สวัสดีค่ะน้องๆ เคยได้ยินเรื่องของ “การประเมินตนเอง (Self-Assessment)” ไหมคะ? พี่เมก้าเชื่อว่าหลายๆ คนน่าจะพอรู้จักกันมาบ้าง เพราะแนวคิดนี้อยู่กับสังคมเรามายาวนาน ปีนี้ก็ครบ 120 ปีแล้ว นักคิดหลายท่านเห็นว่าการประเมินตนเองทำให้คนเราพัฒนาขึ้นได้จริง!
ถ้าใครคิดว่ายังรู้จักสิ่งนี้ไม่ดีพอ อยากจะลองให้คะแนนตัวเองบ้าง ก็มามะ มาเก็บเทคนิคดีๆ ไปใช้กัน
จุดเริ่มต้นของ “การประเมินตน”
การประเมินตนเองเป็นรูปแบบแนวคิดใหม่ที่เกิดขึ้นในประเทศสหรัฐอเมริกา โดยนักคิดที่ชื่อว่า Jean Piaget ค่ะน้องๆ ในช่วงต้น ค.ศ. 1900 เขาได้นำทฤษฎี Constructtist ที่เชื่อว่าการเรียนรู้เป็นกระบวนการทำกิจกรรมและสร้างแนวคิดใหม่ๆ บนฐานความรู้เดิมของแต่ละคนมาพัฒนาเป็นแนวคิดเรื่องการประเมินตนเอง โดยการศึกษานี้ก็เริ่มมาจากการสังเกตพฤติกรรมการมีปฏิสัมพันธ์ของเด็กกับสิ่งแวดล้อมรอบๆ ตัว ภายหลังแนวคิดนี้ได้รับการศึกษาเพิ่มเติม และยังได้รับการสนับสนุนมากขึ้นจากนักจิตวิทยาหลายท่านจนได้มีการรับไปใช้อย่างแพร่หลายในหลากสาขาวิชาชีพ
ประเมินตนเอง...เพื่ออะไร?
ความหมายของการประเมินตนเองได้รับการให้คำจำกัดความจากนักคิดมากมาย ถ้ากล่าวโดยสรุป การประเมินตนเองก็คือกระบวนการประเมินหรือตัดสินใจของผู้เรียนว่า สามารถปฏิบัติตนได้ตามเกณฑ์และมาตรฐานที่กำหนดไว้หรือไม่ เพื่อปรับปรุงและพัฒนาจุดอ่อนของตนให้ดีขึ้น เราอาจเรียกได้ว่าการประเมินตนเองเป็นสิ่งสำคัญต่อการกำหนดเป้าหมาย ติดตาม ประเมิน และวิเคราะห์การเรียนรู้ของคนแต่ละคนนั่นเอง
พร้อมที่จะให้คะแนนตัวเองรึยัง?
วิธีประเมินตัวเองในปัจจุบันทำได้หลากหลายมาก! เพราะมีทั้งที่เป็นแบบทดสอบจากองค์กรต่างๆ และแบบประเมินระดับความสามารถของตนเองฉบับแฮนด์เมด
เท่าที่พี่เมก้าสำรวจแบบทดสอบมา ส่วนใหญ่จะเป็นการปรับประยุกต์ใช้การเมินตนเองกับประโยชน์ด้านต่างๆ ที่ช่วยพัฒนาตน เช่น การสร้างความยืดหยุ่นด้วยการประเมินตนเอง ผู้ทำแบบทดสอบจะให้น้องๆ ลองประเมินตนด้วยการให้ระดับคะแนน 1 - 5 ในคำถามแต่ละข้อ เพื่อวัดว่าคะแนนความยืดหยุ่นของเราเป็นอย่างไร
ความยืดหยุ่นเป็นกระบวนการปรับตัวต่อประสบการณ์ชีวิตที่ยุ่งยากหรือท้าทายเพื่อความสำเร็จ คนที่มีคะแนนความยืดหยุ่นสูงจะสามารถเอาชนะอุปสรรค และฟื้นตัวจากประสบการณ์บอบช้ำได้ดีกว่าคนที่มีคะแนนความยืดหยุ่นต่ำ (การทำแบบทดสอบนี้จะช่วยให้น้องๆ รู้จักประเมินตนเอง สามารถกำหนดเป้าหมายเพื่อปรับปรุงคะแนนความยืดหยุ่นของตัวเองได้ในกรณีที่ระดับคะแนนอยู่ในความเสี่ยง)
จุดเริ่มต้นของ “การประเมินตน”
การประเมินตนเองเป็นรูปแบบแนวคิดใหม่ที่เกิดขึ้นในประเทศสหรัฐอเมริกา โดยนักคิดที่ชื่อว่า Jean Piaget ค่ะน้องๆ ในช่วงต้น ค.ศ. 1900 เขาได้นำทฤษฎี Constructtist ที่เชื่อว่าการเรียนรู้เป็นกระบวนการทำกิจกรรมและสร้างแนวคิดใหม่ๆ บนฐานความรู้เดิมของแต่ละคนมาพัฒนาเป็นแนวคิดเรื่องการประเมินตนเอง โดยการศึกษานี้ก็เริ่มมาจากการสังเกตพฤติกรรมการมีปฏิสัมพันธ์ของเด็กกับสิ่งแวดล้อมรอบๆ ตัว ภายหลังแนวคิดนี้ได้รับการศึกษาเพิ่มเติม และยังได้รับการสนับสนุนมากขึ้นจากนักจิตวิทยาหลายท่านจนได้มีการรับไปใช้อย่างแพร่หลายในหลากสาขาวิชาชีพ
ประเมินตนเอง...เพื่ออะไร?
