เป็นความรู้ที่ดีมากครับ แต่การเขียนพื้นหลังฉากสงครามผมว่าทางที่ดีจริงๆคืออ่านประวัติศาสตร์ของศึกต่างๆแล้วนำมาปรับใช้ครับ เพราะมันมีทริกหรือกลยุทธิ์ต่างๆเต็มไปหมด อย่างเช่น Battle of Cannae โอ้โห ทั้งตีโอบล้อม การวางตำแหน่งแม่ทัพ การใช้ลมให้ตีฝุ่นเข้าหน้าฝั่งศัตรู วางทัพให้แสงแดดแยงตาศัตรู เริ่มเดินทัพเร็วให้ฝั่งศัตรูไม่มีเวลาทานข้าวเช้า ฯลฯ

//ก้มลงกราบเบญจางคประดิษฐ์งามๆ

+

ปกติไม่มีปัญหากับเรื่องการต่อสู้เท่าไรค่ะ เพราะเน้นแต่งแนวอื่น แต่เรื่องใหม่ดันมีการต่อสู้เข้ามาเกี่ยว #ผมนี่น้ำตาไหลพรากเลยครับ

Good info. The readers should realize that good general does not follow the teaching to the letters. They adapt. For example, Hannibal once defeated Rome's mightiest army by putting light infantry in the middle and heavies in the flank. In doing so, he drew the attackers deep into the formation, allowed his flank to envelop the enemy.

กำลังกลุ้มเรื่องนี้อยู่พอดี ขอบคุณสำหรับข้อมูลดีๆค่ะ

หมายเหตุ: สวัสดีครับ พอดีผมเห็น จขกท. สนใจความคิดเห็นของผม แล้วในคอมเม้นผมดันพิมพ์ข้อความซ้ำลงไป(พอดีก๊อบกันหลุด แล้วมันลงข้อความซ้ำ) วันนี้ผมเลยจะมาพิมพ์ใหม่แบบจัดหมวดหมู่ให้ครับ แล้วหารูปภาพมาประกอบให้ด้วย

กองธนูไม่อ่อนด๋อย

ผมคิดว่าไม่เสมอไปครับ กองทหารธนูมีความอ่อนแอ-แข็งแกร่งแตกต่างกัน ตามแต่ละภูมิภาค และรัฐหรืออาณาจักรนั้นๆ กลุ่มอาณาจักรบางกลุ่ม ยึดถือการยิงธนู เป็นจารีต ประเพณี และ"วิถีชีวิต" เช่น รัฐในแถบเอเชียกลาง(อาหรับ)-เอเชียตะวันออก อาทิ เติร์ก จีน เกาหลี รวมถึงชนเผ่าเร่ร่อนทางตอนเหนือ อาทิ มองโกล และซงหนู(แมนจู) ครับ นัยหนึ่ง กองกำลังธนูเหล่านี้ มีตั้งแต่ชาวบ้านไปจนถึงกลุ่มขุนางและกษัตริย์ (จักรพรรดิ) เพราะ รากฐานวัฒนธรรมลัทธิความเชื่อแบบขงจื๊อ สุภาพบุรุษต้องยิงธนูเป็น = ทำสงครามเป็น กล้าหาญ ออกรบได้(ทำนองนี้ครับ) จนถึงขั้นใช้ฝึกสมาธิ ฝึกจิตวิญญาณ เช่น ญี่ปุ่น และมองศิลปะการยิงธนูเป็นของ "ชนชั้นสูง" ด้วยซ้ำไปครับ 
(ภาพทหารราชสำนักจีน สมัยราชวงศ์หมิง ยิงธนู)

 

  ถามว่า อยู่ในจิตวิญญาณ วัฒนธรรมความเชื่อ แล้วยังไง? ก็ฝึกกันตั้งแต่เด็กเลยครับ 

ผลคือทำให้กลุ่มคนในแถบภูมิภาคนี้ มีความสามารถด้านการยิงธนูสูง ทั้งบนพื้น และบนหลังม้า สังเกตว่า ตั้งแต่ เอเชียกลาง ไปจนถึง สุดเขตญี่ปุีน ล้วนแต่มีทหารธนูบนหลังม้าทั้งสิ้น กองทหารธนูพวกนี้ สวมเกราะที่แน่ที่สุด(หรืออาจไม่ใส่เลย)ไปจนถึงเกราะที่ดีที่สุดของกษัตริย์ ครับ (ภาพด้านล่าง กษัตริย์เฉียนหลง ราชวงศ์ชิง)

จริงๆ สามารถหาภาพเพิ่มเติมได้ตามเนตครับ ลองพิมพ์ชื่อประเทศ เช่น samurai horse archer , korean horse archer , Turk , หรือประเทศที่ได้รัยอิทธิพลจากทุ่งหญ้า เช่น hungary , russia ก็มีเหมือนกันครับแต่ไม่เชิงจะเป็นจารีต

ธนูที่ใช้จะเป็นจำพวกธนูเขาสัวต์ หรือธนูไม้เนื้อแข็ง(เหมือนในรูปทหารม้าธนูโรมันตะวันออกของ จขกท. หรือที่ผมนำมาให้ดูครับ) เพราะเป็นธนูที่ค่อนข้างจะมีประสิทธิภาพในการยิงสูง จากระบบทดแรง(บริเวณปลายคันศร) บวกกับความแข็งของไม้ ธนูเขาสัตว์มองโกลบางชนิด มีความรุนแรงเท่ากับปืน 0.6 มม. (ถ้าผมจำไม่ผิดนะครับ อันนี้ละไว้หาข้อมูล) 

กองธนูในแถบเอเชียจึงสามารถใช้เป็นทั้งกำลังหลักและกำลังรอง สงครามที่เด่นชัด คือ สงครามระหว่างมองโกลกับพวกอัศวินทิวทันนิค (หนังสือมองโกล กองทัพอำมหิต) คือ ทหารม้าธนูที่ไม่สวมเกราะเลย สามารถขี้ม้าหนีอัศวิน แล้วหันหลังยิง หรือ ขี่ล้อมกองทัพอัศวิน(ที่สวมเกราะชั้นดี) จนเละเทะไม่เป็นท่า 

สำคัญที่สุดกองทหารธนูในแถบเอเชีย ยังคงใช้มาถึงยุคที่มีปืนไฟคาบศิลา และหน้าไม้แล้ว เรียกว่าจนถึงต้นยุคเรือกลไฟกันเลยทีเดียวครับ หรือ บางทีกองทหารทั้งปืนและธนูก็lk,ki5ใช้ควบคู่กันในสนามรบได้ด้วยครับ

กองธนูในยุโรปล่ะ?

