7 ภาคี สารพลังยกระดับพื้นที่ต้นแบบ มุ่งสร้างจังหวัดเข้มแข็ง สู่นำร่องพัฒนาขอนแก่นน่าอยู่

7 ภาคี สารพลังยกระดับพื้นที่ต้นแบบ มุ่งสร้างจังหวัดเข้มแข็ง สู่นำร่องพัฒนาขอนแก่นน่าอยู่     

 สารพลัง 7 ภาคีนำร่องพัฒนาจังหวัดขอนแก่นน่าอยู่ ขับเคลื่อนบูรณาการสุขภาวะในระดับพื้นที่ต้นแบบ เพื่อแก้ปัญหาสุขภาพ ลดความเหลื่อมล้ำ ชู “สาวะถีโมเดล” ในชุมชนให้จัดการตนเองได้ สู่การสร้างนวัตกรรมจากฐานทุนท้องถิ่นอย่างยั่งยืน

     สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (สช.) ร่วมกับสถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ (นิด้า) สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข (สวรส.) หน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการพัฒนาระดับพื้นที่ (บพท.) สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน (พอช.) สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) สานพลังภาคีอาสา จ.ขอนแก่น “สร้างจังหวัดเข้มแข็ง” สานพลังพื้นที่เข้มแข็ง หรือ ภสพ. แลกเปลี่ยนเรียนรู้การและกำหนดทิศทาง โดยการใช้ข้อมูลแก้ไขปัญหาสำคัญในพื้นที่เฉพาะ พร้อมนำคณะสื่อมวลชนลงพื้นที่เรียนรู้รูปธรรมความสำเร็จ ที่ เทศบาลตำบลสาวะถี อ.เมือง จ.ขอนแก่น

นพ.พงศ์เทพ วงศ์วัชรไพบูลย์ ผู้จัดการกองทุน สสส. กล่าวว่า ดัชนีความมั่นคงทางสุขภาพของไทยอยู่ที่อันดับ 5 ของโลก โดยข้อมูลอายุคาดเฉลี่ยปี 2567 อยู่ที่ 76.56 ปี เป็นอันดับ 78 ของโลก ข้อมูลปี 2565สาเหตุการตายในกลุ่มอายุน้อยและวัยทำงาน 170,000 คน เกิดจากอุบัติเหตุและโรคไม่ติดต่อ NCDs จึงเกิดการสร้างเสริมสุขภาพสานพลังระดับพื้นที่ มีเป้าหมายหลักของแผนงานสร้างจังหวัดเข้มแข็ง เพื่อลดช่องว่างทางสังคม และความเหลื่อมล้ำในการเข้าถึงบริการสุขภาพ และ 5 ปัจจัยหลักที่ทำให้ประชากรมีสุขภาวะที่สมบูรณ์   1. พฤติกรรมสุขภาพ 2. สิ่งแวดล้อม 3. ชุมชนเข้มแข็ง 4. ระบบบริการสุขภาพ 5. นโยบายสาธารณะ

   “การทำงานของภาคีอาสาของ จ.ขอนแก่น) ขับเคลื่อนกระบวนการนโยบายสาธารณะแบบมีส่วนร่วมในระดับจังหวัด โดยแผนขับเคลื่อนปี 2568 ของ ภาคีสานพลังพื้นที่เข้มแข็ง (ภสพ.) เริ่มต้นใน 5 จังหวัดเข้มแข็ง ได้แก่ เชียงราย นครสวรรค์ ขอนแก่น ตราด และพัทลุง และในปี 2569 ขยายผลครอบคลุม 13 เขตสุขภาพ สร้างผลลัพธ์ที่ชัดเจนทั้งการลดอัตราการป่วย การเพิ่มการเข้าถึงบริการ และการพัฒนาคุณภาพชีวิต ตามข้อตกลงแผนงานยุทธศาสตร์การทำงานระดับจังหวัด”  นพ.พงศ์เทพ กล่าว

