Euphemism (ยูฟีมีซึม) คือคำที่ใช้แสดงเพื่อให้เกิดความรู้สึกนุ่มนวลขึ้น สุภาพขึ้น ไม่ตรงประเด็นหรือโผงผางจนทำร้ายความรู้สึกคนอื่น อย่างตัวอย่างด้านบน เสียชีวิต, จากไปแล้ว หรือไปสบาย ก็จัดเป็น euphemism ของคำว่า "ตาย" ค่ะ

     ทีนี้ถ้ามีคำกลางๆ ทั่วไป กับคำประเภท euphemism ที่ทำให้ฟังไม่ระคายหูแล้ว ก็มีคำด้านลบที่ตรงข้ามกับ euphemism อีกค่ะ นั่นคือ dysphemism (ดิสฟีมิซึม) เป็นคำที่ฟังแล้วหยาบกระด้าง ระคายหู หรือมีน้ำเสียงส่อเสียด ดูถูก กดดัน หรือรังเกียจมากกว่าตัวคำความหมายกลางๆ เสียอีก

     ยกตัวอย่างคำว่า mental hospital หรือ psychiatric hospital เป็นคำกลางๆ ทั่วไปของโรงพยาบาลจิตเวช ถ้า euphemism ก็จะเป็น institution แต่ dysphemism ของคำนี้จะเป็น madhouse, loony bin, หรือแม้แต่ zoo ซึ่งล้วนเป็นคำที่ไม่ควรใช้เพราะจะกระทบกระเทือนความรู้สึกของผู้ฟังได้ค่ะ

     Euphemism ไม่จำเป็นว่าจะต้องเป็นคำที่คนอื่นกำหนดมาแล้วเท่านั้นนะคะ บางสถานการณ์ที่น้องๆ ไม่อยากใช้คำบางคำตรงๆ น้องๆ ก็สามารถเบี่ยงเป็นอย่างอื่นเองได้ตามสมควร และนั่นก็คือการสร้าง euphemism ของตัวเองค่ะ ซึ่งวิธีการสร้างหลักๆ ก็มี

1. การเล่นเสียงให้ต่างออกไป

     วิธีนี้มักใช้กับพวกคำสบถหรือคำหยาบคายต่างๆ ค่ะ เช่น
     What the fuck ออกเสียงเปลี่ยนเป็น What the eff หรือแม้แต่ What the fudge ดูน่ากินเลย
     It's fucking hot. ออกเสียงเปลี่ยนเป็น It's effing hot. หรือ It's frickin hot.
     Oh my god. ถ้าไม่อยากให้พระเจ้าสะดุ้งทุกครั้งที่อุทาน ก็เปลี่ยนเป็น Oh my gosh.
     Shit! อาจจะเปลี่ยนเสียงเป็น Shoot! แทนก็ได้ค่ะ
     หรือน้องๆ จะเปลี่ยนเป็นเสียงอื่นนอกจากนี้ก็ได้นะคะ

2. การพูดให้กำกวม

     บางทีเราอาจจะเห็นคน 2 คนที่บอกว่าเป็นแค่คนรู้จักเฉยๆ หายเข้าไปในห้องนอนฝ่ายนึงแบบที่เห็นแล้วรู้เลยว่าต้องไป 18+ กันแน่ๆ เราก็คงไม่เม้ามอยกับเพื่อนหรอกว่า 2 คนนั้นไปมีเซ็กส์กัน แต่คงใช้ว่า "ไปมีอะไรกัน" ในภาษาอังกฤษเราก็หลีกเลี่ยงการพูดว่า have sex เช่นกัน แต่ใช้ว่า do it แทน ซึ่งแม้เพื่อนอาจจะงงตอนแรกว่า it นี่มันใช้แทนอะไร แต่ถ้าเห็นสีหน้าและแววตาของคนช่างเม้าแล้ว ก็คงเดาได้ไม่ยากเนอะว่า it ในที่นี้ใช้แทนอะไร
     *ตัวอย่างนี้เป็นตัวอย่างที่ไม่ดี ห้ามทำตามนะคะ เพราะมันเป็นเรื่องของเขาสองคนค่ะ เราไม่ควรยุ่ง

