การเลี้ยงผีปู่ตา

[[_.☆JaNnApA★._]]

การเลี้ยงผีปู่ตา

ช่วงเวลา จัดปีละ ๒ ครั้ง คือ

- วันพุธ เดือน ๓ เดือน ๖ หรือเดือน ๗

- วันพุธ เดือน ๑๒ เดือนยี่ เดือนเจียง (เดือน ๑ เดือน ๒)

ความสำคัญ

ชาวบ้านในท้องถิ่นภาคอีสานเชื่อกันว่า ผีปู่ตาเป็นผีของบรรพชนหรือวิญญาณของบรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว แต่ยังมีความรักความผูกพันเป็นห่วงบุตรหลานอยู่ จึงยังอยู่คอยเฝ้าดูแล รักษาคุ้มครองป้องกันภัยร้ายทั้งปวงที่จะเกิดขึ้นแก่บุตรหลานในชุมชนของตนเอง หมู่บ้านแต่ละแห่งจึงสร้างศาลเจ้าหรือศาลปู่ตาไว้ที่ป่าหัวบ้าน หรือท้ายบ้านไว้สำหรับให้ผีปู่ตาอาศัย โดยเมื่อครบกำหนด ๑ ปี ชาวบ้านหรือชุมชนจะจัดพิธีกรรมเลี้ยงผีปู่ตา ๑-๒ ครั้ง เป็นการตอบแทนผีปู่ตาที่คอยปกป้องคุ้มครองตลอดมา

พิธีกรรม

ชาวอีสานเชื่อกันว่าวิญญาณของผีปู่ตาจะมีอำนาจในการดลบันดาลสิ่งต่าง ๆ ให้แก่ชาวบ้านได้ตามที่ปรารถนาด้วยวิธีการบ๋า หรือบน ซึ่งเป็นการให้สินบนแก่ผีปู่ตา ถ้าหากว่าสามารถทำให้เขาเหล่านั้นประสบผลสำเร็จตามที่เขาต้องการแล้วชาวบ้านก็จะนำเหล้าไห ไก่ตัว มาแก้บนหรือข้าวปลาอาหารคาว หวาน ตามที่ชาวบ้านได้บนไว้ แต่ดอกไม้จะต้องเป็นดอกไม้สีขาว หรือดอกพุดใส่กรวยใบตอง ๑ คู่ ธูปเทียน ๒ เล่ม ผูกติดกันกับตาแหลวจำนวน ๔ อัน โดยมีเฒ่าจ้ำเป็นผู้ประกอบพิธีอัญเชิญดวงวิญญาณผีปู่ตามารับเอาเครื่องเซ่นสังเวยต่าง ๆ ในขณะที่ประกอบพิธีก็จะต้องมีวงแคน ฆ้อง กลอง มาบรรเลงให้เกิดความสนุกสนานตามประเพณี ต่อจากนั้นเฒ่าจ้ำทำการเสี่ยงทาย ความอุดมสมบูรณ์ของบ้านเมืองและความปลอดภัยของหมู่บ้าน 

ชุมชน กับผีปู่ตา เสร็จพิธีชาวบ้านจะนำเครื่องเซ่นสังเวยไปฝังในหลุมแล้วแยกย้ายกันกลับบ้าน

สาระ

พิธีกรรมการเลี้ยงผีปู่ตา เป็นความเชื่อของชาวอีสานที่มีความรัก ความผูกพันอยู่กับภูตผีของบรรพบุรุษ ด้วยความเชื่อที่ว่าบรรพบุรุษยังมีความรัก ความห่วงใย แก่บุตรหลานอยู่เสมอ จึงพร้อมใจกันจัดหาที่พักและเลี้ยงดู เพื่อตอบสนองในพระคุณของบรรพบุรุษ