สวัสดีค่ะน้องๆ เดือนเมษายนนี้มีตารางหนังระทึกสยองขวัญจ่อคิวเข้าโรงภาพยนตร์เพียบเลยนะคะ ไหนมีใครกลัวผี แต่ชอบดูหนังผีบ้างไหมเอ่ย? หนังผีแต่ละสัญชาติก็มีกลิ่นความน่าสะพรึงที่แตกต่างกันไปนะคะ วันนี้พี่เมก้าชวนน้องๆ มาเปิดวิทยานิพนธ์เรื่อง “การสร้างความน่าสะพรึงกลัวใน “หนังผี” อเมริกัน เกาหลี และไทย ของคุณทศพร กรกิจ” มาดูกันค่ะว่าแต่ละชาตินั้นสร้างความสะพรึงให้เราได้ยังไง ใช้เทคนิคอะไร และข้อดีของการดูหนังผีตระกูลเดียวกับหนังสยองขวัญนั้นมีอะไรบ้าง Let’s Go!
หนังผี (Ghost Film) เป็นภาพยนตร์ที่อยู่ในตระกูลเดียวกับภาพยนตร์สยองขวัญ (Horror Film) โดยถูกสร้างขึ้นด้วยเรื่องราวของภูตผีปีศาจ สิ่งเร้นลับ ความหวาดกลัว ความสยดสยอง และเรื่องราวของความตาย หนังผีเรื่องแรกของโลกชื่อ “The House of the Devil" เป็นหนังผีสัญชาติฝรั่งเศส มีความยาวเพียง 2 นาที ในยุคแรกเริ่มจัดอยู่ในหนังกลุ่มทุนสร้างต่ำสามารถทำรายได้ได้ง่าย ก่อนจะแพร่กระจายไปยังพื้นที่ต่าง ๆ และมีความแตกต่างกันในรายละเอียดปลีกย่อยทั้งด้านสังคมและวัฒนธรรม
หนังผีอเมริกัน เกาหลี และไทย มีจุดร่วมกันอยู่คือ มีการใช้เสียงหรือดนตรีประกอบเพื่อสร้างความน่าสะพรึงกลัวที่คล้ายคลึงกัน และมีการจัดแสงแบบต่ำเช่นเดียวกัน แต่ก็ยังมีความต่างในเรื่องของการใช้สัญญะหรือรหัสทางวัฒนธรรมที่แตกต่างกันไป และมีการวางเงื่อนไขในบทภาพยนตร์แตกต่างกัน ผู้วิจัยได้วิเคราะห์องค์ประกอบต่าง ๆ ที่สร้างความน่าสะพรึงกลัวให้กับหนังผีทั้ง 3 สัญชาติ โดยใช้การวิเคราะห์จากหนังผีทั้งหมด 50 เรื่อง มีอเมริกันและไทยอย่างละ 20 เรื่อง และเกาหลีอีก 10 เรื่อง พบว่า
สิ่งที่ทำให้เกิดความน่าสะพรึงกลัวใน “หนังผี” อเมริกัน เกาหลี และไทย มี 3 องค์ประกอบคือ
1. ตัวละครผี
ผีอเมริกัน มักเป็นผีที่เกี่ยวข้องกับความเชื่อเรื่องการต่อต้านพระคริสต์ เช่น ซาตาน ผีดิบ แม่มด มีรูปลักษณ์และอุปนิสัยที่โหดเหี้ยม อำมหิต เน้นความตายและการเข่นฆ่าโดยตรง จุดมุ่งหมายของการหลอกหลอนหรือทำร้ายมนุษย์มักเป็นการสุ่มหลอก และสามารถทำร้ายได้ทุกคนแบบไม่มีข้อยกเว้น