3. การพูดให้ฟังดูเบากว่าความจริง

     ถ้าเห็นใครดื่มเหล้าเยอะๆๆๆๆๆ บางทีเราก็พูดแค่ว่าเขา "ดื่ม" เยอะ ไม่ต้องระบุคำว่าเหล้าลงไปก็รู้ว่าดื่มอะไร ในภาษาอังกฤษก็ใช้ว่า drinking เฉยๆ ได้เหมือนกันค่ะ แค่นี้ก็รู้กันแล้ว

4. ใช้การเปรียบเปรย

     บางคำถ้าพูดตรงๆ แล้วอาจจะรู้สึกเขินหรือกระดากปาก ก็สามารถเปลี่ยนเป็นคำเปรียบเปรยที่ทำให้เห็นภาพเหมือนกันได้นะคะ เช่นการไปปลดทุกข์ จะพูดตรงๆ ว่าไปขี้ก็เสียภาพลักษณ์หมดพอดี จะบอกไปอุจจาระก็ดูเห็นภาพชัดอยู่ดี เอาอ้อมๆ เป็น "ไปทิ้งระเบิด" หรือ take a dump ก็ได้นะคะ

     สำหรับ euphemism ของคำว่าไล่ออก, ถังแตก, จน, ตาย, อ้วน, พิการ, และการมีเซ็กส์ พี่น้องเคยสอนไปแล้วในบทความ www.dek-d.com/studyabroad/41858/ วันนี้พี่พิซซ่าเลยจะพาน้องๆ ไปรู้จักกับ euphemism ของคำอื่นๆ ค่ะ

     ขนาดในภาษาไทยยังไม่ค่อยใช้คำว่าสลัม แต่ใช้คำว่า "ชุมชนแออัด" แทน ในภาษาอังกฤษก็เช่นกันค่ะ ควรหลีกเลี่ยงการใช้คำว่า slum ตรงๆ แต่ควรเลือกใช้ economically depressed neighborhood ย่านชุมชนที่มีความกดดันทางเศรษฐกิจ ก็จะได้เป็น He lives in an economically depressed neighborhood.
     ซึ่งถ้าถามความรู้สึกส่วนตัวของพี่ พี่ว่ามันฟังดูแย่กว่าพูดว่าอยู่สลัมเฉยๆ อีกนะคะ เพราะฟังดูเน้นย้ำเรื่องการเงินเข้าไปใหญ่ แต่นั่นแหละ เขาถือว่าพูดว่า slum ตรงๆ มันหยาบคาย ให้เลือกใช้คำอ้อมๆ แบบนี้จะดีกว่าค่ะ

     เวลาจะขายของใช้แล้ว หรือขายของมือสอง ยังมีหลายคนรู้สึกไม่สบายใจกับคำว่า used เช่น used car (รถใช้แล้ว) ทำให้ทีมการตลาดต้องสรรหาคำอื่นมาใช้แทนเพื่อเพิ่มยอดขายค่ะ หลักๆ ก็จะเป็น previously owned หรือ pre-owned (เคยมีเจ้าของมาก่อน) แต่ก็ใช้คำว่า previously owned มานานหลายปีจนเริ่มกลายเป็นคำกลางๆ ไม่ได้ฟังแล้วรู้สึกดีเหมือนสมัยก่อนแล้ว ทำให้ตอนนี้เริ่มมีโฆษณาหลายเจ้าที่หันมาใช้ pre-loved ซึ่งฟังดูแล้วไม่ใช่แค่เคยมีเจ้าของมาก่อนเท่านั้น แต่ยังสื่อว่าเจ้าของคนก่อนรักและดูแลรักษาของมาอย่างดีเลยแหละ

     การไปบอกว่าใคร "แก่" เป็นเรื่องที่ไม่สมควรสุดๆ เลยค่ะ ไม่ว่าจะในภาษาอะไรก็ตาม ฉะนั้นก็มีวิธีเลี่ยงในการพูดถึงผู้ที่มีอายุมากได้ว่า
     not as young as one was
     in the sunset years
     of advanced years
     getting on a bit
     เวลาใช้ก็เช่น Mister Watson is getting on a bit. หรือ Mister watson is in the sunset years.

