"เสด็จสู่สวรรคาลัย" และ "ข้าพระพุทธเจ้า" การใช้ถ้อยคำเพื่อแสดงความอาลัยให้เหมาะสม

"เสด็จสู่สวรรคาลัย" และ "ข้าพระพุทธเจ้า" 
แนวทางการใช้ถ้อยคำเพื่อแสดงความอาลัย ให้เหมาะสม

คอลัมน์ "รู้ไว้เผื่อออกสอบ" วันนี้ มีความรู้เรื่องการใช้ราชาศัพท์และแนวทางการใช้ถ้อยคำเพื่อแสดงความอาลัย ให้เหมาะสมมาฝากน้องๆ ชาว Dek-D กันค่ะ

หลังจากแถลงการณ์สำนักพระราชวัง แจ้งข่าวการเสด็จสวรรคตของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง สิริพระชนมายุ 93 พรรษา ซึ่งสำนักงานราชบัณฑิตยสภาและกรมประชาสัมพันธ์ได้เผยแพร่แนวทางการใช้ถ้อยคำเพื่อแสดงความอาลัยให้ถูกต้องเหมาะสม
 โดยเฉพาะการใช้วลี “เสด็จสู่สวรรคาลัย" และการใช้ลงท้าย "ข้าพระพุทธเจ้า" ไว้ความว่า

สำนักงานราชบัณฑิตยสภาได้รับคำถามเกี่ยวกับการใช้ราชาศัพท์ “เสด็จสู่สวรรคาลัย” ว่าควรต้องมี คำว่า “ส่งเสด็จ” ด้วยหรือไม่ ในเรื่องนี้สำนักงานราชบัณฑิตยสภาได้เคยให้ข้อมูลความหมายวลีดังกล่าวเมื่อครั้ง สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ สิ้นพระชนม์ ว่า

โดยแท้จริงแล้วคำว่า "สวรรคาลัย” มาจากคำว่า “สวรรค” (สะ-หวัน-คะ) และ "อาลัย” ซึ่งคำว่า “สวรรค, สวรรค์” เป็นคำนาม หมายถึง โลกของเทวดา, เมืองฟ้า คำว่า “อาลัย” ที่เป็นคำนาม มีความหมายว่าที่ อยู่ ที่พัก 

ดังนั้น วลี "สู่สวรรคาลัย” จึงหมายถึง สู่ที่อยู่ในสวรรค์ สู่ที่พักในสวรรค์ ความหมายรวม ๆ ก็คือสู่สวรรค์ วลี “เสด็จไปสู่สวรรคาลัย” จึงสือความหมายได้ว่า (พระองค์) เสด็จสู่สวรรค์ หรือ (พระองค์) เสด็จสู่ สรวงสวรรค์

อย่างไรก็ตาม ในความเข้าใจของประชาชนทั่วไปนั้นเข้าใจว่า “ส่งเสด็จสู่สวรรคาลัย” หมายถึงส่งเสด็จ สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ ไปสู่สรวงสวรรค์ แต่คำถามมีอยู่ ว่า ใช้ได้หรือไม่

ในเรื่องนี้ได้มีการสอบถามความคิดเห็นของ พลตรี หม่อมราชวงศ์ศุภวัฒย์ เกษมศรี ประธาน คณะกรรมการจัดทำหลักเกณฑ์การใช้ราชาศัพท์แห่งราชบัณฑิตยสถาน ศาสตราจารย์พิเศษจำนงค์ ทอง ประเสริฐ ราชบัณฑิต และที่ปรึกษาคณะกรรมการฯ และ อาจารย์จุลทัศน์ พยาฆรานนท์ รองประธานคณะ กรรมการฯ มีความเห็นพ้องกันว่า พระองค์ทรงมีบุญญาบารมีที่จะเสด็จไปสู่สรวงสวรรค์ด้วยพระองค์เอง

ทั้งนี้ หากใช้คำว่า “ส่งเสด็จ” นำหน้าวลี “สู่สวรรคาลัย” อาจทำให้สื่อความหมายได้ว่าประชาชนเป็นผู้ ส่งเสด็จพระองค์ไปสู่สรวงสวรรค์

ดังนั้น หากลดหรือละการใช้คำว่า "ส่ง” ออกไปเหลือ “เสด็จสู่สวรรคาลัย” หรือใช้คำว่า “พระ ผู้เสด็จสู่สวรรคาลัย” ก็จะทำให้ถ้อยคำดูสวยงามและสื่อความหมายใต้ชัดเจนกว่าคำว่า ส่งเสด็จสู่สวรรคาลัย”

หมายเหตุ หลังคำว่า “ข้าพระพุทธเจ้า” ให้ระบุชื่อบุคคล คณะบุคคล และหน่วยงาน เช่น

ข้าพระพุทธเจ้า นายจงรัก ภักดี

ข้าพระพุทธเจ้า คณะครูและนักเรียน โรงเรียน.....

ข้าพระพุทธเจ้า คณะผู้บริหาร และพนักงาน บริษัท…