ผีเกาหลี มักเป็นผีเพศหญิงและเป็นตัวละครที่เคยถูกกระทำทั้งร่างกายและจิตใจอย่างรุนแรงจนเกิดความทุกข์และพัฒนาเป็นความโกรธแค้นชิงชัง ผีเกาหลีจิตวนเวียนอยู่กับความอาฆาตพยาบาทและมีรูปลักษณ์เป็นสาวผมยาวสีดำ สวมชุดกิโมโนสีขาว มือเท้าผิดปกติ ซึ่งได้รับอิทธิพลมาจากผีญี่ปุ่น
ผีไทย มักเป็นผีที่ถูกรื้อถอนความหมายจากผีไทยสมัยอดีต เช่น ผีกระสือ นางตะเคียน ปอบ ฯลฯ แล้วนำมาตีความใหม่ นอกจากนี้ยังมีผีที่ถูกผสมผสานจากวัฒนธรรมอื่น เช่น ฝั่งตะวันตกก็จะคล้ายปีศาจมากกว่าผีทั่วไป เอกลักษณ์ผีไทยมักเป็นตัวละครที่น่าสงสาร บ่อยครั้งที่ให้ตัวละครผีเป็นพระเอก นางเอก
หนังผีอเมริกัน เกาหลี และไทย มีจุดร่วมกันอยู่คือ มีการใช้เสียงหรือดนตรีประกอบเพื่อสร้างความน่าสะพรึงกลัวที่คล้ายคลึงกัน และมีการจัดแสงแบบต่ำเช่นเดียวกัน แต่ก็ยังมีความต่างในเรื่องของการใช้สัญญะหรือรหัสทางวัฒนธรรมที่แตกต่างกันไป และมีการวางเงื่อนไขในบทภาพยนตร์แตกต่างกัน ผู้วิจัยได้วิเคราะห์องค์ประกอบต่าง ๆ ที่สร้างความน่าสะพรึงกลัวให้กับหนังผีทั้ง 3 สัญชาติ โดยใช้การวิเคราะห์จากหนังผีทั้งหมด 50 เรื่อง มีอเมริกันและไทยอย่างละ 20 เรื่อง และเกาหลีอีก 10 เรื่อง พบว่า
สิ่งที่ทำให้เกิดความน่าสะพรึงกลัวใน “หนังผี” อเมริกัน เกาหลี และไทย มี 3 องค์ประกอบคือ
1. ตัวละครผี
ผีอเมริกัน มักเป็นผีที่เกี่ยวข้องกับความเชื่อเรื่องการต่อต้านพระคริสต์ เช่น ซาตาน ผีดิบ แม่มด มีรูปลักษณ์และอุปนิสัยที่โหดเหี้ยม อำมหิต เน้นความตายและการเข่นฆ่าโดยตรง จุดมุ่งหมายของการหลอกหลอนหรือทำร้ายมนุษย์มักเป็นการสุ่มหลอก และสามารถทำร้ายได้ทุกคนแบบไม่มีข้อยกเว้น
ผีเกาหลี มักเป็นผีเพศหญิงและเป็นตัวละครที่เคยถูกกระทำทั้งร่างกายและจิตใจอย่างรุนแรงจนเกิดความทุกข์และพัฒนาเป็นความโกรธแค้นชิงชัง ผีเกาหลีจิตวนเวียนอยู่กับความอาฆาตพยาบาทและมีรูปลักษณ์เป็นสาวผมยาวสีดำ สวมชุดกิโมโนสีขาว มือเท้าผิดปกติ ซึ่งได้รับอิทธิพลมาจากผีญี่ปุ่น
ผีไทย มักเป็นผีที่ถูกรื้อถอนความหมายจากผีไทยสมัยอดีต เช่น ผีกระสือ นางตะเคียน ปอบ ฯลฯ แล้วนำมาตีความใหม่ นอกจากนี้ยังมีผีที่ถูกผสมผสานจากวัฒนธรรมอื่น เช่น ฝั่งตะวันตกก็จะคล้ายปีศาจมากกว่าผีทั่วไป เอกลักษณ์ผีไทยมักเป็นตัวละครที่น่าสงสาร บ่อยครั้งที่ให้ตัวละครผีเป็นพระเอก นางเอก
2. รหัสและสัญลักษณ์ทางวัฒนธรรม