     ถ้าใครกินอะไรอยู่ละก็ ข้ามข้อนี้ไปก่อนค่ะ เพราะ defecate แปลว่าถ่ายอุจจาระ ซึ่งคำว่าถ่ายอุจจาระเป็นคำสุภาพทางการก็จริง แต่ไม่มีใครใช้คำนี้พูดจริงในชีวิตประจำวันใช่มั้ยคะ (นอกจากจะไปโรงพยาบาล) คำว่า defecate ก็เช่นกันค่ะ เป็นคำทางการที่ใช้ในสถานการณ์ทางการ ไม่ค่อยใช้จริงกันในภาษาพูดเท่าไหร่ แต่จะใช้ว่าไปขี้หรือ shit ก็ฮาร์ดคอร์เกินอีก หรือจะบอกว่าไปอึหรือ poop ก็อาจจะดูแบ๊วกว่าที่ตั้งใจ ฉะนั้นถ้าภาษาไทยมีคำว่า ไปทิ้งระเบิด, ข้าศึกบุก, หรือแม้แต่ไปปลดทุกข์ ภาษาอังกฤษก็มี euphemism ให้เลือกมากมายเช่นกันค่ะ เช่น
     take a dump
     clear the hallways
     blow the load
     bomb the bowl
     drop a bomb
     feed the toilet
     release the beasts
     คำนี้ถือว่าเป็นหนึ่งในคำที่มี euphemism มากที่สุด แถมมีใหม่มาตลอดเวลา วัยรุ่นจะค่อนข้างเป็นผู้คิด euphemism ใหม่ๆ ของคำนี้อยู่เสมอค่ะ แต่ละคนก็มีเวอร์ชั่นติดปากของตัวเองที่แตกต่างกัน แต่ถ้าใครไม่สะดวกใจจะระบุไปเลยว่าไปห้องน้ำเพื่อไปทำอะไร จะพูดแค่ว่าไปห้องน้ำเฉยๆ ก็ได้ค่ะ

     มีของหนักไปแล้ว มาดูของเบาๆ กันบ้างกับ urinate หรือถ่ายปัสสาวะค่ะ เป็นอีกคำที่มี euphemism เยอะมากเหมือนกัน แล้วก็ครีเอตมากทั้งนั้นด้วยค่ะ เช่น
     drain the main vein
     drain down the system
     coffee dump
     squeeze the lemon
     empty my tank
     empty your bladder
     go to water my horse
     answer the nature's call
     นอกจากนี้ก็มี euphemism แบบที่มาคู่กันของถ่ายเบากับถ่ายหนักค่ะ คือ number one ถ่ายเบา กับ number two ถ่ายหนัก จะใช้เป็นสัญญาณมือบอกตัวเลขก็ได้นะคะ

     สำหรับบางกรณีที่ไม่ต้องการใช้คำว่า naked หรือโป๊เปลือย ก็มีคำอื่นให้เลือกใช้มากมาย เช่น
     in one's birthday suit
     in a state of nature
     in the raw
     wearing only a smile
     in the buff
     น่าจะเคยได้ยินคำว่า "ชุดวันเกิด" กันมาแล้วเนอะ ตัวอย่างการใช้คำนี้ก็เช่น He was standing in his birthday suit. หรือ He ran around in the buff.

     เป็นยังไงกันบ้างคะ รู้สึกว่ามันสุภาพขึ้นมั้ย 5555 อย่างที่บอกไปว่าน้องๆ สามารถสร้างสรรค์ euphemism ในแบบของตัวเองได้ ฉะนั้นจะคิดคำใหม่ๆ แล้วมาแบ่งปันกันก็ได้นะคะ