ความหมายของการประเมินตนเองได้รับการให้คำจำกัดความจากนักคิดมากมาย ถ้ากล่าวโดยสรุป การประเมินตนเองก็คือกระบวนการประเมินหรือตัดสินใจของผู้เรียนว่า สามารถปฏิบัติตนได้ตามเกณฑ์และมาตรฐานที่กำหนดไว้หรือไม่ เพื่อปรับปรุงและพัฒนาจุดอ่อนของตนให้ดีขึ้น เราอาจเรียกได้ว่าการประเมินตนเองเป็นสิ่งสำคัญต่อการกำหนดเป้าหมาย ติดตาม ประเมิน และวิเคราะห์การเรียนรู้ของคนแต่ละคนนั่นเอง
พร้อมที่จะให้คะแนนตัวเองรึยัง?
วิธีประเมินตัวเองในปัจจุบันทำได้หลากหลายมาก! เพราะมีทั้งที่เป็นแบบทดสอบจากองค์กรต่างๆ และแบบประเมินระดับความสามารถของตนเองฉบับแฮนด์เมด
เท่าที่พี่เมก้าสำรวจแบบทดสอบมา ส่วนใหญ่จะเป็นการปรับประยุกต์ใช้การเมินตนเองกับประโยชน์ด้านต่างๆ ที่ช่วยพัฒนาตน เช่น การสร้างความยืดหยุ่นด้วยการประเมินตนเอง ผู้ทำแบบทดสอบจะให้น้องๆ ลองประเมินตนด้วยการให้ระดับคะแนน 1 - 5 ในคำถามแต่ละข้อ เพื่อวัดว่าคะแนนความยืดหยุ่นของเราเป็นอย่างไร
ความยืดหยุ่นเป็นกระบวนการปรับตัวต่อประสบการณ์ชีวิตที่ยุ่งยากหรือท้าทายเพื่อความสำเร็จ คนที่มีคะแนนความยืดหยุ่นสูงจะสามารถเอาชนะอุปสรรค และฟื้นตัวจากประสบการณ์บอบช้ำได้ดีกว่าคนที่มีคะแนนความยืดหยุ่นต่ำ (การทำแบบทดสอบนี้จะช่วยให้น้องๆ รู้จักประเมินตนเอง สามารถกำหนดเป้าหมายเพื่อปรับปรุงคะแนนความยืดหยุ่นของตัวเองได้ในกรณีที่ระดับคะแนนอยู่ในความเสี่ยง)
ส่วนใครที่ไม่อยากทำแบบทดสอบมีอีกวิธีหนึ่งคือ “แบบประเมินตนเองฉบับแฮนด์เมด” ด้วย 5 ขั้นตอนง่ายๆ แค่ใช้การสังเกตตัวเองและจดบันทึกเป็นหลัก
1. ตั้งเป้าหมายที่ชัดเจน - กำหนดเป้าหมายและความคาดหวังระยะสั้นหรือระยะยาวก็ได้ที่อยากพัฒนาตัวเองให้ดีขึ้นหรืออยากทำให้สำเร็จ เช่น อยากเคลียร์การบ้านให้เสร็จใน 3 วัน อยากฟิตเกรดให้พุ่ง อยากผอม ฯลฯ
2. สังเกต - สังเกตว่าเรามีจุดแข็งอะไรที่สามารถทำเป้าหมายให้สำเร็จได้ และอย่าลืมสังเกตจุดอ่อนของตัวเองด้วย ถ้าจำไม่ได้ให้จดออกมาเป็นข้อๆ เมื่อสังเกตแล้วให้ใช้จุดแข็งพิชิตเป้าหมายและระวังจุดอ่อน
3. ทำทุกวิถีทางให้ทะลุเป้า - เริ่มภารกิจพิชิตฝัน เช่น อยากเคลียร์การบ้านให้เสร็จใน 3 วัน ก็ลงปฏิทินจดเดดไลน์งานไว้ ทำได้ให้ติ๊ก (/) ทำไม่ได้ให้ติ๊ก (x) อยากผอม ก็ทำตารางออกกำลังกายในแต่ละวัน สมมติใน 1 สัปดาห์ ต้องลด 0.5 กิโล ทำได้ให้ติ๊ก (/) ทำไม่ได้ให้ติ๊ก (x) ฯลฯ
4. เริ่มประเมินตนเอง - หลังปฏิบัติภารกิจตามที่มอบหมายให้กับตัวเองแล้วก็มาติดตามความก้าวหน้ากัน ทำอะไรสำเร็จบ้าง และอะไรที่ทำไม่ได้เลย อย่าลืมสำรวจจุดแข็ง - จุดอ่อนเพิ่มเติมด้วยว่ามีหรือไม่ ถ้ามีจดจุดแข็งทุกอย่างที่ทำให้บรรลุเป้าหมายไว้ เช่น เคลียร์งานเสร็จใน 3 วันได้เพราะนิสัยเฉียบขาด ไม่เสร็จไม่นอน! หรือ 3 วันไม่ทันจริงๆ เพราะมีจุดอ่อนที่เป็นอุปสรรคใหญ่คือติดซีรีส์และความขี้เกียจ
5. ให้คะแนนตัวเอง - ประเมินการให้คะแนนตัวเองเต็ม 10 ให้ 100 หรือเต็ม 100 ให้ 1 โปรดให้คะแนนตามความเป็นจริง อย่าหลอกตัวเองเด็ดขาด!