ผีอเมริกัน สอดแทรกคติความเชื่อเรื่องซาตาน การขับไล่ผี การบูชายัญ
ผีเกาหลี สอดแทรกภาพลักษณ์ผีสาวผมดำสยาย การขอพรจากจิ้งจอกศักดิ์สิทธิ์ การเล่นผีถ้วยแก้ว
ผีไทย สอดแทรกความเชื่อทางไสยศาสตร์ ความเฮี้ยน การสะกดวิญญาณ ผีเข้าสิงคน
ยังมีรหัสทั่วไป (Common Code) ที่ไม่ว่าชาติไหนๆ ก็เข้าใจตรงกัน เช่น ความเชื่อเรื่องเลข 13 อัปมงคล ความเชื่อเรื่องอีกาเป็นสัตว์อัปมงคล
3. องค์ประกอบด้านภาพและเสียง
หนังผีทั้ง 3 สัญชาติมีความคล้ายคลึงกันคือ ใช้ภาพและเสียงที่แสดงถึงการตกอยู่ในอันตราย การแสดงถึงสัตว์ที่น่ารังเกียจ การแสดงถึงการบาดเจ็บหรือตาย การแสดงความทุกข์ทรมานหรือความโกรธแค้น ซึ่งทั้งหมดนี้คือภาพและเสียงที่ก่อให้เกิดความน่าสะพรึงกลัว
สำหรับ รูปแบบการสร้างความน่าสะพรึงกลัวใน “หนังผี” อเมริกัน เกาหลี และไทย มีความคล้ายคลึงกัน 3 รูปแบบ ดังนี้
1. การปกปิด ใช้โครงเรื่องที่มีการปกปิดความลับ เช่น แนวสืบสวนสอบสวน ค่อยๆ คลี่คลายปมปัญหาจนพบกับความน่าสะพรึงกลัวในตอนท้าย แต่มีความต่างเล็กน้อยคือ หนังผีอเมริกันปกปิดความลับเพื่อสืบหาข้อมูลและเอาชนะผีด้วยแนวคิดทางวิทยาศาสตร์ ส่วนหนังผีไทยเน้นปกปิดเพื่อเผชิญหน้ากับผีและแก้ปัญหาด้วยแนวคิดทางจิตวิญญาณ เช่น ให้อภัย แผ่เมตตา ฯลฯ
ผีอเมริกัน สอดแทรกคติความเชื่อเรื่องซาตาน การขับไล่ผี การบูชายัญ
ผีเกาหลี สอดแทรกภาพลักษณ์ผีสาวผมดำสยาย การขอพรจากจิ้งจอกศักดิ์สิทธิ์ การเล่นผีถ้วยแก้ว
ผีไทย สอดแทรกความเชื่อทางไสยศาสตร์ ความเฮี้ยน การสะกดวิญญาณ ผีเข้าสิงคน
ยังมีรหัสทั่วไป (Common Code) ที่ไม่ว่าชาติไหนๆ ก็เข้าใจตรงกัน เช่น ความเชื่อเรื่องเลข 13 อัปมงคล ความเชื่อเรื่องอีกาเป็นสัตว์อัปมงคล
3. องค์ประกอบด้านภาพและเสียง
หนังผีทั้ง 3 สัญชาติมีความคล้ายคลึงกันคือ ใช้ภาพและเสียงที่แสดงถึงการตกอยู่ในอันตราย การแสดงถึงสัตว์ที่น่ารังเกียจ การแสดงถึงการบาดเจ็บหรือตาย การแสดงความทุกข์ทรมานหรือความโกรธแค้น ซึ่งทั้งหมดนี้คือภาพและเสียงที่ก่อให้เกิดความน่าสะพรึงกลัว
สำหรับ รูปแบบการสร้างความน่าสะพรึงกลัวใน “หนังผี” อเมริกัน เกาหลี และไทย มีความคล้ายคลึงกัน 3 รูปแบบ ดังนี้
