Teen Coach EP.65 : บันทึกภาพด้วยสายตา อยู่ในความทรงจำดีกว่า บันทึกด้วยกล้อง

ปฏิเสธไม่ได้เลยว่าในยุคปัจจุบัน โซเชียลมีเดียมีผลกับตัวเรามาก ไม่ว่าจะเป็น Facebook Instagram หรือ TikTok ไม่ว่าจะใช้ชีวิตอย่างไรในแต่ละวัน เรามักจะแคปเจอร์ภาพหรือเรื่องราวประจำวันเอาไว้ โพสต์โซเชียลบ้าง เก็บไว้ดูบ้าง แม้แต่การไปกินข้าวกับเพื่อน ไปคาเฟ่หรือร้านขนมน่าทาน ก่อนจะได้กินก็ต้องเกิดปรากฏการณ์  camera eats first ให้กล้องได้ชิมความน่าอร่อยเสียก่อน

เชื่อว่าน้องๆ หลายคนต่างก็ทำแบบนี้ ส่วนเหตุผลก็อาจจะต่างกันไป แต่ในความเป็นจริง คนส่วนใหญ่จะมองว่า การถ่ายรูปภาพเก็บไว้ เปรียบเสมือนการเก็บบันทึกความทรงจำเอาไว้ในภาพเหล่านั้น

ลง story ig ก็เผื่อวันหนึ่งอยากย้อนกลับมาดูใน archive หรือโพสต์ลง Facebook ก็อาจจะกลับมาดูโมเมนท์ On this day

การบันทึกภาพลงแพลตฟอร์มบนโซเชียลมีเดียต่างๆ ก็เหมือนกับเก็บลงในอัลบั้มเผื่อว่าวันหนึ่งเราจะกลับมาเปิดดูใหม่ ใช่ไหมล่ะ?

คำตอบก็คือ ความเชื่อแบบนี้อาจจะไม่ถูกต้องเสมอไป!

หลายๆครั้งที่ไปคอนเสิร์ต หรือชมนิทรรศการต่างๆ เราก็อาจจะยกโทรศัพท์ขึ้นมาบันทึกภาพ โดยลืมที่จะดื่มด่ำภาพตรงหน้าด้วยสายตาตนเอง เมื่อเรากลับมาย้อนดูอีกครั้ง เราอาจจะลืมความรู้สึกหรือมองข้ามบางอย่างไป เพราะรูปภาพอาจจะไม่ได้เก็บรายละเอียดได้เท่ากับสายตา นอกจากนี้ การมองด้วยสายตาของเรา จะกระตุ้นการทำงานของสมอง ทำให้สมองจดจำอารมณ์และความรู้สึกตอนนั้นได้แม่นยำกว่า  

อีกทั้งยังมีงานวิจัยที่ทำการศึกษาด้านนี้โดยตรง และพบว่าการถ่ายรูปมีผลต่อความทรงจำจริงๆ เราจะจำรายละเอียดได้น้อยลงเมื่อเราบันทึกด้วยภาพถ่าย เราเข้าใจว่ารูปมันเก็บรายละเอียด แล้วเราก็สามารถกลับมาเปิดดูทีหลังได้ ทำให้เราไม่ใส่ใจที่จะจดจำตอนนั้น ยกตัวอย่างเช่น เวลาที่เราเรียน จดสไลด์หรือจดตามที่อาจารย์สอนไม่ทัน เรามักจะถ่ายรูปเก็บไว้ มาแปะในบทเรียนทีหลัง แต่ถ้าถามว่าเราสนใจและใส่ใจรายละเอียดกับเรื่องนั้นขนาดไหน อาจจะเรียกได้ว่า น้อยกว่าที่เราตั้งใจดูด้วยตา เพราะกลัวจดไม่ทัน และไม่ได้ถ่ายรูปเอาไว้