กองทัพธนูเลื่องชื่อในแถบยุโรป คือ กองธนูยาว(Longbow) ของอังกฤษครับ สงครามที่สำคัญ คือ สงครามที่ทุ่งเครซี่ และ อาจินคอท ในสมัยยุคกลาง(Medieval age) ที่พลธนูชาวนา(ไพร่)สามารถเอาชนะกองทหารม้าอัศวินได้ ซึ่งกองกำลังส่วนใหญ่ของกองทัพเป็นทหารธนูครับ และ1ส่วน6เป็นอัศวินเดินเท้า ปะทะ ทัพอัศวินฝรั่งเศส อยากหาข้อมูลเพิ่ม เสิช Battle of Agincourt ได้เลยครับ และในสมัยพระเจ้า เอ็ดเวิร์ด ลอแช็งก์ ก็ออกกฎหมายบังคับให้วันอาทิตย์หลังจากเข้าโบสถ์ชาวอังกฤษจะต้องมาฝึกการยิงธนู

อีกทั้งกองธนูเหล่านี้ ในยุคต่อมาสมัยยุคเรเนซ็องถึงยุคภูมิธรรม(Enlightenment)ยังเกิดกองทหารประเทศ ถือทั้งหอก ทั้งธนูของอังกฤษ คือ Double armed men ดังภาพครับ ซึ่งยุคนี้ กองทหารในรัฐอื่นรวมถึงอังกฤษเองก็ใช้ปืนคาบชุด(Matchlock)เป็นอาวุธสำคัญๆในกองทัพแล้วเช่นกัน

ชะนั้น ผมมีความเห็นว่า กองทหารธนู ถ้าจะกล่าวโดยรวมอาจจะไม่จำเป็นต้องอ่อนแอ หรือ อู่ในช่วงเปิดศึกเสมอไปครับผม ในบางครั้งอาจขึ้นอยู่กับขนบธรรมเนียม วัฒนธรรม แนวคิดของกลุ่มรัฐและภูมิภาคด้วยครับ

ส่วนหน้าไม้..

หน้าไม่มีความสำคัญในทุกภูมิภาคครับ ไม่ว่าจะเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เอเขียตพวันออก หรือยุโรปก็ตาม เหตุผลเพราะ มันฝึกง่ายครับ ชาวบ้านคนไหน ไม่ต้องซ้อมมากก็ฝึกได้ ยิงแม่นได้ ในยุโรป กลุ่มประเทศหรือรัฐที่นิยมใช้หน้าไม้ จะเป็นจำพวกรัฐในเขต Lowlamdหรือที่ราบต่ำครับ อาทิ เจนัว เวนิส มิลาน ในอิตาลี หรือฝรั่งเศส แม้แต่พวกสเปน กลุ่มเหล่านี้รู้ว่าการใช้หน้าไม้เป็นกองทัพหลัก จะต้องมีปัญหาที่สำคัญคือ การขึงสายที่ช้ามากๆ ทำให้นักธนูที่แม่นยำได้เปรียบกว่าในที่โล่ง   จึงพัฒนาโล่ห์ที่เรียกว่า "Pavise" ขึ้นมา เพื่อกำบังเวลาขึงสายตามภาพ

ซึ่งรัฐที่นิยมใช้กลุ่มหน้าไม้มักจะเป็นรัฐการค้าครับ ซึ่งร่ำรวยพอที่จะซื้อเกราะดีๆให้กับพลทหารราบ และจ้างทหารรับจ้างธนูยาวมาใช้เช่นกัน 

ปล.แต่ใช่ว่าอังกฤษจะไม่มีหน้าไม้นะครับ หรือฝรั่งเศส อิตาลีจะไม่มีพลธนู เมื่อถึงยามสงครามอะไรที่ใช้ในสนามรบได้ก็นำมาใช้หมดครับ

หน้าไม้ในเอเชีย

ในเอเชียของเราก็มีกลุ่มที่ใช้หน้าไม้ ไม่เว้นแม้แต่ญี่ปุ่น(แต่หมดความนิยมไแในช่วงหลังยุคเฮอัน) เรียกว่า ใช้มาตั้งแต่ยุคโบราณ แบบ ก่อนจิ๋นซีเลยทีเดียว มีทั้งแบบใหญ่ และพกพาสำหรับทหารม้า เช่น ทหารม้าสมัยราชวงศ์ฮั่นก็มีทั้งม้าธนูและหน้าไม้ครับ

พลทหารกับการปกครอง  จขกท อธิบายเรียบร้อยแล้วครับ ผมจะไม่ขออธิบายมากมาย อาจจะแชร์ความคิดเห็นในหัวข้ออื่นๆที่สัมพันธ์กันนะครับ เช่นที่เขียนคือการปกครอง คือยังงี้ครับ การปกครองของรัฐต่างๆ จะมีผลต่อการทำสงครามด้วย อย่างเช่นภาพที่ จขกท ยกมา เป็นภาพทหารสมัยปลายๆยุคกลางแล้ว ซึ่งมีระบบ"เมือง" และเศรษฐกิจแบบใช้เงินแลกเปลี่ยนแล้วนั่นเอง ทำให้รัฐแต่ละรัฐมีเงินพอที่จะซื้อและขยทรัพยากรมาทำชุดเกราะดีๆให้พลทหารสวม ผมจะขออธิบายไม่ยาวนะฮะ

 แบบฟิวดัล-ศักดินา (นึกไม่ออก นึกหน้าอัศวิน มีขุนนาง เจ้าหญิง ปราสาท ชาวนา จบเบยครับ)

-มีชนชั้นชัดเจน แผ่นดินไม่ได้เป็นของกษัตริย์อย่างแท้จริง ผืนดินถูกตัดแบ่งไปให้ขุนนางแต่ละคน คิงส์ ต้องทำการ"ยืมทหาร"จากขุนนางในการทำสงคราม และคานอำนาจไม่ให้พวกเขาไปสวามิภักดิ์กับคิงส์พระองค์อื่น ในช่วงนี้ชาวนา ไพร่ จะอยู่ในที่ดิน ห้ามออกนอกที่ดินครับ ขุนนางทำหน้าที่เป็นตุลาการ ทั้งดูแลและกดขี่ รีดภาษีหรือเลี้ยงดูไปพร้อมๆกัน ชะนั้น ทรัพยากรในดินจะมีผลกับการทหารเอามากๆ เพราะ ทรัพยากรดี ขุนนางค้าขายได้ ร่ำรวย ก็สามารถจะหาเกราะดีๆให้ทหารของตนเองสวมได้ รวมถึงอาวุธดีๆด้วย แปลว่ากองทัพแต่ละตระกูลขุนนางค่อนข้างจะมีความแตกต่างกัน จากความรวยจน