1. การปกปิด ใช้โครงเรื่องที่มีการปกปิดความลับ เช่น แนวสืบสวนสอบสวน ค่อยๆ คลี่คลายปมปัญหาจนพบกับความน่าสะพรึงกลัวในตอนท้าย แต่มีความต่างเล็กน้อยคือ หนังผีอเมริกันปกปิดความลับเพื่อสืบหาข้อมูลและเอาชนะผีด้วยแนวคิดทางวิทยาศาสตร์ ส่วนหนังผีไทยเน้นปกปิดเพื่อเผชิญหน้ากับผีและแก้ปัญหาด้วยแนวคิดทางจิตวิญญาณ เช่น ให้อภัย แผ่เมตตา ฯลฯ
2. การลวง ใช้เพื่อทำให้ผู้ชมเกิดความรู้สึกคาดไม่ถึง แบ่งเป็น 2 รูปแบบคือ 1. ลวงให้เข้าใจตัวละครผิดพลาด เช่น ตัวละครหลักเป็นมนุษย์มาตลอดเรื่องแต่สุดท้ายตัวละครนั้นกลับกลายเป็นผีเสียเอง 2. ลวงให้เข้าใจเรื่องราวผิดพลาด เช่น ตัวละครสะดุ้งตื่นจากฝันร้าย
3. การทำให้สมจริง ทำให้ผู้ชมเกิดความรู้สึกร่วมไปกับหนังทั้งอารมณ์และความรู้สึก โดยอาจใช้เทคนิคเล่นกับประสาทการรับรู้และสัมผัสของมนุษย์ เช่น ใช้มุมมองการเล่าเรื่องทั้ง 3 มุมมองสร้างความน่าสะพรึงกลัว 1. แบบบุรุษที่ 3 ใช้ฉากที่กล้องจับภาพตัวละครผีและคนเผชิญหน้ากันใกล้ชิด 2. แบบรู้รอบด้าน ใช้ฉากที่ผู้ชมเห็นเหตุการณ์ตัวละครจนมุม ไร้ทางต่อสู้ แต่ไม่สามารถช่วยอะไรได้ 3. แบบบุรุษที่ 1 ใช้ภาพ close up มือตัวละครให้ผู้ชมรู้สึกเหมือนมือนั้นเป็นมือของตัวเอง
เทคนิคสร้างความสะพรึงให้กับเราเวลาดูหนังผี นอกจากจะมีข้อดีที่ทำให้เราได้กลัวจนสะใจไปแล้ว ดูจบน้องๆ อาจจะสวยว้าวเลยก็ได้ เพราะว่าการดูหนังผีหรือหนังสยองขวัญ “ช่วยกระตุ้นอะดรีนาร์ลีน” ทำให้หัวใจเราเต้นอย่างแข็งแรง มีพลังงาน สร้างโฟกัส และเป็นแรงบันดาลใจให้มีอารมณ์ที่ดี นอกจากนี้ความตื่นเต้นเขย่าประสาท ยังกระตุ้นให้สมองปล่อยสารแห่งความสุขอย่างโดปามีนและซีโรโทนินด้วย เรียกว่าสวยจากภายในสู่ภายนอก ต่อให้มันจะน่ากลัวมากแค่ไหนก็ตาม ที่สำคัญระหว่างที่เรากำลังดูหนังผีอย่างลุ้นระทึกนั้น อัตราการเต้นของหัวใจจะแรงและเร็วขึ้น ทำให้ร่างกายมีการเผาผลาญแคลอรีสูงขึ้นตามไปด้วย มีการวิจัยมาแล้วว่า “ดูหนังสยองขวัญเบิร์นได้มากถึง 200 แคลอรี” เลยล่ะค่ะ ดูบ่อย ๆ ผอมเลย แต่ถ้าดูไปกินป็อปคอร์นพ่วงน้ำอัดลมไปด้วยไม่รับประกันนะคะ
ทั้งหมดนี้ก็เป็นเรื่องผี ๆ ที่พี่เมก้านำมาฝากน้อง ๆ นะคะ ว่าแต่ชอบดูหนังผีกันไหม แล้วคิดว่าผีสัญชาติไหนน่ากลัวที่สุด ลองเข้ามาแชร์กันได้ค่ะ
