ช่วงวัยเด็กเล็กไม่ได้เลย แต่พอโตขึ้นเราก็เริ่มจำรายละเอียดวัยต่างๆ ได้เพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ ทั้งหมดนี้เกี่ยวกับเรื่องพัฒนาการระบบความจำของคนเรานั่นเอง
น้องๆ สงสัยกันมั้ยว่าทำไมเราถึงจำเหตุการณ์ช่วงวัยเด็กเล็กไม่ได้เลย แต่พอโตขึ้นเราก็เริ่มจำรายละเอียดวัยต่างๆ ได้เพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ ทั้งหมดนี้เกี่ยวกับเรื่องพัฒนาการระบบความจำของคนเรานั่นเอง
มีคนจำนวนน้อยมาก ที่จะจำเรื่องราวในวัยเด็กตอนอายุก่อน 4 ขวบได้ เพราะในวัยนี้ระบบความจำในสมองยังพัฒนาได้ไม่เต็มที่ ยิ่งในช่วง 2 ปีแรก สมองส่วนฮิปโปแคมปัส (ส่วนที่สร้างความทรงจำระยะยาวและการเรียนรู้) และอะมิกดาลา(ส่วนที่สำคัญในการควบคุมระบบความจำ) เพิ่งเริ่มพัฒนาตามวัยค่ะ
- วันเกิดขวบแรก แทบจะไม่มีใครจำเหตุการณ์ได้เลยว่าตอนนั้นเป็นยังไง ทำอะไร นอนกี่โมง แม่อาบน้ำให้เรายังไง
- วันเกิดขวบที่สอง ช่วงนี้อาจจะจำรายละเอียดเล็กๆ ในด้านอารมณ์ความรู้สึกได้บ้าง แต่ความจำตรงนี้อยู่ได้ประมาณ 1-2 อาทิตย์หรือเดือนนึง จากนั้นก็จะค่อยๆ เลือนหายไป แล้วในที่สุดก็หายไปเลย กลายเป็นจำไม่ได้ T^T
ดังนั้นการที่จำอะไรในช่วงนั้นไม่ได้ก็ไม่ใช่เรื่องแปลกเลย เพราะสมองเราแทบจะบันทึกอะไรไว้ไม่ได้เลยนั่นเอง ทั้งความจำที่อาศัยประสบการณ์ (Episodic memory) และ การจำความหมาย (Semantic memory)
สมองส่วนที่ทำหน้าที่เกี่ยวกับความจำ
ช่วงที่เริ่มจดจำอะไรต่างๆ ได้บ้างแล้ว ก็คือ ตอนอายุประมาณ 4 ขวบค่ะ (ประมาณอนุบาล) ตั้งแต่อายุ 4 ขวบเป็นต้นมา ระบบความจำจะพัฒนาอย่างเต็มที่ และนี่อาจเป็นเหตุผลด้วยว่าทำไมเราถึงต้องเริ่มเรียนกันในช่วงนี้ เราจะเริ่มจำเหตุการณ์ในห้องเรียนวัยอนุบาลได้บางเหตุการณ์ แต่ก็มีข้อแม้ว่า จำได้แค่ความทรงจำสั้นๆ เรื่องไม่ปะติดปะต่อ นึกได้เป็นเรื่องๆ ไป เช่น จำเพื่อนร่วมห้องได้ จำครูได้ จำวิธีไปโรงเรียนได้ จำได้ว่าเรียนแล้วได้นอนกลางวันด้วย แต่ประเภทที่ว่าจำรายละเอียดวันใดวันหนึ่งทั้งวันในวัยเด็ก หรือเรียงลำดับเหตุการณ์ ก็ยังเป็นเรื่องที่ทำไม่ได้อยู่ดีค่ะหลังจากนั้นเมื่อโตขึ้นเรื่อยๆ สมองที่เกี่ยวข้องกับระบบความจำจะทำงานเต็มที่ อะไรที่ผ่านเข้ามาในชีวิต กระบวนการในระบบความจำ ก็จะเปลี่ยนจากข้อมูลที่ได้รับจากประสาทสัมผัสต่างๆ ไปเป็นข้อมูลบันทึกไว้ในความจำ โดยปกติเมื่อมีเหตุการณ์อะไรเกิดขึ้น ความทรงจำระยะยาวจะยังไม่เกิดขึ้นหรอกค่ะ แต่ข้อมูลความจำจะย้ายเข้าไปในระบบความทรงจำระยะยาวอย่างช้าๆ ยิ่งเหตุการณ์ไหนที่มีผลต่ออารมณ์ ความรู้สึกก็จะยิ่งจดจำได้แม่นและยาวนานขึ้น ลองสังเกตดูว่าเรื่องที่เราจำได้แต่ละอย่าง ถ้าไม่ใช่ดีใจแบบสุดขีด ก็เสียใจแบบสุดๆ หรือไม่ก็เป็นเรื่องที่ประทับใจ หรือมีผลต่อชีวิตของเรามากๆ เช่น ความรู้สึกตอนขับรถออกถนนครั้งแรก ประสบการณ์ไปเรียนโรงเรียนใหม่วันแรก เป็นต้น
เชื่อว่าหลายคนคงหมดคำถามแล้วว่า ทำไมจำเรื่องราวตอนเด็กๆ ของตัวเองไม่ได้เลย มันเป็นเรื่องธรรมชาติค่ะ พัฒนาการสมองในส่วนความจำเรายังไม่สมบูรณ์เต็มที่ เราก็เลยจำอะไรไม่ได้เลยนั่นเอง แต่รับรองว่าเหตุการณ์ตั้งแต่ 8 ขวบเป็นต้นมา น้องๆ ต้องจำได้มากขึ้น และมากขึ้นตามอายุแน่นอนค่ะ ไม่แน่นะ...พอโตขึ้นเราอาจจะตั้งคำถามใหม่ว่า "ทำไมบางเรื่องถึงลืมไม่ได้สักที!!!"
พี่มิ้นท์ชวนเม้าท์ : เรื่องวัยเด็กที่น้องๆ จำได้ แล้วรู้สึกว่าเด็กที่สุดแล้ว ตอนนั้นอายุกี่ขวบ!! แล้วสิ่งที่จำได้เป็นเรื่องอะไร มาเล่าให้ฟังหน่อยจ้า
ขอขอบคุณข้อมูลและรูปภาพประกอบ
http://science.howstuffworks.com/life/inside-the-mind/why-not-remember-babies.htm,
Science Illustrated เดือนมกราคม 2557,
www.blandesign.com/blog/entry_003/,
www.zastavki.com/eng/People/Children/wallpaper-31419.htm,
http://celebbabylaundry.com/2013/11/raise-a-smart-kid/,
http://bupasystemtest.expert-24.com/webapps/qhac/qhac.aspx
http://science.howstuffworks.com/life/inside-the-mind/why-not-remember-babies.htm,
Science Illustrated เดือนมกราคม 2557,
www.blandesign.com/blog/entry_003/,
www.zastavki.com/eng/People/Children/wallpaper-31419.htm,
http://celebbabylaundry.com/2013/11/raise-a-smart-kid/,
http://bupasystemtest.expert-24.com/webapps/qhac/qhac.aspx
98 ความคิดเห็น
มิน่าละ ทำไมเราถึงจำเหตุการณ์วัยเด็กไม่ได้ มันเป้นแบบนี้นี่เองนะ
จำเรื่องราวตอนอนุบาลได้น้อยมาก ไม่มีเลยมั้ง? 5555
ขอบคุณที่ให้ความรู้ค่ะ ตอนนี้คลายสงสัยแล้ว และก็เคยถามตัวเองว่าทำไมลืมไม่ได้สักที 555
เรื่องวัยเด็กที่จำได้ ต่ำสุดก็ประมาณ 4 ขวบค่ะ ได้ขึ้นรถโรงเรียนไปโรงเรียนคนเดียวครั้งแรก
กับตอนที่ต้องตัดผมสั้นเพื่อเตรียมเข้าอนุบาล (ส่วนมากเป็นเรื่องที่ตัวเองร้องไห้ทั้งนั้น)
เราจำเรื่องราวตอนอนุบาลได้แฮะ
ไม่สักตอนอะ 555
พอโตขึ้นมา "ทำไมบ้างเรื่องถึงลืมไม่ได้ซักที...."
