สมองเสื่อมหรือหลง...

[viziizaa]

สมองเสื่อม (Dementia) คือ ภาวะที่สมองทำงานลดลงกว่าเดิม (จากสมองที่ดีแล้วเลวลง) ทำให้ความรอบรู้ ความจำ ความคิด การตัดสินใจเปลี่ยนไปในทางที่เลวลง ร่วมกับมีการเปลี่ยนแปลงของบุคลิกภาพ พฤติกรรม ซึ่งไม่ได้เป็นมาตั้งแต่กำเนิด และรุนแรงจนกระทบกระเทือนต่อการใช้ชีวิตประจำวัน เกณฑ์การวินิจฉัยภาวะสมองเสื่อม ผู้ป่วยจะสูญเสียความสามารถ ความรอบรู้ของสมองหลายๆด้าน โดยมีความจำเสื่อมและมีความบกพร่องอย่างน้อยหนึ่งอย่าง ในเรื่องต่อไปนี้ - ความผิดปกติในเรื่องภาษา : พูดไม่ถูก เรียกไม่ได้ ประเมินโดยให้ผู้ป่วยบอกว่าสิ่งนั้นสิ่งนี้คืออะไร - ทำกิจกรรมต่างๆไม่ได้ : ทำไม่เป็น ทั้งๆที่ประสาทรับความรู้สึกและกำลังแขน ขาปกติ และเคยทำมาก่อน ประเมินโดยบอกให้ทำตามคำบอก - ไม่รู้จัก ไม่รู้เรื่อง เช่น ไม่รู้จักคนให้กระจก ประเมินโดยให้หลับตาแล้วคลำสิ่งของ แล้วบอกว่าคืออะไร - คิดวางแผน จัดลำดับไม่ได้ อาการอย่างอื่นของผู้ป่วยสมองเสื่อมที่จะไม่พบในคนสูงอายุที่ขี้ลืม ผู้ป่วยสมองเสื่อมส่วนมากจะมีการเปลี่ยนแปลงในเรื่องพฤติกรรม (ความประพฤติ) และมักมีอาการทางจิตประสาทร่วมด้วย ซึ่งเกิดขึ้นเป็นระยะๆ การเปลี่ยนแปลงบุคลิกภาพ เช่น การแต่งตัว การกินอาหาร การพูดจา สิ่งๆต่างที่เคยทำมาตั้งแต่อยู่ในวัยหนุ่มสาวหรือวัยกลางคนจะเปลี่ยนแปลงไปจนคนคนนั้นเปลี่ยนไปจากที่เราเคยรู้จัก และเมื่อมีอาการมากขึ้น ผู้ป่วยจะไม่สามารถดูแลตนเองได้ ส่วนอาการทางจิตประสาท ได้แก่ - การหลงผิด เช่น คิดว่าญาติหรือผู้ดูแลเป็นขโมยที่เข้ามาในบ้าน คิดว่าของ บางอย่างถูกขโมยไป คิดว่าต้องไปทำโน่นทำนี่ เช่น จะต้องไปรับเพื่อนที่มา จากต่างประเทศ เป็นต้น - ประสาทหลอน มักเห็นภาพ หรือ ได้ยินเสียงที่ไม่มีอยู่จริง - อารมณ์เปลี่ยนแปลง เช่น ซึมเศร้า เฉยเมย หัวเราะง่าย เป็นต้น ความแตกต่างระหว่างอาการขี้ลืมกับหลงลืม (สมองเสื่อม) การลืมในผู้ป่วยสมองเสื่อม มีลักษณะ คือ - ลืมเหตุการณ์ทั้งเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในช่วง 2-3 สัปดาห์ที่ผ่านมา แล้วค่อยๆลืมเหตุการณ์ที่เกิดใกล้เข้ามา เช่น จำไม่ได้ว่าเมื่อวาน หรือเมื่อคืนไปไหนมา เป็นต้น - กระตุ้นหรือรื้อฟื้นก็จำไม่ได้เลย - เหตุการณ์เก่าเมื่อสิบปีก่อนยังจำได้พอควร แล้วค่อยๆเสียไปเมื่อโรคเป็นมากขึ้น ตัวอย่าง ความแตกต่างระหว่างอาการขี้ลืมกับหลงลืม (สมองเสื่อม) ขี้ลืม หลงลืม จำไม่ได้ว่าเอาปากกาด้ามนั้นไปวางไว้ที่ไหน จำไม่ได้ว่าเคยหยิบปากกาด้ามนั้นมาก่อน