อัศวิน คือทหารม้าราคาแพง(ตาม จขกท กล่าว) ในจารีตยุคกลาง อัศวินต้องทำการพุ่งทวนเปิดศึกก่อน ส่วนกองกำลังส่วนอื่นจะตามไปสมทบ (เป็นเหตุว่าทำไหมศึกเอจินคอท ฝ่ายฝรั่งเศสถึงแพ้ราบ- -b) แต่ก็เพราะเป็น จารีต และความคิดสมัยนั้นครับ อัศวินถือเกียรติยศ และถือว่าเป็นนักรบชั้นสูง จึงต้องกล้าหาญและออกรบเพื่อประลองกับอัศวินหรือทหารของอีกฝ่ายหนึ่ง ซึ่งขุนนางต้องเลี้ยงอัศวินเอง ยามสงบก็ต้องให้ข้าว ให้น้ำ หรืออาจมอบที่ดินให้อัศวินผันตัวเป็นขุนนางได้

ฝนยุคนี้ทหารราบจะเป็นแบบ เกณฑ์ชาวบ้านมารบ ไม่มีทหารประจำการตลอดเวลา (ยกเว้นพวกทหารในปราสาท พระราชวัง)

แบบสาธารณรัฐ การปกครองทำนองนี้มักอยู่ในบริเวณรัฐพ่อค้าครับ อย่างที่กล่าวคือ เจนัว มิลาน อิตาลี จะเป็นรัฐเล็กๆเดี่ยวๆ ที่ไม่มีคิงส์ แต่การปกครองจะอยู่ที่กลุ่มคณาธิปไตย หรือกลุ่มพ่อค้าตระกูลดังๆ บริหาร ความร่ำรวยจากการค้าทำให้เมืองพัฒนาได้ไว และเงินที่หลั่งไหลเช้ามาจากการผูกขาดเครื่องเทศน์ ผ้าไหม สินค้าฟุ่มเฟือยจากตะวันออก ทำให้รัฐพวกนี้พัฒนากองทหารได้ดี มีเสื้อเกราะดีๆสวม และมีรูปแบบของทหารประจำการ เป็นกองทัพ

แบบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ คิงส์มีอำนาจเบ็ดเสร็จแบบสิ้นเชิง เกิดขึ้นในยุโรปช่วงที่ยุคฟิวดัลเสื่อมลง ขุนนางเริ่มหมดอำนาจ จากการที่ ปราสาทถูกทำลายด้วยการคิดค้นปืนใหญ่ กลุ่มพ่อค้าในอาณาจักรที่เกลียดขุนนางที่มักเก็บภาษีผ่านด่านในที่ดิน พากันรวมเงินเพื่อซื้อและสร้างกองทัพในกับคิงส์เพื่อคานอำนาจและทำลายขุนนางลง กลุ่มพ่อค้าอาศัยอยู่ในเมือง เมื่อเมืองเจริญ กลุ่มชาวนาที่ถูกขูดรีดมักจะหนีเข้าไปในเมือง เพื่อเข้าสมาคมช่างฝีมือ ซึ่งเมืองเหล่านี้ได้รับการคุ้มครองโดยกองทัพของคิงส์ ทำให้กองทัพของรัฐค่อนข้างรวมเป็นหนึ่ง ชุดเกราะจะค่อนข้างพัฒนาและเริ่มแข็งแกร่ง กาัตริย์บางพระองค์อาจสร้างกองทัพประจำการได้ เช่น ฝรั่งเศส สเปน

***การรบกับรัฐอื่นๆใกล้เคียงบ่อย ทำให้กองทัพแข็งแกร่งและค่อนข้างพร้อมรบ***

ปืน 

ปืนแบ่งอออกเป็นประเภทใหญ่ๆ คือ ปืนใหญ่ ปืนมือ(hand gun) ปืนคาบชุด(matchlock) และปืนคาบศิลา(Flinlock) 

ปืนแบบแรกคือปืนมือครับ เป็นปืนประดิษฐ์ง่ายๆมีทั้งจีน เกาหลี ไปจนถึงในยุโรปที่รับการใช้ดินปืนมาอีกทีหนึ่ง ลักษณะปืนไม่แตกต่างกันนัก ตามภาพเป็นทหารปืนมือของรัฐโชซอน(เกาหลีโบราณ) ซึ่งไม่ค่อยแม่นยำนัก และระยะไม่ไกล 

ต่อมาจึงเป็นปืนแบบคาบชุด ในช่วงนี้กองทัพจะเป็นลักษณะ Pike and shot คือทหารสวมเกราะPlate  ใช้ดาบทรงยาว ประเภท rapier และใช้หอกยาว (Pike) และมีพลปืนคาบชุดประจำการในกองหอกเสร็จสับ

ปืนคาบชุดสังเกตคือจะใช้เชือกในการจุดชนวนครับ

ส่วนยุคต่อมาเมื่อปืนพัฒนาไปอีกขั้น ถึงยุคของปืนคาบศิลา คือใช้หินเหล็กไฟที่ไกปืนในการสับให้เกิดประกายไฟที่ดินปืนในรางข้างกระบอก ก็หมดยุคที่เสื้อเกราะปกป้องกระสุนได้อีกต่อไปครับ ก็กลายเป็นยุค สงครามสุภาพุรุษ ยืนเรียงแถวประจันหน้ากันไปโลด