นอกจากนี้ ในสถานการณ์ที่เรามักจะถ่ายภาพรวมเป็นอัลบั้มเอาไว้ ไม่ว่าจะเป็นวันเกิด วันรวมญาติ วันรับปริญญา หากเป็นแต่ก่อนเราอาจจะใช้กล้องดิจิตัล นำรูปไปอัดแล้วกลับมาเก็บใส่ไว้ในอัลบั้ม เพื่อที่จะกลับมาย้อนดูในอนาคตแบบที่พ่อแม่เราชอบทำ แต่ในปัจจุบัน หลายๆคนก็หันมาใช้กล้องโทรศัพท์บ้าง กล้องดิจิตัลบ้าง เก็บรวบรวมไฟล์ไว้ใน Folder ไว้ใน Drive แต่ก็น้อยครั้งมากที่เราจะกลับมาย้อนดูอย่างจริงจัง เราแค่รู้ว่า มีรูปเก็บอยู่ในนั้น ไม่มีวันหายไปไหน เราก็สบายใจ และหลายๆครั้ง เราก็อาจจะปล่อยให้มันอยู่ในนั้นต่อไป

ในโลกที่ยุ่งเหยิง เรามีเรื่องที่ต้องทำมากมาย ไม่ว่างพอที่จะมานึกถึงเรื่องราวเกือบทุกเรื่องที่เกิดขึ้น เราก็ต้องใช้ชีวิตของเราต่อไป อาจจะจำได้บ้าง เลือนหายไปบ้าง เป็นเรื่องปกติมากๆ ที่ความทรงจำเหล่านั้นจะหายไปกับกาลเวลาเป็นบางครั้ง และก็ไม่ใช่เรื่องแปลกที่เราจะปล่อยให้มันเลือนหาย

การบันทึกความทรงจำเหล่านั้นเป็นเครื่องยืนยันได้ว่า เรื่องราวยังคงถูกเก็บไว้อยู่ ในที่ที่เราคุ้นเคย

การบันทึกด้วยกล้องอาจจะไม่เหมือนกับการจดจำด้วยตาเปล่า หากเราลองเลือกที่จะจดจำอารมณ์ ความรู้สึกที่เกิดขึ้น ณ ตอนนั้น มากกว่าการยกกล้องขึ้นมาบันทึกได้เพียงแค่บางส่วน แบบไหนจะดีกับเรามากกว่ากันนะ? แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่า ภาพถ่ายก็เป็นเครื่องมือที่ช่วยจดจำให้เราในบางครั้ง เช่น เรื่องเล็กๆน้อยๆที่เราเกือบจะลืมไปแล้ว วันนี้ปีที่แล้วเราทำอะไรที่ไหน เรื่องราวในชีวิตประจำวัน ร้านอาหารที่เราชอบไปกิน การเจอเพื่อนๆในแต่ละครั้ง ซึ่งมันเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นบ่อย เกิดขึ้นทั่วไป เราอาจจะไม่ได้มีอารมณ์หรือความรู้สึกกับมันเป็นพิเศษ​ เป็นเพียงแค่เรื่องราวธรรมดา พวกรูปถ่ายก็กลับเป็นสิ่งที่ช่วยเตือนความจำเราได้ 

แต่ในทางกลับกัน นิทรรศการ พิพิธภัณฑ์ คอนเสิร์ต สิ่งที่เรามีอารมณ์ร่วมกับมันมากๆ การจดจำด้วยตาอาจจะดีกว่าก็ได้ เราได้เก็บรายละเอียด และจดจำอารมณ์ที่เกิดขึ้นในขณะนั้น 

อย่างไรก็ตาม ขึ้นอยู่กับตัวเราว่าเราเลือกที่จะจดจำแบบไหน เรื่องราวเกิดขึ้นแตกต่างกันไป มีข้อจำกัดแตกต่างกันไป และมันก็เป็นเรื่องดีที่เราจะสามารถจดจำเรื่องราวเหล่านั้นได้หลากหลายรูปแบบ