มีปัญหาเรื่องความจำ แต่ความสามารถอื่นของสมองปกติ มีความเสื่อมของสมอง ทำให้ความรอบรู้เปลี่ยนแปลงไป ทำไมเงินเหลือแค่นี้ วันนี้ซื้ออะไรมาบ้างนะ เงินในกระเป๋ามันเป็นของใครกัน พออายุมากต้องเป็นสมองเสื่อมไหม ? ไม่ต้องเป็น เมื่อคนเรามีอายุมากขึ้นการทำงานของสมองจะลดหย่อนไปจากเดิมบ้าง ความคิดอาจจะช้าลง การเรียนรู้สิ่งใหม่อาจจะช้าลง แต่ยังคงสามารถตัดสินใจ มีความคิดริเริ่ม มีจินตนาการ มีเหตุผลเป็นของตัวเอง จึงถือเป็นการเปลี่ยนแปลงตามการมีอายุเท่านั้น ส่วนสมองเสื่อมถือว่าเป็นโรค เป็นความปกติที่เกิดขึ้นในคนบางคนเท่านั้น เพียงแต่จะเจอบ่อยในผู้สูงอายุ สมองเสื่อมคือโรคอัลไซเมอร์ใช่ไหม ? โรคอัลไซเมอร์เป็นเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดสมองเสื่อม แต่สมองเสื่อมนั้นเกิดขึ้นจากสาเหตุอื่นๆอีกมากมายไม่ได้เกิดจากอัลไซเมอร์เพียงอย่างเดียวเท่านั้น กล่าวคือ โรคอัลไซเมอร์นั้นเป็นสมองเสื่อมชนิดหนึ่ง สาเหตุของโรคสมองเสื่อม 1. การเสื่อมสลายของเนื้อสมอง โดยยังไม่ทราบตัวการที่ชักนำทำให้เซลล์สมองตาย พบว่าเซลล์สมองนั้นมีการเสื่อมสลายตายไป และไม่มีเซลล์สมองใหม่ขึ้นมาทดแทน ทำให้สมองที่เหลืออยู่ไม่สามารถทำงานได้ดีอย่างเดิม โรคที่ทำให้เกิดความผิดปกติแบบนี้บ่อยๆ คือ โรคอัลไซเมอร์ นอกจากนี้ยังมีโรคอื่นๆอีกหลายโรค ซึ่งมักมีชื่อเป็นภาษาอังกฤษ ในประเทศสหรัฐอเมริการพบว่ามากกว่าครึ่งของคนไข้สมองเสื่อมเกิดจากโรคอัลไซเมอร์ ดังนั้นจึงอาจทำให้เข้าใจผิดว่า อัลไซเมอร์คือสมองเสื่อม ซึ่งไม่ถูกต้อง 2. ปัญหาหลอดเลือดสมอง เมื่อคนมีอายุมากขึ้นจะมีการเปลี่ยนแปลงของหลอดเลือดทั่วตัวมากบ้างน้อยตามแต่พันธุกรรม อาหารการกิน และพฤติกรรมต่างๆของแต่ละคน การเปลี่ยนแปลงของหลอดเลือดนี้เกิดขึ้นเนื่องมาจากมีไขมันมาสะสมใต้ผนังหลอดเลือดทำให้หลอดเลือดขรุขระไม่เรียบและตีบลง ซึ่งจะทำให้เลือดไปเลี้ยงส่วนต่างๆไม่สมบูรณ์ ถ้าเลือดไปเลี้ยงสมองไม่สมบูรณ์ เนื้อสมองบางส่วนจะค่อยๆตายไปทำให้ความสามารถของสมองลดลง 3. การติดเชื้อในสมอง ถ้ามีการติดเชื้อในสมองจะเกิดการอักเสบ จะทำให้เซลล์สมองบางส่วนตายไป มีผลต่อความเฉลียวฉลาดและการทำงานของสมอง ในสมัยก่อนมักพบการติดเชื้อในสมองจากโรคซิฟิลิส แต่ในปัจจุบันพบมากขึ้นจากการติดเชื้อเอชไอวี นอกจากนี้ยังพบภาวะสมองเสื่อมที่เกิดจากสมองหรือเยื่อหุ้มสมองอักเสบการติดเชื้อไวรัสหรือเชื้อแบคทีเรียบางชนิด สำหรับไวรัส เช่น ไวรัสจาแปนนิสบี