ช่วงนี้น้องๆ ชาว Dek-D ส่วนใหญ่คงจะปิดเทอมกันอยู่ใช่ไหมคะ พี่เกียรติเชื่อว่ามีน้องๆ หลายๆ คนต้องนอนดึกแน่ๆ เลยใช่ไหมล่ะ พี่เกียรติก็นอนดึกเพราะพยายามดูซีรีส์ข้ามคืนเหมือนกัน (ไม่ควรเอาเยี่ยงอย่าง ฮ่าๆ) แต่เจ้ากรรมสังขารไม่ยอม! พี่หลับไปโดยไม่รู้ตัวแทบทุกคืน ก็เพราะร่างกายคนเราต้องการพักผ่อน สมองก็สั่งการให้ร่างกายหยุดพักทันที! ง่วงก็หลับเลย!
แล้วทำไมเราถึงรู้สึกง่วงล่ะ? ส่วนหนึ่งก็เพราะในสมองของเรามีการสร้างสารสื่อประสาทชนิดหนึ่งจากต่อมไพเนียล (Pineal gland) ชื่อ "เมลาโทนิน" (Melatonin) เมลาโทนินเป็นฮอร์โมนที่กระตุ้นให้เกิดภาวะต้องการการนอนหลับ เกิดจากอะมิโน ทริปโตฟิน (tryptophan) ที่ได้จากการกินพืชผัก และอาหารที่มีโปรตีนอย่างนมเป็นต้น ดังนั้นจึงมีนมบางยี่ห้อที่บอกว่ามีเมลาโทนินสูงกว่านมทั่วไป ดื่มแล้วนอนหลับสบาย หลับง่ายขึ้น แต่เรื่องว่าจะหลับง่ายจริงหรือไม่พี่เกียรติก็ยังไม่เห็นงานวิจัยยืนยันและยังไม่ได้ลองดื่มนะคะ
นอกจากนี้ ความมืด ความสว่าง ก็เป็นปัจจัยให้กระตุ้นการสร้างเมลาโทนินด้วย พบว่าความมืดจะช่วยสร้างเมลาโทนินมากขึ้น ดังนั้นเมื่อคนเราอยู่ในที่มืดที่สลัวๆ จึงมักเกิดอาการง่วงนอนโดยธรรมชาติอยู่แล้ว เราจึงควรหลีกเลี่ยงการเดินทางในเวลากลางคืน เพราะเดี๋ยวจะเผลอหลับจนเกิดอุบัติเหตุได้ ปริมาณของเมลาโทนินจะเพิ่มสูงขึ้นในตอนกลางคืนเริ่มตั้งแต่ประมาณสี่ทุ่มถึงตีสาม และก็จะลงลดในช่วงเช้ามืดของวันใหม่
และจากช่วงเวลาการหลั่งของเมลาโทนินนี่เอง สำหรับใครที่ชอบอ่านหนังสือตอนกลางคืน พี่เกียรติขอแนะนำว่าควรเข้านอนแต่หัวค่ำ แล้วค่อยตื่นมาอ่านหนังสือตอนเช้ามืดสักตีสี่ดีกว่าค่ะ เพราะถ้าพยายามฝืนอ่านหนังสือแต่กลางคืนตะลุยยาวไปเลยทั้งคืน เราก็ต้องต้องสู้กับเมลาโทนินชวนง่วงชวนหลับ อีกทั้งความหิว เกม และอื่นๆ จนอ่านหนังสือไม่รู้เรื่องก็ได้ค่ะ เมลาโทนินจึงเป็นฮอร์โมนช่วยปรับนาฬิกาชีวิต (Circadian Rhythm) หรือการที่ร่างกายเรารับรู้เวลาหลับ เวลาตื่นตัวได้อย่างเป็นระบบ สอดคล้องไปกับเวลาธรรมชาติ รวมถึงการปรับอุณหภูมิร่างกาย ความดันเลือด และการเต้นของหัวใจ เมลาโทนินจึงเป็นฮอร์โมนที่มีบทบาทสำคัญมาก หากร่างกายสมดุลดีก็จะชะลอความแก่ได้ด้วยนะ
|
ภาพ 1 - แสดงระบบการทำงานของระบบนาฬิกาชีวิต (Circadian Rhythm) เริ่มต้นจากตารับรู้แสงกลางวัน/กลางคืนส่งผลไปสู่ต่อมไพเนียล ต่อมไพเนียลก็สร้างเมลาโทนิน เมลาโทนินไปกระตุ้น SCN (Suprachiasmatic Nuclei: กลุ่มเซลล์ควบคุมกลไกสิ่งมีชีวิต) และไปส่งผลต่อสภาวะร่างกาย อุณหภูมิ ความดันเลือด การเต้นหัวใจ และวงจรการหลับ-ตื่น /Image: seco-project.eu
