อาวุธเหล่านั้นมีรูปร่างอย่างไรกันนะ?

ตอน อาวุธจีนโบราณ ประเภทยาว

สวัสดีค่ะ ชาวเด็กดีทุกคน วันนี้กลับมาเจอกับพี่หญิงกันอีกครั้งแล้วนะคะ ช่วงนี้กระแสนิยายจีนก็ยังมาแรงไม่เสื่อมคลาย โดยเฉพาะนิยายแปลจีนที่สำนักพิมพ์ต่างๆ ได้ซื้อลิขสิทธิ์การแปลมากันเยอะมาก พอตีพิมพ์ออกมาทีพี่หญิงถึงกับต้องขายไตไปซื้อกันเลยทีเดียว (ฮา) ซึ่งนั่นก็เป็นสาเหตุให้ในวันนี้พี่หญิงจะชวนทุกคนมาพูดคุยเกี่ยวกับอาวุธจีนโบราณต่างๆ ที่ชอบปรากฏในนิยายกัน เพราะบางครั้งเวลาเราอ่านนิยายที่มีฉากต่อสู้หรือฉากทำสงครามกัน แล้วมีการพูดถึงอาวุธในเรื่อง สำหรับบางคนมันก็ยากจะจินตนาการออกใช่ไหมคะ ว่าเป็นลักษณะอย่างไร เราจะได้มาทำความรู้จักกันในวันนี้นี่แหละ พี่หญิงเชื่อว่ามันจะทำให้นักอ่านหลายๆ ท่านจินตนาการภาพตามได้ง่ายขึ้นอย่างแน่นอน หรือนักเขียนเด็กดีคนไหนที่เขียนนิยายแนวจีนๆ อยู่จะมาเก็บข้อมูลเผื่อไปประกอบกับนิยายของตัวเองก็น่าสนใจไม่แพ้กันนะคะ

ลิโป้ กับทวนวงเดือน อาวุธคู่กาย
 

พี่หญิงต้องขอเกริ่นก่อนเลยว่าประวัติศาสตร์อาวุธจีนนั้นมีมายาวนานมากๆๆๆๆ และอย่างที่รู้กันว่าประเทศจีนนั้นมีสงครามกันตลอดทุกยุคทุกสมัย อาวุธซึ่งเป็นปัจจัยที่สำคัญมากในการทำสงครามย่อมต้องมีการพัฒนาเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเช่นกัน จากยุคเริ่มแรกเอาสิ่งของทั่วไปอย่างเช่น หิน หยก มาประกอบเป็นอาวุธ ยุคหลังก็มีการนำเอาวัสดุอื่นหลายๆ อย่าง เช่น สำริด เหล็ก ทองแดง ฯลฯ มาสร้างเป็นอาวุธ ทำให้มีความแข็งแรง ทนทาน ยืดหยุ่นและหลากหลายประเภทมากขึ้น
 

ซึ่งอาวุธชนิดแรกที่พี่หญิงจะมาแนะนำให้ทุกคนรู้จักในวันนี้ก็คือ อาวุธประเภทยาว มีจุดเด่นสำคัญ อยู่ที่ระยะการโจมตีที่สามารถจู่โจมศัตรูได้ตั้งแต่ระยะไกล พอพูดถึงอาวุธยาวของจีนแล้ว ชาวเด็กดีนึกถึงอะไรกันคะ? พี่หญิงเชื่อว่าหลายคนจะต้องคิดถึงทวนหรือไม่ก็พลองกันแน่ๆ เลย แต่แน่นอนว่า นั่นไม่ใช่ทั้งหมดที่พี่หญิงจะมาพูดถึงกันในวันนี้ แต่จะเป็นอะไรกันบ้าง เราไปติดตามพร้อมๆ กันเลยค่ะ

1. เกอ (戈) หรือขวานปากไก่

เกอหรือขวานปากไก่ เป็นอีกหนึ่งอาวุธโบราณของจีนที่คนไทยไม่ค่อยรู้จักกันเท่าไหร่ มีรูปร่างดูเหมือนไก่เชิดหัว โดยหัวอาวุธมีรูปทรงมุมฉาก สวมติดกับด้ามสวม บางครั้งอาจใช้เชือกร้อยหัวอาวุธเข้ากับด้าม 'เกอ' มีคมทั้งด้านบน และด้านขวาง มีทั้งแบบยาว ใช้สู้รบบนหลังม้า รถม้าศึก และแบบสั้นใช้รบบนพื้นราบ เป็นอาวุธที่ใช้เกี่ยว เฉาะ แทง และเฉือน
 