แนวคิดของรัฐโบราณ

หลักๆเห็นจะมี2แบบครับ แบบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้นิยมกวาดต้อนกำลังคน เพื่อมาใช้เป็นแรงงาน และกำลังทหาร ทำให้เมืองอื่นๆสวามิภักดิ์และนำกำลังคนมา เช่น สยาม ที่ใช้กำลังคนจากล้านนา ลาว กัมพูชา มาเป็นทหารในการรบกับกองทัพพม่า ด้วยระบบมูลนา-ไพร่ คล้ายระบบศักดินาฟิวดัล จึงทำให้กองทหารขึ้นอยู่กับฐานะของเจ้านาย เจ้าเมือง ที่คุมกำลังคนอยู่ เนื่องจากเน้นกำลังคน อาวุธจึงไม่จำเป็นต้องดีมาก ถ้าหากไม่ใช่ของราชสำนัก สิ่งที่กองทัพสามารถหามาใช้ได้คือ ปืนจากต่างชาติ ครับ ไม่ว่าจะจากจีน หรือยุโรป ตำแหน่งขขุนนางที่ดูแลการค้า เช่น กรมท่าซ้าย กลางและขวา ติดต่อกับจีน ตะวันตก และแขก ทำให้ขุนนางมีเงินพอจะซื้ออาวุธให้ทหารในสังกัดตัวเองใช้ ในยามสงบทหารเป็นชาวบ้านทำนา ในยามสงครามก็ออกรบ รัฐในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ไม่มีระบบทหารประจำการ ต้องจ้างทหารรับจ้างที่มีความชำนาญและภักดีมา

แบบยุโรปนิยมห้ำหั่นกันให้ตายไปข้างหนึ่ง เพราะจำนวนคนมาก สิ่งที่ต้องการคือ ที่ดิน และทรัพยากรในดินมากกว่าคน กำลังคนที่เสียไปมากๆจึงต้องการสิ่งที่ดีเพื่อปกป้องตัวเอง

เกราะ

brigandine armor เกราะบุผ้าด้านนอก ด้านในจะเป็นเหล็กหลายๆชิ้นประกบเข้าด้วยกัน มีทั้งยุโรป จีน เกาหลี มองโกล นิยมใช้เนื่องจากแข็งแรงพอที่จะกันลูกธนูเจาะเกราะ กระสุนปืนบางชนิดในระยะไกล และเครื่องตัวง่ายเนื่องจากใช้แผ่นเกราะหลายชิ้น นิยมใช้ในยุคเรเนซ็องก์หรือก่อนไม่มาก จนถึงช่วง c.18(แล้วแต่ประเทศนะครับ เช่น เอเชียยังคงใช้อยู่ ยุโรปอาจเลิกไปแล้ว) เกราะแบบนี้เป็นเกราะที่ภายนอกจะเป็นผ้า แล้วมีหมุด จุดๆเต็มไปหมด

Paded armor เป็นเกราะนวม หรือผ้าหนาๆ นิยมใช้กับพวกทหารราบ พลธนู ที่เป็นกองกำลังชั้นไพร่ เพราะหาง่าย

Lamllelar armor เกราะเกล็ด เป็นเกราะที่นิยมในแถบเอเชีย ตะวันออกกลาง ไปจนถึงโรมันตะวันออก รัสเซีย และพวกไวกิ้ง เกราะพวกนี้มาพร้อมกับเกราะโซ่ถัก นิยมในทุกยุคสมัยครับ ซึ่งแต่ละภูมิภาคก็จะมีการดีไซน์แตกต่างกันออกไป

ภาพองครักษ์วาเรนเจี้ยน ของโรมันตะวันออก(ไบแซนไทน์) รักษาพระราชวังในกรุงคอนสแตนติโนเปิ้ลสวมชุดเกราะเกล็ด(ขวา) องครักษ์พวกนี้มีเชื้อสายไวกิ้งครับ(ซ้าย)

เกราะประเภทอื่นๆคงจะหาได้ทั่วไป และคงรู้จักกันแล้วหาได้ไม่ยากนะครับ

ขอโต้แย้ง : อากาศร้อนดูท่าจะมีพลไม่มากเท่าไหร่กับการสวมเกราะครับ เพราะแขกทั้งในตะวันออกกลางตั้งแต่อียิป จรด แอฟริกา ตั้งแต่ยุโบราณ ไม่ว่าจะ เมโสโปเตเมีย คาเทจ หรือช่วงสงครามครูเสดก้สวมเกราะทำสงครามกับอัศวินทั้งสิ้นครับ ผมจึงคิดว่าพวกเขาน่าจะชินกับการสวมเกราะครับ

ยินดีที่ได้แลกเปลี่ยนและแชร์ข้อมูลครับผม

ขอบคุณค่ะ

กำลังกลุ้มเรื่องนี้อยู่พอดี ขอบคุณสำหรับข้อมูลดีๆค่ะ

//ก้มลงกราบเบญจางคประดิษฐ์งามๆ

+

ปกติไม่มีปัญหากับเรื่องการต่อสู้เท่าไรค่ะ เพราะเน้นแต่งแนวอื่น แต่เรื่องใหม่ดันมีการต่อสู้เข้ามาเกี่ยว #ผมนี่น้ำตาไหลพรากเลยครับ

ขอบคุณคะ กำลังจะแต่งฉากต่อสู้พอดี กำลังคิดอยู่เลยว่าจะแต่งยังไงดี

ขอบพระคุณจริงๆ ค่ะ ข้อมูลเรียบเรียงอธิบายเข้าใจง่ายแต่แน่น กังวลอยู่เลยค่ะเพราะเรื่องที่แต่งมีเรื่องสงครามค่อนข้างบ่อยน่ะค่ะ

เป็นความรู้ที่ดีมากครับ แต่การเขียนพื้นหลังฉากสงครามผมว่าทางที่ดีจริงๆคืออ่านประวัติศาสตร์ของศึกต่างๆแล้วนำมาปรับใช้ครับ เพราะมันมีทริกหรือกลยุทธิ์ต่างๆเต็มไปหมด อย่างเช่น Battle of Cannae โอ้โห ทั้งตีโอบล้อม การวางตำแหน่งแม่ทัพ การใช้ลมให้ตีฝุ่นเข้าหน้าฝั่งศัตรู วางทัพให้แสงแดดแยงตาศัตรู เริ่มเดินทัพเร็วให้ฝั่งศัตรูไม่มีเวลาทานข้าวเช้า ฯลฯ

Good info. The readers should realize that good general does not follow the teaching to the letters. They adapt. For example, Hannibal once defeated Rome's mightiest army by putting light infantry in the middle and heavies in the flank. In doing so, he drew the attackers deep into the formation, allowed his flank to envelop the enemy.

