เรื่องนี้โรงเรียนไม่ได้สอน : 5 สกิลช่วยชีวิต (เบื้องต้น) ที่ทุกคนควรมีติดตัว!

CPR

คือการ ปฐมพยาบาลเพื่อช่วยคนที่หยุดหายใจหรือหัวใจหยุดเต้น โดยการนำออกซิเจนเข้าร่างกาย ทำให้หัวใจเต้น และสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงสมอง 

• อันดับแรกคือ ตรวจดูว่าผู้ป่วยหมดสติจริงหรือไม่ ปลุกเรียก ตีที่ไหล่เบาๆ 
• รีบโทรแจ้งด่วน 1669 แล้วเริ่มทำ CPR ได้เลย 
• ให้ผู้ป่วยนอนราบ ตรวจสิ่งแปลกปลอมในปาก
• เคลียร์ทางเดินหายใจ ดันหน้าผาก และยกคางให้ใบหน้าหงายขึ้น
• วางสันมือกึ่งกลางของกระดูกหน้าอก 
• วางมืออีกข้างประสานลงไป 
• กดหน้าอก 100-120 ครั้ง/นาที เซ็ตละ 30 ครั้งต่อเนื่อง
• ถ้ามีดีขึ้น ช่วยหายใจแบบปากต่อปาก 

ช่วยคนสำลักอาหาร 

แค่การกินของอร่อยๆ ก็สามารถอันตรายถึงแก้ชีวิตได้ ถ้าสำลักอาหาร อาหารลงไปอุดกั้นทางเดินหายใจ จนไม่สามารถไอออกมา หรือไม่สามารถพูดได้ ต้องรีบช่วยเหลือด่วน!

• ยืนซ้อนหลังและโอบผู้ป่วย
• กำมือข้างหนึ่งวางไว้เหนือสะดือเล็กน้อย ใต้ลิ้นปี
• ใช้มืออีกข้างประกบลงไป
• กระทุ้งตัวผู้ป่วยขึ้นเป็นแนวเฉียงขึ้น ทำต่อเนื่องจนกว่าอาหารจะหลุด
• ถ้าอาหารไม่หลุดออกมาจนหมดสติ ให้รีบเรียกหน่วยกู้ภัย และทำ CPR 

การห้ามเลือด

เหตุการณ์นี้สามารถเกิดขึ้นได้บ่อยๆ และเชื่อว่าทุกคนน่าจะเคยเจอแต่อาจจะเป็นการเสียเลือดเล็กๆ น้อยๆ เช่น มีดบาด กระดาษบาด หกล้ม แต่ถ้าปล่อยผู้บาดเจ็บให้เสียเลือดนาน อาจช็อกจนเป็นอันตรายต่อชีวิตได้

บาดแผลทั่วไป เลือดออกไม่มาก

• ล้างแผลด้วยน้ำ และเช็ดทำความสะอาด
• ใช้ผ้าสะอาดกดแผลไว้ หรือทายาฆ่าเชื้อ

บาดแผลฉีกขาด เลือดออกมาก

• ล้างแผลด้วยน้ำสะอาด 
• ใช้ผ้าสะอาดกดแผลแน่นๆ ประมาณ 5 นาที โดยห้ามแง้มผ้าออกเพราะจะทำให้เลือดหยุดไหลช้าลง
• สังเกตว่าเลือดหยุดหรือยัง ถ้าเลือดหยุดซึมแสดงว่าเลือดหยุดแล้ว
• ถ้าเลือดยังซึมออกมามากขึ้น ให้ใช้ผ้าผืนใหม่กดทับลงไป โดยไม่ต้องเอาผ้าผืนเดิมออกถ้ามีผ้ายืดใช้พันทับบนผ้าที่กดห้ามเลือดได้
• ถ้ามีของมีคม หรือวัตถุ ปักอยู่ อย่าพยายามดึงออกเพราะจะทำให้เลือดไหลมากกว่าเดิม แต่ให้พันผ้าเพื่อไม่ให้วัตถุขยับแล้วทำให้แผลฉีกขาดมากกว่าเดิม

ช่วยคนจมน้ำ 

เชื่อไหมว่า อุบัติเหตุที่พรากชีวิตเด็กไทยมากที่สุดคือการจมน้ำ โดยเฉพาะในหน้าร้อน ที่เด็กๆ ไปเล่นน้ำตามแหล่งน้ำธรรมชาติ 

** ถึงแม้ว่าเราจะว่ายน้ำเป็น ว่ายน้ำเก่ง ก็ไม่ได้หมายความว่าเราจะสามารถช่วยคนจมน้ำได้ เพราะการกระโดดลงไปช่วยนั้นอันตรายมากๆ และควรทำตาม 3 keywords ดังนี้

• ตะโกน ขอความช่วยเหลือจากคนรอบข้างทันที
• โยน สิ่งลอยน้ำได้ เช่น ห่วงยาง เสื้อชูชีพ ขวดน้ำ เพื่อให้คนที่จมน้ำสามารถเกาะลอยตัว
• ยื่น สิ่งของยาวๆ เช่น กิ่งไม้ ท่อ PVC กางเกงขายาว หรือเชือก เพื่อให้คนจมเกาะแล้วลากขึ้นมาได้
• ถ้าผู้จมน้ำไม่หายใจให้รีบทำ CPR 
• ถ้าผู้จมน้ำยังรู้สึกตัว ให้รีบเช็ดตัว ห่มผ้า และรีบส่งโรงพยาบาล

ช่วยคนฮีทสโตรก

ช่วงอากาศร้อนๆ แบบนี้ ถ้าร่างกายมีอุณหภูมิที่สูงขึ้น ร่างกายขาดน้ำจากการสูญเสียความร้อนเยอะ  สามารถทำให้ร่างกายผิดปกติ อย่าง มึนศีรษะ ปวดศีรษะ และทำให้เกิดอาการฮีทสโตรกได้ อาจเกิดอาการชัก หรือหมดสติจากการที่หัวใจเราเต้นผิดจังหวะ และอันตรายถึงขั้นเสียชีวิตได้

• เบื้องต้น คือรีบโทรแจ้งสายด่วน 1669 และต้องทำให้อุณหภูมิร่างกายลดเร็วที่สุด
• นำผู้ป่วยเข้าที่ร่ม 
• ถ้าผู้ป่วยยังรู้สึกตัวอยู่ ให้ดื่มน้ำเปล่าเยอะๆ ใช้ผ้าชุบน้ำเช็ดตัว เปิดพัดลมให้อากาศถ่ายเท
• ถ้าผู้ป่วยไม่รู้สึกตัว ให้จัดท่าให้นอนหงาย ยกขาสูง 
• ถอดเสื้อผ้าเพื่อให้ร่างกายไม่อึดอัด  
• ใช้ผ้าชุบน้ำเช็ดตัว และใช้น้ำแข็งประคบตามข้อพับ และส่วนต่างๆ ของร่างกาย