สวัสดีค่ะ จากเหตุแผ่นดินไหวที่ประเทศเมียนมา เมื่อ 28 มีนาคม 2568 ซึ่งสามารถรับรู้แรงสั่นสะเทือนได้ในหลายพื้นที่ของประเทศไทย เหตุการณ์นี้ทำให้หลายคนเริ่มให้ความสนใจกับภัยพิบัติทางธรรมชาติที่เรียกว่า “แผ่นดินไหว” มากขึ้น และหลายคนอาจจะอยากรู้ว่า เราจะเรียนอะไร เพื่อศึกษาเรื่องแผ่นดินไหวในมิติต่างๆ อย่างจริงจังได้บ้าง 

คนส่วนใหญ่ อาจคิดว่าเรื่องแผ่นดินไหว วิศวกรรม น่าจะเกี่ยวข้องที่สุด โดยเฉพาะการสร้างสิ่งปลูกสร้างที่ทนต่อแผ่นดินไหว แต่ในความเป็นจริงแล้ว มีหลายสาขาวิชาที่เชื่อมโยงกับแผ่นดินไหวได้ ลองมาดูกันว่ามีสาขาไหนที่น่าสนใจ และเปิดสอนที่ไหนบ้าง เผื่อเป็นตัวเลือกก่อนสมัครในแอดมิชชั่นปีนี้
 

อยากเรียนเกี่ยวกับ "แผ่นดินไหว" เรียนสาขาอะไรได้บ้าง?

1. คณะวิศวกรรมศาสตร์ สาขาวิชาวิศวกรรมโยธา (Civil Engineering)

เป็นสาขาแรกๆ ที่นึกถึง เพราะผลกระทบของแผ่นดินไหวมักจะส่งผลต่ออาคารบ้านเรือน แน่นอนว่าเกี่ยวข้องกับวิศวกรรมโยธาโดยตรง ที่จะต้องออกแบบสร้างสิ่งปลูกสร้างป้องกันแผ่นดินไหว และยังนับเป็นวิชาชีพที่ต้องมีใบประกอบวิชาชีพอีกด้วย

สาขานี้มุ่งเน้นการออกแบบ ก่อสร้าง และบำรุงรักษาสิ่งปลูกสร้างต่าง ๆ เช่น อาคาร ถนน สะพาน และระบบสาธารณูปโภค การออกแบบโครงสร้างคอนกรีตเสริมเหล็ก โครงสร้างเหล็ก โครงสร้างคอนกรีตอัดแรง ให้เป็นไปตามมาตรฐานทางวิศวกรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การทำให้โครงสร้างต่าง ๆ สามารถต้านทานแรงลมและแรงสั่นสะเทือนของแผ่นดินไหวได้

ตัวอย่างวิชาที่เรียน

• ธรณีวิทยาสำหรับวิศวกรโยธา
• การวิเคราะห์โครงสร้าง
• การควบคุมงานก่อสร้าง
• การออกแบบและการก่อสร้างทางวิศวกรรมธรณีเทคนิค

ตัวอย่างสถาบันที่เปิดสอน

• จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
• มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
• มหาวิทยาลัยมหิดล
• มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
• และอีกหลายมหาวิทยาลัย เพราะเป็นสาขาหลัก มีเปิดสอนทั้งใน มหาวิทยาลัยรัฐและเอกชน

2. คณะวิทยาศาสตร์ สาขาวิชาธรณีวิทยา (Geology) / สาขาวิทยาศาสตร์พื้นพิภพ (Earth Science)

สาขานี้จะได้เรียนเกี่ยวกับโลก ส่วนประกอบต่างๆ ของโลก เพราะโลกของเราประกอบไปด้วย แร่ หิน ดิน น้ำ รวมถึงเรียนเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงของโลก โครงสร้างของเปลือกโลก การเกิดแผ่นดินไหว และรอยเลื่อนที่อาจส่งผลกระทบต่อพื้นที่ต่างๆ นอกจากนี้ ยังมีการศึกษาวิธีติดตามและคาดการณ์แผ่นดินไหวโดยใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่ๆ ดังนั้นสาขานี้ จะช่วยให้มีความรู้ที่สามารถไปประยุกต์ใช้ทำงานต่างๆ ได้มากมายที่เกี่ยวข้องกับโลก ภัยพิบัติ ตลอดจนปรากฏการณ์ธรรมชาติต่างๆ

ตัวอย่างวิชาที่เรียน

• ธรณีวิทยาโครงสร้าง
• ธรณีวิทยาประเทศไทย
• ระบบสารสนเทศทางภูมิศาสตร์ในวิทยาศาสตร์พื้นพิภพ
• ธรณีวิทยาแปรสัณฐาน

ตัวอย่างสถาบันที่เปิดสอน

• จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
• ม.เชียงใหม่
• ม.เกษตรศาสตร์
• ม.มหิดล
• ม.ขอนแก่น

3. คณะวิทยาศาสตร์ วิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม (Environmental Science)

สาขาวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม อาจไม่ได้ศึกษา "แผ่นดินไหว" เป็นเรื่องหลัก เพราะจะเรียนเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม การจัดการมลพิษโดยรวม แต่สามารถเชื่อมโยงในแง่ของ ผลกระทบทางสิ่งแวดล้อม และ การฟื้นฟูพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบ จากแผ่นดินไหวได้ เช่น ผลกระทบต่อระบบนิเวศ การปนเปื้อนของสารเคมี การจัดการสิ่งปลูกสร้างหรือวัสดุอันตรายที่เกิดขึ้นหลังจากแผ่นดินไหว เป็นต้น ซึ่งก็เป็นอีกหนึ่งแนวทางที่สามารถต่อยอดได้

