อะไรบ้างที่เราต้องพิจารณาเมื่อเลือกสำนักพิมพ์

1. สภาพการเงินของสำนักพิมพ์ในขณะนั้น
           เราไม่จำเป็นต้องรู้ลึกไปถึงทุนจดทะเบียนของแต่ละสำนักพิมพ์ หุ้นราคาเท่าไร กระแสเงินสดของแต่ละที่เป็นอย่างไร ที่เราต้องรู้ก็คือ "สำนักพิมพ์นี้มีแนวโน้มจะเติบโตไปได้แค่ไหน หรือจะปิดตัวในเร็ววันหรือเปล่า"
           สำนักพิมพ์ที่ยังประคองตัวเองได้ ดูแววแล้วไม่น่าจะปิดง่ายๆ จะผลิตงานอย่างต่อเนื่อง แม้หนังสือที่ออกต่อเดือนจะน้อย แต่ขอให้มีงานอย่างสม่ำเสมอก็พอจะใช้เป็นตัวการันตีได้ วิธีดูก็คือไปสังเกตตามหน้าเว็บของสำนักพิมพ์หรือแฟนเพจนั่นเองค่ะ สำหรับสำนักพิมพ์ใหญ่ๆ ที่อยู่มานานจะต้องมีงานออกทุกเดือน แต่สำนักพิมพ์เล็กๆ ที่เพิ่งเปิดใหม่อาจจะ 3-4 เดือนออกที หรือออกรวดเดียวช่วงงานหนังสือไปเลย
           เมื่อเรารู้ว่าสำนักพิมพ์นี้ยังมั่นคง อยู่แล้วไม่ต้องย้าย น่าจะยังพอมีเงินจ่ายค่าลิขสิทธิ์และค่าดำเนินการต่างๆ ให้เราได้ เราก็จะได้ส่งผลงานอย่างสบายใจ
           แต่ขอให้น้องๆ มองแค่นี้เท่านั้นนะคะ ส่วนความเชื่อว่าสำนักพิมพ์ใหญ่ดีกว่า มั่นคงกว่า ไม่โกงแน่ นั้นไม่จริงเสมอไป ขนาดของสำนักพิมพ์ไม่ได้เป็นตัวการันตีถึงขนาดเงินทุนที่มีอยู่ บางที่ก็แค่เพิ่งเปิดเป็นสำนักพิมพ์เล็ก มีพนักงานไม่กี่คน แต่มีเงินมหาศาล พร้อมจะจ่ายหนักเพื่อให้งานเล่มหนึ่งออกมาดีที่สุด พร้อมจะให้ค่าลิขสิทธิ์นักเขียนตามมาตรฐานและตรงเวลา
           ส่วนสำนักพิมพ์ใหญ่ อย่างที่เรารู้กันว่าปิดตัวแบบใจหายใจคว่ำมานักต่อนักแล้ว ดังนั้น ความเล็ก-ใหญ่ เงินน้อย-มาก ไม่ได้การันตีว่าสำนักพิมพ์นี้จะจ่ายเงินตรงเวลา ไม่มีเล่นตุกติก หรือไม่มีวันปิดตัว ขึ้นอยู่กับการบริหารงานและนโยบายของคนในสำนักพิมพ์นั่นเอง
    
2. มีแนวเป็นของตัวเอง
           ภาพลักษณ์พวกนี้เกิดจากการออกงานที่มี "ทิศทางเดียวกัน" เพื่อดึงคนอ่านแนวนี้ให้มารวมกลุ่ม ก่อเป็นฐานนักอ่านที่ชอบแนวนี้เป็นทุนอยู่แล้ว ยิ่งถ้าสำนักพิมพ์ไหนได้เป็นเจ้าตลาดของแนวนั้นๆ นักอ่านก็จะรู้กันทันทีเลยว่าถ้าอยากอ่านงานแนวนี้ใหม่ๆ ก็ต้องตามข่าวสารของสำนักพิมพ์นี้แหละ
           ไม่ใช่แค่นักอ่านที่ถูกดึงดูด แต่สำนักพิมพ์ที่แบรนด์แข็งแรงจะดึงนักเขียนเก่งๆ มาร่วมงานด้วยเหมือนกัน กลายเป็นว่าแต่ละองค์ประกอบมันช่วยเสริมกันให้แบรนด์แข็งแกร่งขึ้นไปอีก
           ดังนั้น แม้ว่าหลายสำนักพิมพ์จะรับตีพิมพ์ผลงานหลายแนว แต่เราก็ต้องศึกษาดูอีกทีว่าแนวนี้มันใช่จุดแข็งของสำนักพิมพ์หรือเปล่า เราตีพิมพ์กับเขาแล้วเราจะได้ประโยชน์จากฐานนักอ่านที่สำนักพิมพ์มีอยู่มากน้อยแค่ไหนนะคะ
    