เกอในสมัยราชวงศ์เซี่ยจนถึงยุคชุนชิวเคยถูกจัดเป็น 1 ใน 5 อาวุธแห่งนักรบ* แต่หลังยุคราชวงศ์ฉินก็ไม่ปรากฏในสงครามอีกเลย

(*เริ่มแรก ‘ห้าอาวุธแห่งนักรบ’ คือทำเนียบศาสตราวุธยาวที่สำคัญสำหรับนักรบในการศึกช่วงยุคราชวงศ์เซี่ย-ปลายยุคชุนชิว ต่อมาในราชวงศ์ฉินได้มีการจัดทำ ทำเนียบอาวุธ ‘แบบใหม่’ ขึ้นมา ปัจจุบัน ห้าอาวุธแห่งนักรบ พบเพียงแต่ในตำราพิชัยสงครามซือหม่าฝ่า** คือ ธนู กระบอง ทวน ง้าว และง้าวทวน )

 (**ซือหม่าฝ่าหรือวิธีซือหม่า (司馬法)  หนึ่งในเจ็ดตำราพิชัยสงครามคลาสสิกของจีน โดย ซือหม่า หรางจู (司馬穰苴))

2. จี๋ (戟) หรือ ทวนวงเดือน

ทวนวงเดือน ถูกจัดเป็นหนึ่งในห้าอาวุธแห่งนักรบ ใช้แพร่หลายในยุคสามก๊กและเป็นอาวุธคู่มือของ 
ลิโป้(呂布) ยอดนักรบแห่งยุค นอกจากนี้ความสามารถของทวนวงเดือนยังหลากหลายมากๆ เพราะใช้ต่อสู้ได้ทั้งบนหลังม้า พื้นราบ หรือแม้กระทั่งใช้ต่อสู้ระหว่างทหารม้า และทหารราบด้วยกันเอง โดยใช้การโจมตีแบบ แทง ฟัน เกี่ยว เป็นหลัก แต่ก็ยังใช้การโจมตีแบบแทงเสย หวดตี และสับ ได้ดีมากๆ เช่นกัน
 

ประเภทของทวนวงเดือน

1. ทวนวงเดือนสวรรค์ (方天畫戟)
คือ
จี๋มีวงเดือนทั้ง 2 ข้าง มีหัวทวนยื่นออกมาระหว่างกลาง

 

2. ทวนวงเดือนมังกรเขียว หรือทวนวงเดือนอาชา (馬戟, 青龍戟)
คือ จี๋มีวงเดือนเพียงข้างเดียว


 

3. ทวนวงเดือนเก้าคด (九曲戟)  
ส่วนปลายอาวุธจะมีลักษณะคดงอหยักไปมา มีวงเดือนยื่นข้างเดียว


 

4. ทวนวงเดือนขอเกี่ยว (鉤鐮戟)
ส่วนปลายอาวุธจะคดงอ มีตะขอ และเคียวออกมา มีวงเดือนข้างเดียว


 

3. พลอง (棍) 
 

อาวุธชนิดที่สามนี้ พี่หญิงแน่ใจมากๆ เลยว่าชาวเด็กดีหลายคนต้องคุ้นเคยกับมันแน่ๆ เลย ทำไมถึงแน่ใจมาก? แหมม ก็เพราะพลองเป็นอาวุธคู่กายของพระวัดเส้าหลินเกือบทุกรูปเลยนะสิ ไม่ว่าจะเป็นนิยายเรื่องไหน หรือหนังเรื่องอะไร ถ้ามีฉากที่พระต้องต่อสู้ ถ้าไม่ได้ใช้มือเปล่าก็จะเห็นอาวุธชนิดนี้ปรากฏตัวออกมาทุกทีเลย และพลองยังเป็นอาวุธประจำตัวของซุนหงอคงจากเรื่องไซอิ๋วด้วยนะเออ
 

พลองส่วนใหญ่จะทำจากไม้เนื้อแข็งและจะชโลมน้ำมันทั่วพลองเพื่อให้แข็งแกร่งและมีความ
ยืดหยุ่นมากยิ่งขึ้น บางครั้งอาจทำจากทองเหลือง เหล็ก หรือไม่ก็โลหะตัน
 

4. กระบอง (棒)