ซึ่งมีอยู่ในเนื้อหมูที่มีการติดเชื้อไวรัสนี้เนื่องมาจากมียุงเป็นพาหะ 4. เกิดจากการขาดสารอาหารบางชนิด เช่น วิตามินบี 1 วิตามินบี 12 และสารที่เรียกว่า โฟลิค-แอซิก 5. การแปรปรวนของระบบเมตาบอลิกของร่างกาย เช่น การทำงานของต่อมไร้ท่อบางชนิดผิดปกติไป โดยเฉพาะต่อมทัยรอยด์ ทำงานน้อยไปหรือมากไปก็ทำให้เกิดปัญหาเกี่ยวกับการทำงานของสมองทั้งสิ้น 6. การกระทบกระแทกกระเทือนที่สมอง การกระแทกรุนแรงทำให้เซลล์สมองตายไป ในช่วงวัยเด็กหรือวัยต้นของชีวิต ถึงแม้มีการกระทบกระเทือนแต่ยังไม่เห็นอาการปกติใดๆ เพราะสมองยังมีส่วนสำรองอยู่มาก เมื่ออายุมากขึ้นส่วนสำรองต่างๆเหล่านั้นร่อยหรอไปจะเกิดอาการสมองเสื่อมได้ 7. เนื้องอกในสมอง อาจทำให้มีอาการคล้ายกับสมองเสื่อมได้ 8. สมองเสือมเกิดจากช่องในสมองขยายใหญ่ขึ้นจากน้ำเลี้ยงสมองคั่ง สาเหตุนี้ยังไม่ทราบอย่างชัดเจนว่าเกิดขึ้นจากอะไร ผู้ป่วยจะมีอาการสมองเสือม เดินไม่เป็น และกลั้นปัสสาวะไม่อยู่ ซึ่งเกิดขึ้นตั้งแต่ในช่วงแรกๆของโรค และเมื่อทำการเอกซเรย์สมอง พบว่าช่องในสมองใหญ่ผิดปกติ และไปกดเบียดเนื่อสมองที่อยู่รอบๆช่องนั้น รักษาได้โดยการผ่าตัดระบายน้ำเลี้ยงสมองออกมา 9. ยาหรือสารที่เป็นพิษโดยเฉพาะยาที่มีผลต่อการทำงานของสมอง เช่น ยานอนหลับ ยากันชัก ยาคลายเครียด ยาต่างๆเหล่านี้ถ้าได้รับในขนาดที่สูงเกินไปหรือสะสมอยู่นานอาจทำให้การทำงานของสมอง ความเฉลียวฉลาด ลักษณะบุคลิกภาพของผู้นั้นเปลี่ยนแปลงไปและมีอาการแบบคนไข้สมองเสื่อมได้ 10. การอักเสบของหลอดเลือด คนไข้จำนวนหนึ่งอาจจะมีการอักเสบของหลอดเลือดเล็กๆ ที่สมองและทำให้เลือดไปเลี้ยงสมองไม่สมบูรณ์ก่อให้เกิดอาการแบบสมองเสื่อมได้ การป้องกันสมองเสื่อมจากปัญหาหลอดเลือดสมอง โดยขจัดปัจจัยที่ทำให้หลอดเลือดเสีย - คุมความดันโลหิตให้ใกล้กับเกณฑ์ปกติ คือ ไม่เกิน 140/90 mm.Hg ส่วนคนที่เป็นเบาหวานไม่เกิน 130/80 mm.Hg - คุมเบาหวานอย่างดี - คุมระดับไขมันคลอเลสเตอรอลในเลือด แนวทางการดูแลผู้ป่วยสมองเสื่อม - ดูแลรักษาโรคอื่นๆ ที่พบในผู้ป่วย - ดูแลรักษาปัญหาพฤติกรรม ผู้ป่วยจะมีปัญหาพฤติกรรมที่เปลี่ยนไปไม่เป็นตัวเขาอีก หรือประพฤติตัวแปลกๆ ต้องทำความเข้าใจและปรับสื่งแวดล้อมเพื่อช่วยเหลือผู้ป่วย - ดูแลรักษาอาการซึมเศร้า - พิจารณาการใช้ยาในผู้ป่วยบางราย การใช้ยาจะทำให้อาการของโรคชะลอลง ทำให้สามารถทำกิจวัตรประจำวันได้ดีขึ้น และอยู่ร่วมกับครอบครัวอย่างมีความสุข - จัดบ้านและกิจวัตรประจำให้ใกล้เคียงกับของเดิม - อาหารเหมาะสม - ออกกำลังกาย