กำลังอยากได้ข้อมูลเรื่องนี้อยู่พิดีเลยค่ะ

ปล. (ไหงมาอยู่บนสุด) ผมเขียนอะไรก็ไม่รู้ซะยืดยาว มองข้ามๆไปก็ได้นะครับ - A -

นอกจากทหารราบ ทหารม้า พลยิงแล้ว อีกหน่วยหนึ่งถ้ามีและทำหน้าที่สำเร็จนี่จะทำให้ได้เปรียบมาก

หน่วยที่ว่าก็คือหน่วยลอบโจมตี/สอดแนม หรือเรียกง่ายๆว่าหน่วยกองโจรก็ได้

หน้าที่คือลอบไปที่ฐานข้าศึกสอดแนมศัตรู นำข้อมูลกลับมาที่ฐานทัพตัวเองเพื่อเตรียมพร้อมกับการรับมือ หรือเด็ดหน่อยก็ทำลายกองเสบียง ตัดเส้นทางเดินทัพ ขัดขวางการเคลื่อนทัพ กลางคืนก็เล่นซ่อนแอบกับกองทัพศัตรู

ยิ่งซ่อนตัวเนียนเท่าไหร่ยิ่งสร้างความหวั่นไหวแก่กองทัพศัตรูได้เท่านั้น เพราะข้าศึกพวกนี้จะไม่รู้ว่าจะถูกลอบโจมตีเมื่อไหร่ทำให้ต้องมีการจัดเวรยามแน่นหนาขึ้น และการต้องมาระแวงการลอบโจมตีนี้เองที่จะบั่นทอนกำลังใจและกำลังรบไปเรื่อยๆ พอถึงเวลารบจริงแทนที่จะต่อสู้ได้เต็มร้อย จะกลายเป็นเครียดสะสมจนสู้แบบเละเทะแทน

ที่จริงในสงครามยุคกลางถ้าเราเป็นคนแต่งนิยายเรายังใส่อะไรลงไปได้อีกมาก เช่นใช้เครื่องยิงหินใส่กองทัพศัตรู หรือเล่นสงครามประสาท คอยยั่วยุทัพหน้าแล้วส่งอีกทัพของเราไปตลบหลังก็ได้

ในฐานะนักเขียนแล้วเราสามารถใช้จินตนาการแต่งเสริมเติมแต่งการสู้รบที่ดูธรรมดาๆให้สนุกได้ยิ่งขึ้น นี่แหละสิ่งที่เรียกว่านักเขียน นักเขียนสุดยอด บันซาย

อยากให้พี่น้องแนะนำเรื่องเวลาในโลกที่ต่างกันจังค่ะ หนูติดเรื่องขั้วโลกหนือค่ะ ไม่ทราบเวลาฤดูที่ชัดเจนค่ะ เดือนนี้ฤดูอะไรอะไรยังไงค่ะ หนูลองหาแล้วแต่หนูก็ยังไม่แน่ใจค่ะ ว่าสว่างตั้งแต่กี่โมงมืดกี่โมงอะไรแบบนี้ค่ะ (พอดีตัวเองไปขั้วโลกเลยน่ะค่ะ)

เขียนนิยายแนวนี้ยากมากเลยค่ะ เคยลองแล้วไม่รอด 55555+

หมายเหตุ: สวัสดีครับ พอดีผมเห็น จขกท. สนใจความคิดเห็นของผม แล้วในคอมเม้นผมดันพิมพ์ข้อความซ้ำลงไป(พอดีก๊อบกันหลุด แล้วมันลงข้อความซ้ำ) วันนี้ผมเลยจะมาพิมพ์ใหม่แบบจัดหมวดหมู่ให้ครับ แล้วหารูปภาพมาประกอบให้ด้วย

กองธนูไม่อ่อนด๋อย

ผมคิดว่าไม่เสมอไปครับ กองทหารธนูมีความอ่อนแอ-แข็งแกร่งแตกต่างกัน ตามแต่ละภูมิภาค และรัฐหรืออาณาจักรนั้นๆ กลุ่มอาณาจักรบางกลุ่ม ยึดถือการยิงธนู เป็นจารีต ประเพณี และ"วิถีชีวิต" เช่น รัฐในแถบเอเชียกลาง(อาหรับ)-เอเชียตะวันออก อาทิ เติร์ก จีน เกาหลี รวมถึงชนเผ่าเร่ร่อนทางตอนเหนือ อาทิ มองโกล และซงหนู(แมนจู) ครับ นัยหนึ่ง กองกำลังธนูเหล่านี้ มีตั้งแต่ชาวบ้านไปจนถึงกลุ่มขุนางและกษัตริย์ (จักรพรรดิ) เพราะ รากฐานวัฒนธรรมลัทธิความเชื่อแบบขงจื๊อ สุภาพบุรุษต้องยิงธนูเป็น = ทำสงครามเป็น กล้าหาญ ออกรบได้(ทำนองนี้ครับ) จนถึงขั้นใช้ฝึกสมาธิ ฝึกจิตวิญญาณ เช่น ญี่ปุ่น และมองศิลปะการยิงธนูเป็นของ "ชนชั้นสูง" ด้วยซ้ำไปครับ 
(ภาพทหารราชสำนักจีน สมัยราชวงศ์หมิง ยิงธนู)

 

  ถามว่า อยู่ในจิตวิญญาณ วัฒนธรรมความเชื่อ แล้วยังไง? ก็ฝึกกันตั้งแต่เด็กเลยครับ 

ผลคือทำให้กลุ่มคนในแถบภูมิภาคนี้ มีความสามารถด้านการยิงธนูสูง ทั้งบนพื้น และบนหลังม้า สังเกตว่า ตั้งแต่ เอเชียกลาง ไปจนถึง สุดเขตญี่ปุีน ล้วนแต่มีทหารธนูบนหลังม้าทั้งสิ้น กองทหารธนูพวกนี้ สวมเกราะที่แน่ที่สุด(หรืออาจไม่ใส่เลย)ไปจนถึงเกราะที่ดีที่สุดของกษัตริย์ ครับ (ภาพด้านล่าง กษัตริย์เฉียนหลง ราชวงศ์ชิง)

จริงๆ สามารถหาภาพเพิ่มเติมได้ตามเนตครับ ลองพิมพ์ชื่อประเทศ เช่น samurai horse archer , korean horse archer , Turk , หรือประเทศที่ได้รัยอิทธิพลจากทุ่งหญ้า เช่น hungary , russia ก็มีเหมือนกันครับแต่ไม่เชิงจะเป็นจารีต