3. การทำให้สมจริง ทำให้ผู้ชมเกิดความรู้สึกร่วมไปกับหนังทั้งอารมณ์และความรู้สึก โดยอาจใช้เทคนิคเล่นกับประสาทการรับรู้และสัมผัสของมนุษย์ เช่น ใช้มุมมองการเล่าเรื่องทั้ง 3 มุมมองสร้างความน่าสะพรึงกลัว 1. แบบบุรุษที่ 3 ใช้ฉากที่กล้องจับภาพตัวละครผีและคนเผชิญหน้ากันใกล้ชิด 2. แบบรู้รอบด้าน ใช้ฉากที่ผู้ชมเห็นเหตุการณ์ตัวละครจนมุม ไร้ทางต่อสู้ แต่ไม่สามารถช่วยอะไรได้ 3. แบบบุรุษที่ 1 ใช้ภาพ close up มือตัวละครให้ผู้ชมรู้สึกเหมือนมือนั้นเป็นมือของตัวเอง
เทคนิคสร้างความสะพรึงให้กับเราเวลาดูหนังผี นอกจากจะมีข้อดีที่ทำให้เราได้กลัวจนสะใจไปแล้ว ดูจบน้องๆ อาจจะสวยว้าวเลยก็ได้ เพราะว่าการดูหนังผีหรือหนังสยองขวัญ “ช่วยกระตุ้นอะดรีนาร์ลีน” ทำให้หัวใจเราเต้นอย่างแข็งแรง มีพลังงาน สร้างโฟกัส และเป็นแรงบันดาลใจให้มีอารมณ์ที่ดี นอกจากนี้ความตื่นเต้นเขย่าประสาท ยังกระตุ้นให้สมองปล่อยสารแห่งความสุขอย่างโดปามีนและซีโรโทนินด้วย เรียกว่าสวยจากภายในสู่ภายนอก ต่อให้มันจะน่ากลัวมากแค่ไหนก็ตาม ที่สำคัญระหว่างที่เรากำลังดูหนังผีอย่างลุ้นระทึกนั้น อัตราการเต้นของหัวใจจะแรงและเร็วขึ้น ทำให้ร่างกายมีการเผาผลาญแคลอรีสูงขึ้นตามไปด้วย มีการวิจัยมาแล้วว่า “ดูหนังสยองขวัญเบิร์นได้มากถึง 200 แคลอรี” เลยล่ะค่ะ ดูบ่อย ๆ ผอมเลย แต่ถ้าดูไปกินป็อปคอร์นพ่วงน้ำอัดลมไปด้วยไม่รับประกันนะคะ
ทั้งหมดนี้ก็เป็นเรื่องผี ๆ ที่พี่เมก้านำมาฝากน้อง ๆ นะคะ ว่าแต่ชอบดูหนังผีกันไหม แล้วคิดว่าผีสัญชาติไหนน่ากลัวที่สุด ลองเข้ามาแชร์กันได้ค่ะ
2 ความคิดเห็น
ผีไทย
ถ้าไม่ใช่ผีไทยยอดฮิตอย่างกระสือ กระหัง ปอบ เปรต แม่นาคพระโขนง นางตานี นางตะเคียน
มักจะเป็นพล็อตเรื่องที่เน้นเรื่องไสยศาสตร์ คนเล่นของ การล้างแค้น
1.ตัวละครผีมีทั้งเพศชายและเพศหญิง แต่ที่ฮิตๆกันมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน
ตัวละครผีในหนังผีไทย นิยายผีของไทย และละครผีของไทยมักจะเป็นผีผู้หญิง
จะเป็นฝ่ายถูกกระทำตอนที่ยังมีชีวิตอยู่จากผู้ชายที่เป็นชายคนรักที่ทรยศหักหลัง
และผู้หญิงด้วยกันเองที่มาแย่งชายคนรักไปด้วยวิธีการฆ่าตายและเอาไปฝังไม่ให้ไปผุดไปเกิด
มีไม่กี่เรื่องที่ผีผู้ชายเป็นตัวเอก เช่น แก้วขนเหล็ก จอมเมฆินทร์ โรงแรมผี เงินปากผี
