เปิดผลสำรวจ! เรื่องเครียดๆ ของวัยรุ่นไทย ที่ผู้ใหญ่อาจมองข้าม

เป็นวัยรุ่นก็มีเรื่องเครียดเหมือนกันนะ

สวัสดีค่ะ น้องๆ ชาว Dek-D.com ทุกคน ปัจจุบันนี้ความเครียดไม่ได้ส่งผลกระทบแค่ในผู้ใหญ่เท่านั้น แต่เด็กๆ หรือวัยรุ่นเองก็มีความเครียดที่ต้องแบกรับเอาไว้เช่นเดียวกัน ในบางครั้งวัยรุ่นก็มักจะถูกสงสัยจากผู้ใหญ่หลายคนว่า ‘อายุแค่นี้มีอะไรให้เครียด?’ แต่ความจริงแล้วใครว่าเราจะมีแต่เรื่องสนุกกัน วัยรุ่นนี่แหละมีเรื่องให้เครียดเยอะแยะเลย

ความเครียด เรื่องที่เกิดขึ้นได้กับทุกวัย

ความเครียด เกิดจากร่างกายของเรามีการตอบสนองต่อแรงกดดัน สถานการณ์ หรือเหตุการณ์ต่างๆ นานา ในชีวิตที่แตกต่างกัน ซึ่งสิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นปัจจัยที่ทำให้เกิดความเครียดได้ และมักจะเกิดขึ้นเมื่อเราพบเจอกับสิ่งใหม่ หรือเรื่องที่ไม่คาดคิด ที่เข้ามาก่อกวนความรู้สึกในใจ หรือตอนที่เรารู้สึกว่าไม่สามารถควบคุมสถานการณ์ตรงหน้าได้ เมื่อเผชิญกับความเครียด ร่างกายจะผลิตฮอร์โมนความเครียดที่กระตุ้นการตอบสนองของการต่อสู้หรือหนี และกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันของเรา  

ประเภทของความเครียด

ความเครียดแบ่งออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่

• ความเครียดเฉียบพลัน (Acute stress) : เป็นความเครียดที่เกิดขึ้นแบบกะทันหัน เมื่อเราเจอสถานการณ์ที่ท้าทายหรือกดดัน เช่น พรีเซนต์งานหน้าชั้นเรียน แต่เมื่อสถานการณ์จบลง เราก็จะกลับเข้าสู่สภาวะปกติ
   
• ความเครียดเฉียบพลันเป็นระยะ (Episodic acute stress) : เป็นความเครียดแบบกะทันหัน ที่เกิดขึ้นบ่อยกว่าแบบแรก อาจเป็นในตอนที่เราต้องรับมือกับสถานการณ์กดดันติดต่อกัน เช่น พรีเซนต์งานจบแล้ว แต่คาบต่อไปต้องเตรียมตัวสอบ
   
• ความเครียดเรื้อรัง (Chronic stress) : เป็นความเครียดระดับสูงที่สะสมมาเป็นระยะเวลายาวนาน จนส่งผลกระทบต่อสุขภาพของเรา เช่น การเตรียมตัวสอบเข้ามหาวิทยาลัย ปัญหาครอบครัว

รู้หรือไม่? ผลสำรวจพบวัยรุ่นเครียดกว่าผู้ใหญ่ 4 เท่า!

สาเหตุหลักที่ทำให้วัยรุ่นเกิดความเครียด

พญ.โชษิตา ภาวสุทธิไพศิฐ ผู้ช่วยผู้อำนวยการฝ่ายวิชาการสถาบันสุขภาพจิตเด็กและวัยรุ่นราชนครินทร์ กล่าวว่า ความเครียดเป็นจุดเริ่มต้นที่อาจนำไปสู่การตัดสินใจแบบผิดๆ ด้วยอารมณ์ชั่ววูบ ซึ่งต้นตอความเครียดในเด็กวัยรุ่นนั้นมาจาก 2 สาเหตุหลัก คือ  

• ความเครียดจากตัวเอง : ความเครียดสามารถส่งต่อทางพันธุกรรมได้ หากคนในครอบครัวเป็นโรคเครียด เด็กก็จะมีโอกาสเสี่ยงมากกว่าคนอื่น หรือเด็กที่มีความผิดปกติทางร่างกายก็อาจเป็นโรคเครียดได้ง่ายเช่นกัน
• ความเครียดจากประสบการณ์ : การเลี้ยงดูของครอบครัวส่งผลโดยตรงต่อความเครียด รวมถึงอาจเกิดจากประสบการณ์ที่ต้องเผชิญได้ด้วยค่ะ

รวมเรื่องเครียดๆ ของเหล่าวัยรุ่น  

ผลสำรวจความคิดเห็นของชาว Dek-D.com จาก #dekdAsk หัวข้อ “วัยรุ่นเครียดเรื่องอะไรกันบ้าง” พบว่า วัยรุ่นเองก็มีสิ่งที่ต้องรับผิดชอบและมีเรื่องให้เครียดไม่แพ้ผู้ใหญ่เหมือนกัน ซึ่งวันนี้พี่แป้งได้รวบรวมเรื่องเครียดๆ ของเหล่าวัยรุ่น มาทั้งหมด 5 เรื่องด้วยกัน จะมีเรื่องอะไรบ้าง ไปดูกันโลดดด!