|
|
ภาพ 2 - Image: michael_reuter, flickr.com
|
เมื่อเรามีอายุมากขึ้น การสร้างเมลาโทนินของร่างกายเราก็จะเริ่มเสื่อมลงเรื่อยๆ ดังนั้นเด็กๆ ที่มีสุขภาพดีจึงมีระบบการสร้างเมลาโทนินที่ดีกว่าผู้ใหญ่ ผู้ใหญ่จึงพบปัญหาหลับยากมากกว่าเด็กๆ ซึ่งในต่างประเทศก็มีอาหารเสริมประเภทเมลาโทนินเม็ด สำหรับคนที่มีปัญหาการนอนหลับ หรือคนที่ต้องทำงานเป็นกะ เดินทางไกลข้ามเขตเวลา จนมีปัญหา Jet lag แต่พี่เกียรติว่าสำหรับบ้านเราที่ส่วนใหญ่ไม่มีความเข้าใจเรื่องอาหารเสริมสุขภาพมากนัก เราจึงควรต้องปรึกษาผู้เชี่ยวชาญก่อนไปหามารับประทานเองดีกว่าค่ะ
ถ้าถึงเวลากลางคืนแล้ว ถ้าน้องๆ ชาว Dek-D ไม่มีภารกิจจำเป็น อย่ามัวแต่ฝืนความง่วงเลยนะคะ ไม่ต้องรีบจ้า เพราะเดี๋ยวพอเราโตขึ้นก็จะได้รู้เองว่า "อยากนอน..ก็นอนไม่ได้" นั้นเป็นอย่างไรแน่นอนค่ะ เชื่อพี่เกียรติสิ! ฮ่าๆ เพราะฉะนั้นพวกเรามาวางแผนแบ่งเวลาเรียน เวลาเล่น เวลาอ่านหนังสือ และพักผ่อนให้เพียงพอ เพื่อให้เจ้าเมลาโทนินได้ทำหน้าที่เต็มที่ เราก็มีสุขภาพดี สมองแจ่มใสด้วยจ้า
แหล่งข้อมูล, ภาพประกอบ:
- il.mahidol.ac.th/e-media/hormone/chapter6/pineal_gland.htm
- oknation.net/blog/print.php?id=663606
- flickr.com/photos/michaelreuter/4568203319/ (ภาพ 2)
- seco-project.eu/dev/labo/teams/physiopathology-of-circadian-rhythms.html (ภาพ 1)
ถ้ากินอิ่มแล้วหนังท้องตึง หนังตาเริ่มหย่อน เกี่ยวกับฮอร์โมนหรือเปล่าค่ะ ^^
แล้วทำไมยังนอนไม่อิ่มละ
27 ความคิดเห็น
เคยได้ยินมาว่า ถ้าง่วงนอนตอนบ่าย มันเหมือนกับว่า เมลาโทนินหลั่งผิดเวลาค่ะ เนื่องจากว่า เมลาโทนินหลั่งได้ดีในตอนกลางคืน แต่ถ้าสมมติว่าเรานอนผิดเวลาเมื่อไหร่ เมลาโทนินก็จะหลั่งผิดปกติ :)
แล้วทำไมเราตื่นสายอะ
ปิดเทอมนอนตี5-6โมงเช้าทุกวันเลยค่ะ
แหงะ ของเรานะ
เราอ่านหนังสือตอนกลางคืนเข้ากว่าอ่านตอนเช้าหรือกลางวัน แล้วอีกอย่างนะ อันนี้ไม่เข้าใจจริงๆ เรานอนดึกประมาณตีสามตีสี่แล้วตื่นเช้า(ก่อนแปดโมงอ่ะ)จะรู้สึกสดชื่นมาก สดชื่นทั้งวันเลย แต่ถ้านอนเช้าตื่นเช้าหรือนอนดึกตื่นสายก็จะง่วง งัวเงียทั้งวัน ไม่เข้าใจจริงๆ
คุณครูสุขศึกษาร.ร.หนูก็เคยเล่าเรื่องนี้เหมือนกันค่ะ เรื่องแบบนี้ดีต่อเราและดีต่อสุขภาพด้วยน่ะค่่ะ>0<X
ขอบคุณนะคะ ไม่เคยรู้เลย
ให้ความรู้ดีนะคะ
ตื่นสายแล้วมันนอนไม่หลับงะ ไม่รู้จะทำไง 555555