กระบองเป็นอาวุธอีกชนิดหนึ่งที่มีคนรู้จักเยอะมากๆ แต่ในบรรดาคนเหล่านั้นก็จะมีบางส่วนที่สับสนระหว่างกระบองและพลอง เพราะอาวุธทั้งสองชนิดนี้มีลักษณะใกล้เคียงกันมากกก แต่กระบองจะแตกต่างตรงที่ปลายด้านหนึ่งจะเป็นหัวอาวุธ อีกด้านเป็นด้ามจับ มีน้ำหนักมากกว่าพลอง  เหมาะสำหรับคนที่มีพละกำลังแข็งแรง จู่โจมได้เพียงข้างเดียวโดยการฟาดตีและเหวี่ยงกวาดเป็นหลัก
 

ภาพจากซ้ายไปขวา 1. กระบองหัวสาก 2. กระบองเขี้ยวหมาป่า 3. กระบองฟักตั้ง 4. กระบองฟักนอน 
5. กระบองช่อกระดูกหนาม 6. กระบองดอกไม้ตูม 7. กระบองช่อกระเทียม
 

5. สามง่าม (叉 , 三叉戟)  

สามง่าม ถ้าพูดถึงอาวุธชนิดนี้ สิ่งแรกที่หลายๆ คนนึกถึงก็คงเป็น “โพไซดอน” ใช่ไหมล่ะคะ ก็แหมมม เวลาเทพผู้ปกครองมหาสมุทรผู้นี้ปรากฏตัวทีไร  ก็จะมาพร้อมอาวุธคู่กายอย่างสามง่ามทุกทีเลย แต่อาวุธชนิดนี้ไม่ได้มีแต่เพียงฝั่งเทพโอลิมปัสเท่านั้น ในประวัติศาสตร์จีนเอง ถึงแม้ว่าจะไม่เป็นที่นิยมในสงครามกันเท่าไหร่ ถูกใช้เป็นอาวุธในการล่าสัตว์มากกว่า แต่สามง่ามก็เป็นที่นิยมมากเหมือนกันโดยเฉพาะอย่างยิ่งกับคนในยุทธจักร (ยังมีความเชื่อที่ว่า สามง่ามใช้ในการขับไล่วิญญาณ สิ่งชั่วร้ายได้ด้วยนะเออ)
 

ชาวจีนทางตอนเหนือ และตอนใต้จะมีการใช้ง่ามที่ลักษณะต่างกันนะคะ ชาวเหนือจะใช้ง่ามแบน ที่มีใบคมตรงช่วงปลาย และปลายหันไปคนละทาง เทคนิคการโจมตี คือ ใช้ปลายง่ามเกี่ยวหนีบอาวุธ แล้วกดอาวุธฝ่ายตรงข้าม สุดท้ายโจมตีด้วยท่าฟาดหรือแทง 
 

ง่ามที่ใช้ในสนามรบ จากซ้ายไปขวา 1. ง่ามม้า 2. ง่ามบู๊ 3. ง่ามบุ๋น 4. ง่ามอัคคี 5.ง่ามฉากัง
 

6. ง้าว (大刀)

อาวุธชนิดนี้เริ่มใช้เป็นอาวุธสงครามในสมัยราชวงศ์ฮั่น เป็นอาวุธที่ดัดแปลงมาจากดาบ มีลักษณะเป็นดาบด้ามจับยาวจึงมีรัศมีจู่โจมไกลขึ้น (ส่วนใหญ่ใช้ในการต่อสู้บนหลังม้า/ต่อสู้กับทหารม้า)
 

จุดเด่นของง้าว คือ หัวง้าวที่หนักและคม ช่วงแรกหัวง้าวมีคมเพียงด้านเดียว ต่อมาจึงมีการคิดค้นง้าวที่มีคมสองด้านขึ้นมา ลักษณะการโจมตีเหมือนกันกับดาบธรรมดา คือฟันและผ่า
 

ง้าวกวนอู หรือ ง้าวมังกรเขียว อาวุธคู่กายของกวนอูแห่งยุคสามก๊ก มีความยาวตลอดด้าม 8 เชียะ หนัก 82 ชั่ง (ประมาณ 41 กิโลกรัม) ผู้ที่จะใช้อาวุธชนิดนี้ได้จะต้องเป็นผู้ที่มีกำลังแขนมหาศาล จึงจะสามารถกวัดแกว่งอาวุธได้อย่างคล่องแคล่ว (เพราะมันหนักมากกก)

 

ตัวอย่างง้าวที่มีคมสองด้าน

→

 

ท่วงท่าของง้าวต้องแข็งกร้าว ดุดัน คมง้าวกวาดเป็นวงกว้าง


 