เรายังจำตอนอยู่อนุบาล 2 ได้นะ แต่ก่อนหน้านี้จำไม่หยักได้เลย เอิ่ม...
เพราะถูกเอามาทำร้ายจ้า 55555+
ตัวอย่างเช่น เพจ นี่หรือบาร์บี้ #เอาบาร์บี้ฟรุ้งฟริ้งวัยเด็กคืนมา 555+
แต่ฉันจำเรื่องสมัยเด็กได้นะ (ช่วงก่อนเข้าอนุบาลและเข้าอนุบาลแล้ว) จำไม่ปะติดปะต่อกัน แต่ก็พอรู้เรื่องว่ามันเป็นยังไง ความรู้สึกตอนนั้นเป็นยังไง เหตุการณ์ตอนนั้นเป็นอย่างไรบ้าง
จำได้ว่าโดนพ่อหลอกให้ไปโรงเรียนตอนอนุบาล
พ่อบอก "โรงเรียนมีบันไดเลื่อนด้วย ไปดูสิ.."
นี่ฝังใจยันโตเลย โรงเรียนที่ไหนมีบันไดเลื่อนกัน 55555555
1.กี่ขวบก้ไม่รู้ก่อนเข้าอนุบาล จำได้ว่านอนบนเปล เผลอไปดูดนมผงของน้องชายเข้าเพราะคิดว่าเป็นน้ำปล่าว (ตอนนั้นเกลียดนมผงเข้าไส้ ทั้งที่แม่อาจอยากให้เรากิน มั้งนะ ลืม555) แล้วแม่ก็เดินมาพอดี ด้วยความอยากได้คำชม เลยโม้ให้แม่ฟังว่า "แม่[..ชื่อเรา..] ดูดนมเป็นแล้ว" แม่ก็ชมเรา ว่าอะไรก็ไม่รู้ เก่งอะไรสักอย่าง 2.เล่นโยนตุ๊กตากับพี่ชาย พี่ชายโยนปิ๊กกาจูแข็งๆใส่หน้า ร้องไห้เลย แม่มาเราก้ฟ้อง พี่เราก็โดนดุ ฝังใจอ่ะ รู้สึกผิดมาจนถึงทุกวันนี้
จำได้ตอนอยู่ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก น่าจะ 3 ขวบได้ ส่วนใหญ่ที่จำได้ก็มีแต่เรื่องร้าย ๆ ของเพื่อน ที่เพื่อนจำไม่ได้ ตอนนี้เอามาล้อเพื่อนเล่น -..-
มันกลายเป็นแค่ภาพลางๆในจิตใจ ตอนนั้นมีความสุขดีนะ
หัวเราะก็คือหัวเราะ ร้องไห้ก็คือร้องไห้ ไม่ต้องคิดอะไรมาก
ไม่ต้องแบกรับอะไร ไม่ต้องรับรู้อะไรทั้งนั้น
ตอนสามขวบจำได้แค่บางช่วงบางตอน
จำได้ว่า โดนยายหลอกว่าเอาขวดนมไปเผาแล้ว (จะให้หย่านม - -)
จำได้ตอนช่วงหน้าหนาวใส่ชุดสีแดง
จำได้ว่าเลี้ยงแมวไว้ตัวนึงแต่มันไปกินหนูที่เขาวางยาเบื่อเลยตาย แล้วตอนนั้นไปงานขึ้นบ้านใหม่หรืองานแต่งนี่แหละ เลยไม่ได้สนใจมัน ตอนใกล้ตายแล้วก็ไม่รู้เรื่องด้วยว่ามันเป็นอะไร ก็จำได้หลายอย่างนะ ช่วงก่อนเข้าอนุบาล =w=
ตอนอนุบาล 2 พาเพื่อนหนีออกจากโรงเรียน แต่เดินไปถึงหน้าประตู ครูก็ตามมา นี่คือเรื่องที่จำได้ วีรกรรมสุดแสบที่สุดที่เคยมี 55555