ข้อมูลจากงานจุฬาฯวิชาการ 48
โดย คณะพยาบาลศาสตร์
จัดแสดงที่ ศาลาพระเกี้ยว และบูธลานจอดรถข้างศาลาพระเกี้ยว

---

PS.  ~~AlL The P@iN WiLL gO aWay So I $@Y Th@t heRe I @m @giaN ~~ ~~I pR@Y FoR tHi$ LoVe tO bE tRuE Mi$$ U mY babY U....~~

Comments

[PatsyPatza]

เคยเจอคุณยายคนนึง น่ากลัวอ่ะ แบบว่าแกก็แก่แล้ว ซัก80ได้มั๊ง
เราพาน้องชายไปเอาสติกเกอร์ที่สั่งต้ดไว้ พอไปถึงจอกรถ ยายเค้านั่งอยู่ในบ้าน รั้วถุกล็อกจากด้านนอก ยายก็ถามเสียงดังมากว่า -หนูอยู่บ้านหลังนี้หรอ- เราก็งง บอกว่าเปล่า มาเอาของ ยายเค้าก็ทำเสียงจะร้องไห้อ่ะ -เนี่ย บ้านใครก็ไม่รู้ พอเช้าเค้าก็พามาส่ง เย็นเค้าก็มารับ- แล้วแบบว่า เด็กเพิ่งเลิกเรียนอ่ะ นั่งมองเต็มเลย น้องเรามันอาย มันเลยชวนให้รีบกลับ แต่รู้สึกว่ายายน่าสงสารจัง จำไม่ได้กระทั่งบ้านตัวเอง
ออกจากซอยนั้นมา เราเห็นแฟนเราขี่รถสวนไป พอเจอกันอีกที เราถามว่าไปไหนมา แฟนเราบอกไปเอาสติ๊กเกอร์ เราก็ขำ เราถามแฟนเราว่าเจอมั๊ย มันบอกเจอดิ่ กลัว เลยไม่เอาแมร่งมันแล้วสติ๊กเกอร์อ่ะ อิอิ

---

PS.  Nicole The PCD---Will you marry me Nick??

[sagime]

ได้ความรู้เยอะเลย

[ครูพลศึกษา]

ผมอยากให้คุณช่วยประเมินตัวผมหน่อยได้มั้ยครับ  ผมอายุ30แล้วครับมีอาชีพเป็นครูสอน   พลศึกษา  ปัจจุบันผมรู้สึกเหมือนกับว่าตัวเองหลงลืมอะไร ๆ บ่อยครั้งเช่นวางกุญวางใว้ตรงไหน แล้วหาไม่เจอ อะไรประมาณนี้  ผมดืมเหล้า   ไม่สูบบุหรี่ ไม่เสพสิ่งเสพติดอะไรเลย  หรือผมควรต้องกินพวกอาหารเสริมอะไรบ้างแนะนำหน่อยนะครับ email
serbpong-t@hotmail.com   ขอบคุณล่วงหน้าครับ