3. คุณภาพการผลิต
           ถ้าไม่นับเรื่องคุณภาพของเนื้องาน (ซึ่งมาจากมือเราเอง) คุณภาพขององค์ประกอบอื่นๆ ก็สำคัญ เช่น ปก ภาพประกอบ lay-out พิสูจน์อักษร คุณภาพกระดาษ ให้สังเกตสำนักพิมพ์ที่ให้ความสำคัญกับองค์ประกอบเหล่านี้
           ปกนิยายที่ออกมาเป็นแบบไหน สำนักพิมพ์ยอมลงทุนจ้างนักวาดมาวาดภาพให้เลยไหม การพิสูจน์อักษรเรียบร้อยดีไหม เพราะเรื่องพวกนี้พอคนอ่านตั้งกระทู้จับได้หรือตั้งกระทู้ต่อว่า ก็จะขึ้นชื่อกระทู้ด้วยชื่อนิยายเรา เกิดผลกระทบต่องานเราแบบอ้อมๆ ไปด้วย
           สำนักพิมพ์ที่ตีพิมพ์ผลงานคุณภาพไว้มาก ย่อมสร้างความน่าเชื่อถือให้กับตัวเอง ทำให้คนอ่านไว้ใจและภักดีต่อแบรนด์ ซื้อนิยายทุกเรื่องที่สำนักพิมพ์นี้ตีพิมพ์เพราะมั่นใจว่าจะได้งานที่คัดสรรแล้วแน่นอน
    
4. การตลาด
           ตรวจสอบดูให้แน่ใจว่าแต่ละสำนักพิมพ์มีกลยุทธิ์ทางการตลาดอย่างไร ประชาสัมพันธ์นิยายในเครือของตัวเองได้สม่ำเสมอ ครบถ้วนดีหรือไม่ มีการจัดกิจกรรมเข้าถึงนักอ่านมากน้อยแค่ไหน นักอ่านจดจำแบรนด์สำนักพิมพ์ได้มากแค่ไหน หากสำนักพิมพ์ออกนิยายสำหรับวัยรุ่น แต่กลยุทธิ์ทางการตลาดไม่เข้าถึงกลุ่มผู้อ่านที่เป็นวัยรุ่นเลย ก็จะลำบากคนเขียนอย่างเรา แม้งานดีแต่ไม่ผ่านตาคนอ่านเลยก็จบ
           หลายสำนักพิมพ์ในตอนนี้ใช้วิธีโปรโมต "นักเขียน" เป็นพิเศษ เพื่อสร้างฐานแฟนคลับที่แข็งแรงให้กับนักเขียนคนนั้น เมื่อมีงานใหม่ๆ จะได้ไม่ต้องลงแรงเท่าโปรโมตแรกๆ แล้วจากนั้นค่อยใช้นักเขียนดังๆ เหล่านี้มาแชร์ฐานแฟนคลับกับนักเขียนหน้าใหม่ หรือนักเขียนในสำนักพิมพ์เดียวกันอีกที
    
5. ทัศนคติในการทำงานของคนในสำนักพิมพ์
           ข้อนี้ ในฐานะที่เป็นคนนอก คงหาข้อมูลยาก แต่ถ้าเรารู้จักนักเขียนที่ทำงานกับสำนักพิมพ์นั้นๆ อยู่ เราก็ถามเขาได้ว่าสำนักพิมพ์นี้ทำงานเป็นยังไงบ้าง
           ที่อยากจะขอให้เน้นคือทัศนคติของ "บรรณาธิการ" บรรณาธิการทุกคนเท่าที่พี่เคยเจอมาเป็นกันเองหมด ออกจะติดตลกด้วย ดังนั้นไม่ต้องห่วงเลยเรื่องเจอบรรณาธิการที่ไม่เป็นมิตร แต่สิ่งหนึ่งที่อยากให้สังเกตดูก็คือ "ทัศนคติ" ของบรรณาธิการต่องานหนังสือ มองว่าเป็นแค่ "สินค้า" หรือมองว่าเป็น "ศิลปะ" แล้วเราก็หันกลับมาถามตัวเองว่าเรามองงานเราเป็นอะไรกันแน่ ถ้าแน่ใจว่าทัศนคติไปด้วยกันได้ก็ลุยเลย แต่ถ้าไม่ก็กลับมาคิดดูอีกที
           เชื่อไหมว่าทัศนคติของบรรณาธิการหรือคนทำงานส่วนอื่นๆ เช่น พิสูจน์อักษร กราฟิก ดีไซเนอร์ การตลาด ฯลฯ บางครั้งมันก็ส่งอิทธิพลมาถึงผลงานที่ตีพิมพ์ออกมาได้เหมือนกัน และบางทีถ้าทัศนคติของเราไม่ตรงกับคนในสำนักพิมพ์ ก็อาจจะทำให้ร่วมงานกันยากสักหน่อย

เปรียบเทียบสำนักพิมพ์เล็ก-ใหญ่