ธนูที่ใช้จะเป็นจำพวกธนูเขาสัวต์ หรือธนูไม้เนื้อแข็ง(เหมือนในรูปทหารม้าธนูโรมันตะวันออกของ จขกท. หรือที่ผมนำมาให้ดูครับ) เพราะเป็นธนูที่ค่อนข้างจะมีประสิทธิภาพในการยิงสูง จากระบบทดแรง(บริเวณปลายคันศร) บวกกับความแข็งของไม้ ธนูเขาสัตว์มองโกลบางชนิด มีความรุนแรงเท่ากับปืน 0.6 มม. (ถ้าผมจำไม่ผิดนะครับ อันนี้ละไว้หาข้อมูล) 

กองธนูในแถบเอเชียจึงสามารถใช้เป็นทั้งกำลังหลักและกำลังรอง สงครามที่เด่นชัด คือ สงครามระหว่างมองโกลกับพวกอัศวินทิวทันนิค (หนังสือมองโกล กองทัพอำมหิต) คือ ทหารม้าธนูที่ไม่สวมเกราะเลย สามารถขี้ม้าหนีอัศวิน แล้วหันหลังยิง หรือ ขี่ล้อมกองทัพอัศวิน(ที่สวมเกราะชั้นดี) จนเละเทะไม่เป็นท่า 

สำคัญที่สุดกองทหารธนูในแถบเอเชีย ยังคงใช้มาถึงยุคที่มีปืนไฟคาบศิลา และหน้าไม้แล้ว เรียกว่าจนถึงต้นยุคเรือกลไฟกันเลยทีเดียวครับ หรือ บางทีกองทหารทั้งปืนและธนูก็lk,ki5ใช้ควบคู่กันในสนามรบได้ด้วยครับ

กองธนูในยุโรปล่ะ?

กองทัพธนูเลื่องชื่อในแถบยุโรป คือ กองธนูยาว(Longbow) ของอังกฤษครับ สงครามที่สำคัญ คือ สงครามที่ทุ่งเครซี่ และ อาจินคอท ในสมัยยุคกลาง(Medieval age) ที่พลธนูชาวนา(ไพร่)สามารถเอาชนะกองทหารม้าอัศวินได้ ซึ่งกองกำลังส่วนใหญ่ของกองทัพเป็นทหารธนูครับ และ1ส่วน6เป็นอัศวินเดินเท้า ปะทะ ทัพอัศวินฝรั่งเศส อยากหาข้อมูลเพิ่ม เสิช Battle of Agincourt ได้เลยครับ และในสมัยพระเจ้า เอ็ดเวิร์ด ลอแช็งก์ ก็ออกกฎหมายบังคับให้วันอาทิตย์หลังจากเข้าโบสถ์ชาวอังกฤษจะต้องมาฝึกการยิงธนู

อีกทั้งกองธนูเหล่านี้ ในยุคต่อมาสมัยยุคเรเนซ็องถึงยุคภูมิธรรม(Enlightenment)ยังเกิดกองทหารประเทศ ถือทั้งหอก ทั้งธนูของอังกฤษ คือ Double armed men ดังภาพครับ ซึ่งยุคนี้ กองทหารในรัฐอื่นรวมถึงอังกฤษเองก็ใช้ปืนคาบชุด(Matchlock)เป็นอาวุธสำคัญๆในกองทัพแล้วเช่นกัน

ชะนั้น ผมมีความเห็นว่า กองทหารธนู ถ้าจะกล่าวโดยรวมอาจจะไม่จำเป็นต้องอ่อนแอ หรือ อู่ในช่วงเปิดศึกเสมอไปครับผม ในบางครั้งอาจขึ้นอยู่กับขนบธรรมเนียม วัฒนธรรม แนวคิดของกลุ่มรัฐและภูมิภาคด้วยครับ

ส่วนหน้าไม้..

หน้าไม่มีความสำคัญในทุกภูมิภาคครับ ไม่ว่าจะเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เอเขียตพวันออก หรือยุโรปก็ตาม เหตุผลเพราะ มันฝึกง่ายครับ ชาวบ้านคนไหน ไม่ต้องซ้อมมากก็ฝึกได้ ยิงแม่นได้ ในยุโรป กลุ่มประเทศหรือรัฐที่นิยมใช้หน้าไม้ จะเป็นจำพวกรัฐในเขต Lowlamdหรือที่ราบต่ำครับ อาทิ เจนัว เวนิส มิลาน ในอิตาลี หรือฝรั่งเศส แม้แต่พวกสเปน กลุ่มเหล่านี้รู้ว่าการใช้หน้าไม้เป็นกองทัพหลัก จะต้องมีปัญหาที่สำคัญคือ การขึงสายที่ช้ามากๆ ทำให้นักธนูที่แม่นยำได้เปรียบกว่าในที่โล่ง   จึงพัฒนาโล่ห์ที่เรียกว่า "Pavise" ขึ้นมา เพื่อกำบังเวลาขึงสายตามภาพ

ซึ่งรัฐที่นิยมใช้กลุ่มหน้าไม้มักจะเป็นรัฐการค้าครับ ซึ่งร่ำรวยพอที่จะซื้อเกราะดีๆให้กับพลทหารราบ และจ้างทหารรับจ้างธนูยาวมาใช้เช่นกัน 

ปล.แต่ใช่ว่าอังกฤษจะไม่มีหน้าไม้นะครับ หรือฝรั่งเศส อิตาลีจะไม่มีพลธนู เมื่อถึงยามสงครามอะไรที่ใช้ในสนามรบได้ก็นำมาใช้หมดครับ

หน้าไม้ในเอเชีย

ในเอเชียของเราก็มีกลุ่มที่ใช้หน้าไม้ ไม่เว้นแม้แต่ญี่ปุ่น(แต่หมดความนิยมไแในช่วงหลังยุคเฮอัน) เรียกว่า ใช้มาตั้งแต่ยุคโบราณ แบบ ก่อนจิ๋นซีเลยทีเดียว มีทั้งแบบใหญ่ และพกพาสำหรับทหารม้า เช่น ทหารม้าสมัยราชวงศ์ฮั่นก็มีทั้งม้าธนูและหน้าไม้ครับ