ผศ.ดร.วิบูลย์ วัฒนนามกุล สมัชชาสุขภาพจังหวัดขอนแก่นและคณะทำงานภาคีอาสาจังหวัดขอนแก่น (ภสพ.จังหวัดขอนแก่น) กล่าวว่า จ.ขอนแก่น มีความท้าทายในการพัฒนาอยู่หลายมิติ เช่น ปัญหาสุขภาพ เศรษฐกิจ การศึกษา การสร้างพื้นที่เรียนรู้ สังคม สิ่งแวดล้อม การจัดการอาหารปลอดภัยและการคุ้มครองผู้บริโภค จึงต้องมีการกำหนดประเด็นที่ครอบคลุมกับปัญหาในพื้นที่ โดยการวิเคราะห์สถานการณ์ในแต่ละด้าน เพื่อพัฒนากลไกให้ครอบคลุม    

ซึ่งเทศบาลตำบลสาวะถี พัฒนาตำบลสุขภาวะผ่านการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายในพื้นที่ เช่น การส่งเสริมสุขภาพ การจัดกิจกรรมเชิงสร้างสรรค์ในชุมชน การบริหารจัดการกองทุนหลักประกันสุขภาพในระดับท้องถิ่น เพื่อสนับสนุนกลุ่มเปราะบาง เช่น เด็กออทิสติก และส่งเสริมการพึ่งพาตนเองของครอบครัว การดำเนินงานของสภาองค์กรชุมชน โดยใช้กลไกกองทุนสวัสดิการชุมชนเป็นเครื่องมือสร้างความมั่นคงทางสังคม ร่วมกับการขับเคลื่อนเศรษฐกิจสร้างสรรค์ในชุมชน มีประสบการณ์ในการทำข้อมูลตำบล โดยใช้โปรแกรม Thailand Community Networking Appraisal Program-TCNAP (TCNAP) ส่งผลให้เกิดเป็นชุมชนท้องถิ่นที่เข้มแข็ง 

นางปรียา สมทรัพย์ ผู้อำนวยการกองสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม กล่าวว่า เทศบาลตำบลสาวะถี  มีจำนวนประชากร ทั้งหมด 18,125 คน เพศชาย 8,989 คน เพศหญิง 9,136 คน จำนวนครัวเรือน 5,213 ครัวเรือน 24 หมู่บ้าน ได้เข้าร่วมเป็นเครือข่ายร่วมสร้างชุมชนท้องถิ่นน่าอยู่กับองค์การบริหารส่วนตำบลดงมูลเหล็ก อ.เมือง จ.เพชรบูรณ์ ในปี 2555 และได้พัฒนาศักยภาพเป็นศูนย์จัดการเครือข่าย ในปี 2557 เพื่อขับเคลื่อนงาน และพัฒนาคุณภาพชีวิตของชุมชนทำให้เกิดแนวคิดในการพัฒนาศักยภาพของชุมชนในด้าน เศรษฐกิจ สังคม สุขภาพ จากข้อมูลการวิเคราะห์งานพัฒนาของพื้นที่ตำบลสาวะถี 

         โดยเน้นการจัดการขยะจากต้นทาง ภายใต้โครงการ “หมู่บ้านบริหารจัดการขยะ เพื่อสุขภาวะที่ดี” คัดแยกขยะสะสมเงินทองคุ้มครองสุขภาพ (ฌาปนกิจขยะ) สร้างมูลค่าเพิ่มจากขยะในชุมชน เกิดถนนสายบุญปลอดขยะ รวมทั้งปัญหาฝุ่นละออง ที่เกิดจากการเผาอ้อย ขนส่งอ้อย และมีนโยบายที่จะเพิ่มพื้นที่สีเขียวในเขตพื้นที่ตำบลด้วย จึงเกิดการพัฒนาแหล่งเรียนรู้ในพื้นที่ กลุ่มศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง กลุ่มเกษตรอินทรีย์ และต่อยอดกลุ่มอาชีพพัฒนาสินค้าให้มีคุณภาพและความหลากหลาย พัฒนาเป็นนวัตกรรมในตำบลได้ เช่น กลุ่มย้อมผ้าจากสีธรรมชาติ นางปรียา กล่าว