1. ตั้งเป้าหมายที่ชัดเจน - กำหนดเป้าหมายและความคาดหวังระยะสั้นหรือระยะยาวก็ได้ที่อยากพัฒนาตัวเองให้ดีขึ้นหรืออยากทำให้สำเร็จ เช่น อยากเคลียร์การบ้านให้เสร็จใน 3 วัน อยากฟิตเกรดให้พุ่ง อยากผอม ฯลฯ
2. สังเกต - สังเกตว่าเรามีจุดแข็งอะไรที่สามารถทำเป้าหมายให้สำเร็จได้ และอย่าลืมสังเกตจุดอ่อนของตัวเองด้วย ถ้าจำไม่ได้ให้จดออกมาเป็นข้อๆ เมื่อสังเกตแล้วให้ใช้จุดแข็งพิชิตเป้าหมายและระวังจุดอ่อน
3. ทำทุกวิถีทางให้ทะลุเป้า - เริ่มภารกิจพิชิตฝัน เช่น อยากเคลียร์การบ้านให้เสร็จใน 3 วัน ก็ลงปฏิทินจดเดดไลน์งานไว้ ทำได้ให้ติ๊ก (/) ทำไม่ได้ให้ติ๊ก (x) อยากผอม ก็ทำตารางออกกำลังกายในแต่ละวัน สมมติใน 1 สัปดาห์ ต้องลด 0.5 กิโล ทำได้ให้ติ๊ก (/) ทำไม่ได้ให้ติ๊ก (x) ฯลฯ
4. เริ่มประเมินตนเอง - หลังปฏิบัติภารกิจตามที่มอบหมายให้กับตัวเองแล้วก็มาติดตามความก้าวหน้ากัน ทำอะไรสำเร็จบ้าง และอะไรที่ทำไม่ได้เลย อย่าลืมสำรวจจุดแข็ง - จุดอ่อนเพิ่มเติมด้วยว่ามีหรือไม่ ถ้ามีจดจุดแข็งทุกอย่างที่ทำให้บรรลุเป้าหมายไว้ เช่น เคลียร์งานเสร็จใน 3 วันได้เพราะนิสัยเฉียบขาด ไม่เสร็จไม่นอน! หรือ 3 วันไม่ทันจริงๆ เพราะมีจุดอ่อนที่เป็นอุปสรรคใหญ่คือติดซีรีส์และความขี้เกียจ
5. ให้คะแนนตัวเอง - ประเมินการให้คะแนนตัวเองเต็ม 10 ให้ 100 หรือเต็ม 100 ให้ 1 โปรดให้คะแนนตามความเป็นจริง อย่าหลอกตัวเองเด็ดขาด!
* ขั้นตอนพิเศษ - ผลจากการประเมินตัวเองถ้าคะแนนย่ำแย่มากๆ ต้อง “ปรับปรุง” ด้วยการหาวิธีกำจัดจุดอ่อน เพื่อพัฒนาตนเองให้เข้าใกล้เป้าหมายและความสำเร็จได้มากกว่าเดิม
ต้องบอกว่าหลักการประเมินตัวเองนี้ ถ้าทำอย่างจริงจัง จุดแข็งเราสามารถนำมาใช้พัฒนาตนเองได้ ส่วนจุดอ่อนก็สามารถลดลงได้จริง ที่สำคัญหลักการนี้สามารถนำไปปรับประยุกต์ใช้ได้กับทุกเรื่อง น้องๆ ลองนำไปใช้แล้วแวะมาบอกพี่เมก้าทีว่าทำภารกิจทะลุเป้าไปเท่าไหร่แล้ว
0 ความคิดเห็น