พลทหารกับการปกครอง  จขกท อธิบายเรียบร้อยแล้วครับ ผมจะไม่ขออธิบายมากมาย อาจจะแชร์ความคิดเห็นในหัวข้ออื่นๆที่สัมพันธ์กันนะครับ เช่นที่เขียนคือการปกครอง คือยังงี้ครับ การปกครองของรัฐต่างๆ จะมีผลต่อการทำสงครามด้วย อย่างเช่นภาพที่ จขกท ยกมา เป็นภาพทหารสมัยปลายๆยุคกลางแล้ว ซึ่งมีระบบ"เมือง" และเศรษฐกิจแบบใช้เงินแลกเปลี่ยนแล้วนั่นเอง ทำให้รัฐแต่ละรัฐมีเงินพอที่จะซื้อและขยทรัพยากรมาทำชุดเกราะดีๆให้พลทหารสวม ผมจะขออธิบายไม่ยาวนะฮะ

 แบบฟิวดัล-ศักดินา (นึกไม่ออก นึกหน้าอัศวิน มีขุนนาง เจ้าหญิง ปราสาท ชาวนา จบเบยครับ)

-มีชนชั้นชัดเจน แผ่นดินไม่ได้เป็นของกษัตริย์อย่างแท้จริง ผืนดินถูกตัดแบ่งไปให้ขุนนางแต่ละคน คิงส์ ต้องทำการ"ยืมทหาร"จากขุนนางในการทำสงคราม และคานอำนาจไม่ให้พวกเขาไปสวามิภักดิ์กับคิงส์พระองค์อื่น ในช่วงนี้ชาวนา ไพร่ จะอยู่ในที่ดิน ห้ามออกนอกที่ดินครับ ขุนนางทำหน้าที่เป็นตุลาการ ทั้งดูแลและกดขี่ รีดภาษีหรือเลี้ยงดูไปพร้อมๆกัน ชะนั้น ทรัพยากรในดินจะมีผลกับการทหารเอามากๆ เพราะ ทรัพยากรดี ขุนนางค้าขายได้ ร่ำรวย ก็สามารถจะหาเกราะดีๆให้ทหารของตนเองสวมได้ รวมถึงอาวุธดีๆด้วย แปลว่ากองทัพแต่ละตระกูลขุนนางค่อนข้างจะมีความแตกต่างกัน จากความรวยจน

อัศวิน คือทหารม้าราคาแพง(ตาม จขกท กล่าว) ในจารีตยุคกลาง อัศวินต้องทำการพุ่งทวนเปิดศึกก่อน ส่วนกองกำลังส่วนอื่นจะตามไปสมทบ (เป็นเหตุว่าทำไหมศึกเอจินคอท ฝ่ายฝรั่งเศสถึงแพ้ราบ- -b) แต่ก็เพราะเป็น จารีต และความคิดสมัยนั้นครับ อัศวินถือเกียรติยศ และถือว่าเป็นนักรบชั้นสูง จึงต้องกล้าหาญและออกรบเพื่อประลองกับอัศวินหรือทหารของอีกฝ่ายหนึ่ง ซึ่งขุนนางต้องเลี้ยงอัศวินเอง ยามสงบก็ต้องให้ข้าว ให้น้ำ หรืออาจมอบที่ดินให้อัศวินผันตัวเป็นขุนนางได้

ฝนยุคนี้ทหารราบจะเป็นแบบ เกณฑ์ชาวบ้านมารบ ไม่มีทหารประจำการตลอดเวลา (ยกเว้นพวกทหารในปราสาท พระราชวัง)

แบบสาธารณรัฐ การปกครองทำนองนี้มักอยู่ในบริเวณรัฐพ่อค้าครับ อย่างที่กล่าวคือ เจนัว มิลาน อิตาลี จะเป็นรัฐเล็กๆเดี่ยวๆ ที่ไม่มีคิงส์ แต่การปกครองจะอยู่ที่กลุ่มคณาธิปไตย หรือกลุ่มพ่อค้าตระกูลดังๆ บริหาร ความร่ำรวยจากการค้าทำให้เมืองพัฒนาได้ไว และเงินที่หลั่งไหลเช้ามาจากการผูกขาดเครื่องเทศน์ ผ้าไหม สินค้าฟุ่มเฟือยจากตะวันออก ทำให้รัฐพวกนี้พัฒนากองทหารได้ดี มีเสื้อเกราะดีๆสวม และมีรูปแบบของทหารประจำการ เป็นกองทัพ

แบบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ คิงส์มีอำนาจเบ็ดเสร็จแบบสิ้นเชิง เกิดขึ้นในยุโรปช่วงที่ยุคฟิวดัลเสื่อมลง ขุนนางเริ่มหมดอำนาจ จากการที่ ปราสาทถูกทำลายด้วยการคิดค้นปืนใหญ่ กลุ่มพ่อค้าในอาณาจักรที่เกลียดขุนนางที่มักเก็บภาษีผ่านด่านในที่ดิน พากันรวมเงินเพื่อซื้อและสร้างกองทัพในกับคิงส์เพื่อคานอำนาจและทำลายขุนนางลง กลุ่มพ่อค้าอาศัยอยู่ในเมือง เมื่อเมืองเจริญ กลุ่มชาวนาที่ถูกขูดรีดมักจะหนีเข้าไปในเมือง เพื่อเข้าสมาคมช่างฝีมือ ซึ่งเมืองเหล่านี้ได้รับการคุ้มครองโดยกองทัพของคิงส์ ทำให้กองทัพของรัฐค่อนข้างรวมเป็นหนึ่ง ชุดเกราะจะค่อนข้างพัฒนาและเริ่มแข็งแกร่ง กาัตริย์บางพระองค์อาจสร้างกองทัพประจำการได้ เช่น ฝรั่งเศส สเปน

***การรบกับรัฐอื่นๆใกล้เคียงบ่อย ทำให้กองทัพแข็งแกร่งและค่อนข้างพร้อมรบ***

ปืน 

ปืนแบ่งอออกเป็นประเภทใหญ่ๆ คือ ปืนใหญ่ ปืนมือ(hand gun) ปืนคาบชุด(matchlock) และปืนคาบศิลา(Flinlock) 

ปืนแบบแรกคือปืนมือครับ เป็นปืนประดิษฐ์ง่ายๆมีทั้งจีน เกาหลี ไปจนถึงในยุโรปที่รับการใช้ดินปืนมาอีกทีหนึ่ง ลักษณะปืนไม่แตกต่างกันนัก ตามภาพเป็นทหารปืนมือของรัฐโชซอน(เกาหลีโบราณ) ซึ่งไม่ค่อยแม่นยำนัก และระยะไม่ไกล 

