ลงคลิป ลงรูป ด้วย AI ยังไง ไม่ให้เป็นต้นเหตุของ Fake News

ปัจจุบันหลายคนใช้ AI เพื่อช่วยสร้างคอนเทนต์ให้ง่ายและรวดเร็วขึ้น แต่ก็มาพร้อมกับความเสี่ยงและผลกระทบต่อสังคม เช่น การใช้ AI สร้างข่าวปลอม หรือทำ Deepfake โดยไม่ได้รับความยินยอม ดังนั้น การมีแนวปฏิบัติที่ถูกต้องจึงเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อป้องกันปัญหาและส่งเสริมการสร้างคอนเทนต์อย่างมีจรรยาบรรณ

คอลัมน์ “เรื่องนี้โรงเรียนไม่ได้สอน” ได้สรุป 6 สิ่งที่ต้องรู้ ก่อนใช้ AI สร้างคอนเทนต์ จากหนังสือ “อนาคตเศรษฐกิจคอนเทนครีเอเตอร์ไทย พ.ศ. 2578” จัดทำโดย Tellscore เพื่อให้ครีเอเตอร์ทุกคนสร้างผลงานที่มีคุณค่าและสร้างสรรค์ หลีกเลี่ยงผลกระทบเชิงลบต่อตัวเองและสังคมมาฝากทุกคนค่ะ

6 วิธีใช้ AI ไม่ให้เกิด FAKE NEWS

1. หลีกเลี่ยงการนำ AI ไปใช้ในทางที่ผิด

• ปัจจุบัน AI ถูกใช้สร้างข่าวปลอม รูปปลอม คลิปเสียงปลอมจำนวนมาก ดังนั้น มนุษย์ต้องใช้ดุลยพินิจในการใช้ AI หลีกเลี่ยงการสร้างคอนเทนต์ที่อาจก่อให้เกิดความขัดแย้ง ปลุกปั่น หรือเผยแพร่ข้อมูลเท็จ (Fake News) 
• ควรหลีกเลี่ยงการสร้างคอนเทนต์ที่มีอคติ หรือส่งเสริมความไม่เท่าเทียม เพื่อไม่ให้ AI กลายเป็นเครื่องมือที่สร้างปัญหาทางสังคม

2. ไม่ควรใช้ภาพประกอบข่าวที่ทำขึ้นโดย AI

• ภาพที่ทําขึ้นจาก AI อาจมีความสร้างสรรค์และสวยงาม แต่ไม่ควรใช้ภาพที่สร้างโดย AI มาเป็นรูปประกอบในข่าว ไม่ว่าจะภาพนิ่งหรือภาพเคลื่อนไหว  เพราะภาพประกอบข่าว ควรสะท้อนข้อเท็จจริงของเหตุการณ์อย่างถูกต้อง  
• หากใช้ภาพที่ AI ทำขึ้น อาจทำให้เกิดความเข้าใจผิดสำหรับประชาชนที่อ่านหรือรับชมข่าวสารได้

3. ระวังผลกระทบเรื่องสิทธิส่วนบุคคลและลิขสิทธิ์

• ปัจจุบันมีการใช้เทคโนโลยี Deepfake ที่เหมือนคนจริงจนแทบแยกไม่ออกในการหลอกลวงผู้อื่น ซึ่งสร้างความเข้าใจผิด และหลายคนหลงเชื่อจำนวนมาก ดังนั้น ควรตระหนักถึงความเสี่ยงของเทคโนโลยี Deepfake ที่อาจก่อให้เกิดความเข้าใจผิดและผลกระทบต่อบุคคลอื่น 
• การใช้ AI ต้องไม่ละเมิดสิทธิของผู้อื่น เช่น การใช้ภาพ เสียง หรือข้อมูลส่วนตัว โดยไม่ได้รับอนุญาต
• ไม่ควรใช้ AI เลียนแบบผลงานของผู้อื่น โดยไม่ได้รับการยินยอม เพราะถือว่าเป็นการละเมิดทรัพย์สินทางปัญญา ซึ่งอาจนําไปสู่ปัญหาทางกฎหมายได้

4. ระบุให้ชัดเจนว่าคอนเทนต์ทําขึ้นโดย AI 

• หากมีการใช้เนื้อหาหรือภาพที่ทําขึ้นโดย AI ครีเอเตอร์ต้องแสดงข้อความชี้แจงอย่างชัดเจน (Disclaimer) เพื่อไม่ให้เกิดความเข้าใจผิด เช่น ระบุไว้ในคําอธิบายเนื้อหา หรือใช้เครื่องหมายเฉพาะ 
• ควรแจ้งให้ผู้ชมทราบอย่างชัดเจนว่าส่วนไหนของคอนเทนต์ถูกสร้าง หรือปรับแต่งโดย AI บ้าง เพื่อให้เกิดความเข้าใจที่ถูกต้อง ซึ่งจะช่วยเสริมสร้างความน่าเชื่อถือ และลดความเข้าใจผิดของผู้ชม

5. ตรวจสอบข้อมูลก่อนเผยแพร่

• AI คิดเก่ง ทำงานเร็วจริง แต่เนื้อหาอาจไม่ได้ถูกต้องทุกเรื่อง อย่าพึ่งพา AI ทั้งหมด โดยที่ไม่มีการตรวจสอบหรือพิจารณาเพิ่มเติม เพราะ AI ไม่มีความสามารถมากพอในการเข้าใจบริบททางสังคมและจริยธรรม
• ไม่ว่าจะใช้ AI สร้างคอนเทนต์รูปแบบใด ทั้งภาพ วิดีโอ หรือข้อความ สุดท้ายครีเอเตอร์ต้องตรวจสอบเนื้อหานั้นก่อนเผยแพร่ โดยอ้างอิงจากแหล่งที่เชื่อถือได้ เพื่อให้แน่ใจว่าเนื้อหานั้นถูกต้อง เหมาะสม และไม่ส่งผลกระทบในทางลบ
• หากเป็นเนื้อหาที่เกี่ยวข้องกับข้อมูลสําคัญ เช่น กฎหมาย แพทย์ หรือเศรษฐกิจ ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ เพื่อให้เนื้อหาที่นำเสนอนั้นถูกต้องแม่นยำ และไม่ก่อให้เกิดความเข้าใจผิด

6. อัปเดตความรู้เรื่อง AI อยู่เสมอ

• เทคโนโลยี AI เปลี่ยนแปลงรวดเร็ว ควรติดตามความก้าวหน้าของเทคโนโลยี AI อย่างสม่ำเสมอ
• ควรศึกษากฎหมายและข้อบังคับที่เกี่ยวข้อง พร้อมเรียนรู้วิธีใช้ AI อย่างปลอดภัยอยู่ตลอดเวลา เพื่อให้สามารถปรับตัวได้ทันต่อการเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็ว ซึ่งจะนําไปสู่การใช้งานที่มีประสิทธิภาพ และลดความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้น