1.เงินมีน้อยต้องใช้สอยอย่างประหยัด

อันดับแรกเลย คือ เรื่องเงิน! น่าแปลกใจใช่มั้ยล่ะค่ะ เป็นวัยรุ่นจะเครียดเรื่องเงินทำไม? แหมก็สิ่งล่อตาล่อใจทุกวันนี้มันมีเยอะ จนเกิดกิเลสอยากซื้ออยากได้ไปหมด แม้กระทั่งค่าใช้จ่ายตอนไปโรงเรียนที่แต่ละคนก็อาจจะได้เงินแตกต่างกัน ทำให้ต้องแบ่งเงินให้เป็นสัดส่วน เพื่อที่ให้มีพอกินพอใช้ บางคนก็มีค่าใช้จ่ายภายในบ้านที่ต้องช่วยเหลือจุนเจือครอบครัว รวมถึงปัญหาเศรษฐกิจตอนนี้ที่เรียกได้ว่า ‘ข้าวยากหมากแพง’ ของขึ้นราคากันสะบัด จะซื้ออะไรก็ต้องคิดหน้าคิดหลัง คิดถึงความจำเป็นเวลาใช้งาน แล้วแบบนี้จะไม่ให้เครียดได้ยังไงกัน

2.ความสัมพันธ์ภายในครอบครัว

ต่อมาคือ ครอบครัว เรียกได้ว่าเป็นเรื่องเครียดอันดับต้นๆ ที่วัยรุ่นส่วนใหญ่มักจะเข้าไปปรึกษากับจิตแพทย์เลยค่ะ สาเหตุอาจมาจากความขัดแย้ง ความรุนแรงภายในครอบครัว ความคาดหวังของพ่อแม่ในเรื่องต่างๆ ไม่ว่าจะเป็น การเรียน การทำงาน การใช้ชีวิต ความรัก ซึ่งบางคนอาจโดนที่บ้านตำหนิบ่อยๆ ทำให้คิดว่าพ่อแม่ไม่รักและไม่เข้าใจตัวเอง ส่งผลให้รู้สึกกดดันและนำไปสู่ความเครียด  

3.วัยรุ่นวัยเรียนอ่านเขียนทุกวัน

อีกหนึ่งเรื่องที่วัยรุ่นต้องเครียดกันทุกวัน คงหนีไม่พ้นเรื่องเรียน ด้วยวัยของเราที่มีหน้าที่หลัก คือ เรียนหนังสือ จึงอาจทำให้ผู้ใหญ่บางคนมองว่าเราคงไม่มีเรื่องเครียดอะไร แต่การเรียนนี่แหละที่ทำให้วัยรุ่นส่วนมากมีปัญหาสุขภาพจิต ทั้งต้องทำเกรดให้ดี มีการบ้านให้ปั่นทุกวิชา แถมยังต้องเตรียมตัวสอบเข้ามหา’ลัยที่มีการแข่งขันสูงลิ่ว สิ่งเหล่านี้ล้วนต้องอาศัยความพยายาม ความรับผิดชอบ ซึ่งทำให้หลายคนรู้สึกเครียดเพราะเกิดจากความกดดันทั้งจากตัวเองและคนรอบตัวนั่นเองค่ะ

4.งานที่ชอบเงินเดือนที่ใช่

สำหรับเด็กจบใหม่การหางานทำก็เป็นอีกหนึ่งเรื่องที่ส่งผลทำให้เครียด เพราะทุกวันนี้ตลาดแรงงานมีการแข่งขันค่อนข้างสูง และปัญหาเศรษฐกิจที่ทำให้ตำแหน่งงานมีจำนวนลดลง หลายองค์กรจึงต้องการพนักงานที่มีความรู้ ความสามารถรอบด้านเข้าทำงาน นอกจากนี้ การหางานให้ตรงกับความชอบหรืองานทำแล้วมีความสุขก็เป็นอีกหนึ่งเหตุผลที่ทำให้หลายคน ต้องเสาะแสวงหางานที่ตรงกับความต้องการของตัวเอง บวกกับค่าตอบแทนที่เมื่อทำงานไปแล้วต้องรู้สึกคุ้มค่ากับความเหนื่อยที่ลงแรงไป

5.อิทธิพลจากเพื่อนๆ  

เพื่อนเป็นอีกหนึ่งคนที่มีอิทธิพลต่อวัยรุ่นอย่างมาก ทั้งด้านทัศนคติและการเป็นตัวเอง วัยรุ่นส่วนใหญ่จะมีความผูกพันกับเพื่อนมากกว่าวัยอื่นๆ รวมถึงอยากให้ตัวเองเป็นที่ยอมรับของเพื่อน และด้วยความที่แต่ละคนมีความคิดและมุมมองที่แตกต่าง บางครั้งอาจทำให้เกิดการกระทบกระทั่งกัน รวมถึงการถูกกลั่นแกล้งในโรงเรียน เช่น การทำร้ายร่างกาย การพูดล้อเลียน นินทา และการแบ่งแยกออกจากกลุ่ม ที่ส่งผลให้เกิดความเครียดเรื่องความสัมพันธ์ระหว่างเพื่อนได้

ความเครียด VS ความวิตกกังวล ต่างกันอย่างไร?