ตัวอย่างวิชาเรียน

ในส่วนของวิชาบังคับ จะเป็นด้านวิทยาศาสตร์ทั่วไปและเรื่องเกี่ยวกับวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม ดิน น้ำ ป่าไม้ มลพิษ แต่ถ้าเจาะไปดูวิชาเอกหรือวิชาเลือก ก็จะมีวิชาที่เจาะจงมากขึ้น เช่น

• ระบบสารสนเทศทางภูมิศาสตร์ในการจัดการภัยพิบัติ
• การประเมินความเสี่ยงทางสิ่งแวดล้อม
• อากาศ การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ และการจัดการภัยพิบัติ
• การแปลความหมายแผนที่และภาพถ่ายทางอากาศ สำหรับการวิเคราะห์ทางสิ่งแวดล้อม

ตัวอย่างสถาบันที่เปิดสอน

• จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
• ม.ขอนแก่น
• ม.ธรรมศาสตร์
• ม.สงขลานครินทร์
• ม.ทักษิณ
• ม.มหิดล

4. คณะวิศวกรรมศาสตร์ สาขาวิชาวิศวกรรมสิ่งแวดล้อมและการจัดการภัยพิบัติ (Environmental Engineering and Disaster Management)

สาขานี้จะบูรณาการศาสตร์ทางด้านวิศวกรรมสิ่งแวดล้อมและการจัดการภัยพิบัติไว้ด้วยกัน ดังนั้นจะเรียนเกี่ยวกับการวางแผนป้องกัน การจัดการ ควบคุม การเตือนภัย การแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อมที่เกิดจากภัยธรรมชาติ รวมถึงการฟื้นฟูพื้นที่หลังภัยพิบัติ โดยใช้เครื่องมิอทางวิศวกรรมสิ่งแวดล้อม ดังนั้นจึงเป็นอีกหนึ่งสาขาที่ผู้เรียนจะได้ 2 ทักษะไปพร้อมกัน สามารถจัดการกับเหตุฉุกเฉินได้ ซึ่งไม่ใช่แค่แผ่นดินไหว แต่รวมถึงภัยธรรมชาติอื่นๆ

ตัวอย่างวิชาเรียน

• การสำรวจสำหรับวิศวกรรมสิ่งแวดล้อมและการจัดการภัยพิบัติ
• ภูมิสารสนเทศสำหรับการจัดการสิ่งแวดล้อมและภัยพิบัติ
• แบบจำลองสำหรับการจัดการภัยพิบัติและสิ่งแวดล้อม
• การจัดการความเสี่ยงภัยพิบัติและสิ่งแวดล้อม

สถาบันที่เปิดสอน

• ม.มหิดล

5. สาขาวิชาภูมิสารสนเทศศาสตร์ (Geoinformatics)

สาขาวิชาภูมิสารสนเทศศาสตร์ เป็นสาขาที่อยู่ในคณะที่หลากหลาย เช่น คณะอักษรศาสตร์, คณะศิลปศาสตร์, คณะสังคมศาสตร์, คณะวิทยาการสารสนเทศ เป็นต้น 

สาขานี้จะเรียนเกี่ยวกับการใช้ เทคโนโลยีภูมิสารสนเทศ (GIS) และดาวเทียม มาบูรณาการเพื่อเก็บข้อมูล วิเคราะห์สิ่งต่างๆ บนโลกทั้งกายภาพและชีวภาพ ดังนั้นจึงสามารถใช้เทคโนโลยีนี้ในการติดตาม คาดการณ์ และประเมินผลกระทบของแผ่นดินไหวได้ อย่างที่เราเคยเห็นข่าวออกมาคาดการณ์ว่ารอยเลื่อนของแผ่นดินไหวเป็นยังไง จุดไหนเสี่ยงแผ่นดินไหว ในอนาคตอาจจะเกิดอะไรขึ้นบ้าง เป็นต้น

ตัวอย่างวิชาเรียน

• ภูมิศาสตร์กายภาพ : บรรยากาศภาคและชีวภาค
• ภัยธรรมชาติศึกษา
• ภูมิสารสนเทศเพื่อการจัดการการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
• การอ่านแผนที่และการทำแผนที่

ตัวอย่างสถาบันที่เปิดสอน

• จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
• ม.เกษตรศาสตร์
• ม.ธรรมศาสตร์
• ม.ศรีนครินทรวิโรฒ
• ม.มหาสารคาม
• สาขานี้ เป็นอีกสาขาที่มีเปิดสอนหลายแห่งมากๆ ในประเทศไทย สามารถหาข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ https://www.mytcas.com/

แม้คณะหรือสาขาที่เปิดสอนเกี่ยวกับแผ่นดินไหว อาจจะไม่ใช่เรื่องใหม่ แต่ถือว่าเป็นองค์ความรู้ที่ไม่เคยล้าหลังเลย เพราะโลกของเรายังต้องเผชิญภัยธรรมชาติอีกหลากหลายรูปแบบ ซึ่งสาขาวิชาเหล่านี้จะช่วยสร้างความรู้และเทคโนโลยีต่างๆ มาใช้กับโลกของเรา โดยที่ไม่ได้จำกัดแค่ "วิศวกรรมโยธา" เท่านั้น อย่างที่น้องๆ เห็นแล้วว่า ไม่ว่าจะเป็น "ธรณีวิทยา" "วิศวกรรมการจัดการภัยพิบัติ", และ "ภูมิสารสนเทศศาสตร์" “วิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม” แต่ละสาขามีบทบาทสำคัญในการป้องกัน รับมือ และลดผลกระทบจากแผ่นดินไหวได้ ใครอยากเรียนสาขาเหล่านี้บ้าง คอมเม้นท์มาคุยกันได้เลยนะคะ