ต่อมาจึงเป็นปืนแบบคาบชุด ในช่วงนี้กองทัพจะเป็นลักษณะ Pike and shot คือทหารสวมเกราะPlate  ใช้ดาบทรงยาว ประเภท rapier และใช้หอกยาว (Pike) และมีพลปืนคาบชุดประจำการในกองหอกเสร็จสับ

ปืนคาบชุดสังเกตคือจะใช้เชือกในการจุดชนวนครับ

ส่วนยุคต่อมาเมื่อปืนพัฒนาไปอีกขั้น ถึงยุคของปืนคาบศิลา คือใช้หินเหล็กไฟที่ไกปืนในการสับให้เกิดประกายไฟที่ดินปืนในรางข้างกระบอก ก็หมดยุคที่เสื้อเกราะปกป้องกระสุนได้อีกต่อไปครับ ก็กลายเป็นยุค สงครามสุภาพุรุษ ยืนเรียงแถวประจันหน้ากันไปโลด

แนวคิดของรัฐโบราณ

หลักๆเห็นจะมี2แบบครับ แบบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้นิยมกวาดต้อนกำลังคน เพื่อมาใช้เป็นแรงงาน และกำลังทหาร ทำให้เมืองอื่นๆสวามิภักดิ์และนำกำลังคนมา เช่น สยาม ที่ใช้กำลังคนจากล้านนา ลาว กัมพูชา มาเป็นทหารในการรบกับกองทัพพม่า ด้วยระบบมูลนา-ไพร่ คล้ายระบบศักดินาฟิวดัล จึงทำให้กองทหารขึ้นอยู่กับฐานะของเจ้านาย เจ้าเมือง ที่คุมกำลังคนอยู่ เนื่องจากเน้นกำลังคน อาวุธจึงไม่จำเป็นต้องดีมาก ถ้าหากไม่ใช่ของราชสำนัก สิ่งที่กองทัพสามารถหามาใช้ได้คือ ปืนจากต่างชาติ ครับ ไม่ว่าจะจากจีน หรือยุโรป ตำแหน่งขขุนนางที่ดูแลการค้า เช่น กรมท่าซ้าย กลางและขวา ติดต่อกับจีน ตะวันตก และแขก ทำให้ขุนนางมีเงินพอจะซื้ออาวุธให้ทหารในสังกัดตัวเองใช้ ในยามสงบทหารเป็นชาวบ้านทำนา ในยามสงครามก็ออกรบ รัฐในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ไม่มีระบบทหารประจำการ ต้องจ้างทหารรับจ้างที่มีความชำนาญและภักดีมา

แบบยุโรปนิยมห้ำหั่นกันให้ตายไปข้างหนึ่ง เพราะจำนวนคนมาก สิ่งที่ต้องการคือ ที่ดิน และทรัพยากรในดินมากกว่าคน กำลังคนที่เสียไปมากๆจึงต้องการสิ่งที่ดีเพื่อปกป้องตัวเอง

เกราะ

brigandine armor เกราะบุผ้าด้านนอก ด้านในจะเป็นเหล็กหลายๆชิ้นประกบเข้าด้วยกัน มีทั้งยุโรป จีน เกาหลี มองโกล นิยมใช้เนื่องจากแข็งแรงพอที่จะกันลูกธนูเจาะเกราะ กระสุนปืนบางชนิดในระยะไกล และเครื่องตัวง่ายเนื่องจากใช้แผ่นเกราะหลายชิ้น นิยมใช้ในยุคเรเนซ็องก์หรือก่อนไม่มาก จนถึงช่วง c.18(แล้วแต่ประเทศนะครับ เช่น เอเชียยังคงใช้อยู่ ยุโรปอาจเลิกไปแล้ว) เกราะแบบนี้เป็นเกราะที่ภายนอกจะเป็นผ้า แล้วมีหมุด จุดๆเต็มไปหมด

Paded armor เป็นเกราะนวม หรือผ้าหนาๆ นิยมใช้กับพวกทหารราบ พลธนู ที่เป็นกองกำลังชั้นไพร่ เพราะหาง่าย

Lamllelar armor เกราะเกล็ด เป็นเกราะที่นิยมในแถบเอเชีย ตะวันออกกลาง ไปจนถึงโรมันตะวันออก รัสเซีย และพวกไวกิ้ง เกราะพวกนี้มาพร้อมกับเกราะโซ่ถัก นิยมในทุกยุคสมัยครับ ซึ่งแต่ละภูมิภาคก็จะมีการดีไซน์แตกต่างกันออกไป

ภาพองครักษ์วาเรนเจี้ยน ของโรมันตะวันออก(ไบแซนไทน์) รักษาพระราชวังในกรุงคอนสแตนติโนเปิ้ลสวมชุดเกราะเกล็ด(ขวา) องครักษ์พวกนี้มีเชื้อสายไวกิ้งครับ(ซ้าย)

เกราะประเภทอื่นๆคงจะหาได้ทั่วไป และคงรู้จักกันแล้วหาได้ไม่ยากนะครับ

ขอโต้แย้ง : อากาศร้อนดูท่าจะมีพลไม่มากเท่าไหร่กับการสวมเกราะครับ เพราะแขกทั้งในตะวันออกกลางตั้งแต่อียิป จรด แอฟริกา ตั้งแต่ยุโบราณ ไม่ว่าจะ เมโสโปเตเมีย คาเทจ หรือช่วงสงครามครูเสดก้สวมเกราะทำสงครามกับอัศวินทั้งสิ้นครับ ผมจึงคิดว่าพวกเขาน่าจะชินกับการสวมเกราะครับ

ยินดีที่ได้แลกเปลี่ยนและแชร์ข้อมูลครับผม

ประทานโทษ

ทหารม้าไม่ใช่หน่วยทะลวงฟันครับ และไม่มีกองทัพที่ไหนในโลกใช้ทหารม้านำหน้าทหารราบ เพราะพวกนี้ถ้าควบม้าเข้าไปกลางดงศัตรู ม้าก็โดนแทงตายพอดี แถมตกม้าอีกสิ

.

ทหารม้าเป็นหน่วย "เก็บกวาด" ครับ คือพอทหารฝั่งตรงข้ามโดนตีจนเสียกระบวนหรือถอยทัพแล้ว ทหารม้าพวกนี้ก็จะเป็นคนตามไปเก็บกวาดอีกทีครับ กลับกัน หากทหารฝั่งเราเป็นฝ่ายเพลี่ยงพล้ำเสียเอง ทหารม้าฝั่งเราก็ไร้ประโยชน์เลยครับ