2.เน้นความรัก ความอาฆาตพยาบาทข้ามภพข้ามชาติ ไสยศาสตร์ คนเล่นของ
3.แก้ปัญหาโดยการ
-ถ้าเป็นพล็อตที่ผีผู้หญิงเป็นตัวเอกและเป็นภรรยา/แฟนของพระเอก แต่ตายเป็นผี
ตัวเอกแอบหลงรักพระเอก แต่ไม่ได้คู่กับพระเอก
เพราะพระเอกมีแฟนอยู่แล้ว ตัวเอกไม่ใช่คน
มักจะมีนางเอกอีกคนหนึ่งที่จะมาคู่กับพระเอกในตอนจบซึ่งนางเอกคนนั้นจะเป็น
เพื่อนสนิทของตัวเอกที่แอบชอบพระเอกมานานแล้วหรือเป็นผู้หญิงที่มาแอบชอบพระเอก
น้องสาวของตัวเอกที่แอบชอบพระเอก
นางเอกนั่นแหละที่ไปแย่งพระเอกมาจากตัวเอกที่ทำให้ตัวเอกที่เป็นคนดีกลายเป็นนางมารร้าย
เช่น แม่นาคพระโขนง(แทบทุกเวอร์ชั่นทั้งละคร ภาพยนตร์ และละครเวที) เรือนกาหลง
(เพื่อนสนิทของนางเอกหรือผู้หญิงที่แอบชอบพระเอกจะมาคู่กับพระเอกในตอนจบ)
ซ่อนกลิ่น พิษสวาท
เปรตวัดสุทัศน์ (พันภพ พระเอกมีแฟนอยู่แล้ว ชื่อ สร้อย
แต่แสนเสน่ห์แอบหลังรักพันภพและเกลียดสร้อยมาก
นางไปจ้างโต นักเลงที่แอบหลงรักสร้อยมานานแล้วให้ไปฉุดสร้อยมาข่มขืนจนตาย
ตอนหลัง โตก็ถูกยิงตายและไปเป็นเปรต แสนเสน่ห์ก็ติดโรคห-่าตายและเป็นเปรต
ตอนจบ วงแหวน น้องสาวคนโตของแสนเสน่ห์ที่เป็นนางเอกตัวจริงของเรื่องคู่กับพันภพ)
อนิลทิตา (ชาติก่อน ตัวเอกกับพระเอกรักกัน แต่พระเอกถูกคู่หมั้นของตัวเอกฆ่าตาย
ตัวเอกหาวิธีที่ทำให้ตัวเองเป็นอมตะเป็นสาวไปตลอดกาลเพื่อรอคอยพระเอกมาหลายพันปี
พระเอกมาเกิดใหม่และแอบชอบนางเอก แต่สุดท้าย ตัวเอกก็นก)
อมฤตาลัย (ชาติก่อน ตัวเอกกับนางเอกที่เป็นน้องสาวแอบชอบพระเอก
พระเอกชอบนางเอกมากกว่า
ตัวเอกหาวิธีที่ทำให้ตัวเองเป็นอมตะเป็นสาวไปตลอดกาลเพื่อรอคอยพระเอกมาหลายพันปี
พระเอกกับนางเอกมาเกิดใหม่ แต่สุดท้าย ตัวเอกก็นก)
อสรพิษ (ชาติก่อน นางเอกเป็นฝ่ายที่ไปแย่งพระเอกมาจากตัวเอกที่เป็นปีศาจงู
โดยการไปเป็นเมียน้อยของพระเอก ทำให้ตัวเอกกลายเป็นนางมารร้าย)
-เรียกหมอผีมาปราบ
-ให้อภัย
-แผ่เมตตา
-ให้ตัวละครใดตัวละครหนึ่งยอมตายแทนเพื่อให้ตัวเอกที่เป็นผีไปเกิดใหม่
-ตัวเอกที่เป็นผีไปเกิดใหม่
-พระเอกบวชตลอดชีวิตในตอนจบ
มักจะเป็นพล็อตเรื่องที่พระเอกเป็นคน นางเอกเป็นพญานาค/ผี/ปีศาจ
ชอบบทความนี้มากเลย
เอาไปใช้เป็นแนวเขียนนิยายได้
เค้ามีที่ให้เก็บกระทู้มั้ยครับ