น้องๆ บางคนอาจจะเข้าใจผิดว่า ความเครียดและความวิตกกังวลนั้นเหมือนกัน แต่จริงๆ แล้วทั้งคู่มีความแตกต่างกันค่ะ ความเครียดจะเป็นภาวะทางจิตใจที่ตอบสนองต่อเหตุการณ์ที่เรากำลังเจออยู่ หรือเคยเจอในอดีตแต่เกิดขึ้นซ้ำอีก ส่วนความวิตกกังวลจะเป็นภาวะความไม่สบายใจ เมื่อได้รับรู้ หรือนึกถึงสิ่งไม่ดีหรือความไม่แน่นอนไปก่อนล่วงหน้า ซึ่งถ้าหากว่าเราวิตกกังวลมากเกินไปก็สามารถเกิดเป็นความเครียดได้เช่นกันค่ะ  

จริงๆ แล้วความเครียดก็ไม่ได้แย่เสมอไปนะ

พูดถึงความเครียด น้องๆ อาจมองว่ามันเป็นความรู้สึกแย่ๆ หรือมองแค่ด้านลบเพียงด้านเดียวเท่านั้น แต่จะให้มองความเครียดไปในทางลบอย่างเดียวก็คงไม่ได้ เพราะจริงๆ แล้ว ความเครียดก็มีประโยชน์เหมือนกัน ยกตัวอย่าง เช่น  

How to จัดการกับความเครียด

อย่างไรก็ตาม ความเครียดที่มากเกินไปอาจทำให้เกิดผลเสียได้ บางครั้งอาจทำให้เราเลือกที่จะหลบหนี หรือปล่อยให้ตัวเองจมไปกับความเครียด เพราะไม่สามารถรับมือได้ พอสะสมไปนานๆ เข้าก็อาจส่งผลต่อสุขภาพร่างกายและจิตใจของเราได้  

ดังนั้น น้องๆ จะต้องรู้จักจัดการกับความเครียดให้เป็น วันนี้พี่แป้งก็มี How to ง่ายๆ มาฝากทุกคนด้วยค่ะ จะมีอะไรบ้าง ไปดูกัน!  

• นอนหลับให้เต็มอิ่ม พักผ่อนให้เพียงพอ เพราะการนอนน้อยจะให้ระดับความเครียดสูงขึ้น
• บอกเล่าให้คนที่ไว้ใจฟัง เพื่อระบายความเครียดที่อยู่ในใจออกมา และขอคำแนะนำเพื่อหาทางออก
• หากไม่อยากเล่าให้ใครฟัง ลองเขียนไดอารี่ เพื่อสลัดความเครียดและความรู้สึกแย่ๆ ผ่านตัวอักษร
• อ่านหนังสือก็ช่วยคลายเครียดได้ แถมเราอาจได้ข้อคิดหรือทางออกที่ดีจากหนังสืออีกด้วย
• ผ่อนคลายความเครียด ด้วยการดูหนัง ฟังเพลง ที่เราชอบ เพื่อสร้างความเพลิดเพลิน และทำให้สมองปลอดโปร่ง
• ออกกำลังกายช่วยเพิ่มระดับสารเคมีในสมองที่มีผลต่อการความเครียด ทำให้เครียดลดลง และอารมณ์ดีขึ้น
• การได้ดมกลิ่นที่ชอบสามารถลดระดับออร์โมนคอร์ติซอล ที่เป็นฮอร์โมนของความเครียดได้
• ออกไปเที่ยวสถานที่ใหม่ๆ ช่วยให้ลืมความเครียด และทำให้รู้สึกกระปรี้กระเปร่าได้
• พบจิตแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญ เพื่อบำบัดความเครียดที่เกิดขึ้นและรับคำแนะนำ

สุดท้ายนี้ หากน้องๆ คนไหนที่กำลังเครียดหรือมีเรื่องที่ไม่สบายใจอยู่ ลองนำฮาวทูที่พี่แป้งแนะนำไปปรับใช้ได้นะคะ อย่าปล่อยให้ตัวเองเครียดนานจนเกินไป เพราะมันจะส่งผลเสียต่อตัวเราเอง รวมถึงคนรอบข้างของเราได้ ยังไงพี่แป้งก็ขอเป็นกำลังใจให้นะคะ สู้ๆ ค่ะ! :)