7. หลางเชี่ยน (狼筅)

หลางเชี่ยนเป็นอาวุธอีกชนิดหนึ่ง ที่น่าสนใจมากๆ ด้วยลักษณะที่มีความแปลกประหลาด รูปร่างคล้ายทวนแต่รอบข้างมีหนามแหลมงอกเงยออกมา (พี่หญิงเห็นครั้งแรก ตกใจมากกก นี่คืออาวุธเรอะ!) เริ่มปรากฏในครั้งแรกสมัยราชวงศ์หมิง โดยทัพกบฎเย่จงหลิวนำไม้ไผ่มาเหลาปลายให้แหลมใช้อาวุธนี้ในการทะลวงกองทัพข้าศึก  กิ่งก้านทำให้ศัตรูยากจะมาถึงตัว ต่อมาจึงมีการดัดแปลงโดยใช้เหล็กเป็นวัสดุในการสร้าง หลางเชี่ยนยาวและหนัก จึงพลิกแพลงในการต่อสู้ไม่ได้เท่าไหร่ แต่นิยมใช้เป็นอาวุธในการสกัดทัพหน้าข้าศึก 

      อาวุธหลางเชี่ยนแบบไม้ไผ่                                                               อาวุธหลางเชี่ยนโลหะ
 

ค่ายกลนกเป็ดน้ำ หรือ 鸳鸯阵 (Yuānyāng zhèn)
เป็นกระบวนทัพขนาดเล็กที่คิดค้นเพื่อจัดการกับกลุ่มโจรขนาดเล็กในช่วงราชวงศ์หมิง โดยในกระบวนทัพนี้มีการใช้
หลางเชี่ยน ประกอบอยู่ด้วย ขบวนหนึ่งมี 11 คน หัวหน้าหนึ่ง พร้อมทหารติดตามอีก 10 คน หัวหน้าอยู่หน้าสุด มีพลโล่ตามหลัง 2 คน ถัดมาเป็นพลอาวุธหลางเชี่ยน 2  คน พลทวน 4 คน พลอาวุธทวนหัวแฉกรั้งท้ายสุด 2 คน

8. ขวานศึก (鉞，大斧)

มาถึงอาวุธสุดท้ายกันแล้วที่พี่หญิงจะชวนให้ทุกคนมารู้จักในวันนี้ ขวาน เป็นอาวุธอีกชนิดหนึ่งที่มีมา
นานมากๆๆ เช่นกัน ก่อนที่จะถูกพัฒนานำมาใช้เป็นอาวุธในการทำสงคราม ขวานถูกใช้เป็นเครื่องมือในการดำรงชีพตัดต้นไม้ทั่วไป นอกจากนี้ขวานศึกยังเป็นอาวุธที่มีบทบาทสำคัญมากในยุคสมัยราชวงศ์จีน (ราชวงศ์ยุคแรกๆ) ด้วยเหตุว่าเป็นสัญลักษณ์อำนาจทางการทหารและการปกครอง 
 

การโจมตีของขวานศึกเน้นการสับ ผ่า แทง เกี่ยวและเสยขึ้น จึงเป็นเหตุให้มีท่วงท่าที่หนักหน่วง และแข็งกร้าว จุดอ่อนที่สำคัญของขวานก็คือความไม่ยืดหยุ่นของด้ามจับและน้ำหนักมาก ต้องใช้แรงมหาศาลในการเหวี่ยง แต่ข้อดีก็คือขวานศึกหนักจึงโจมตีได้อย่างหนักหน่วง และยากต่อการรับมือ (แต่นั่นก็เป็นสาเหตุให้ในยุคหลังคนใช้ขวานน้อยลง เพราะอาวุธในยุคหลังจะเน้นคล่องแคล่ว ว่องไวมากกว่า)
 

เป็นอย่างไรกันบ้างคะ กับ แปดอาวุธจีนโบราณประเภทยาวที่พี่หญิงเลือกมาให้ทุกคนได้รู้จักกันในวันนี้ ชาวเด็กดีคุ้นเคยหรือสนใจอาวุธชนิดไหนเป็นพิเศษบ้างไหมเอ่ย พี่หญิงคิดว่า หลางเชี่ยน เป็นอาวุธที่มีความคิดสร้างสรรค์และเป็นการประยุกต์ใช้สิ่งรอบตัวได้สุดยอดมากๆ เลยค่ะ เห็นภาพครั้งแรกพี่หญิงถึงกับสงสัยเลยว่ามันจะเป็นอาวุธได้อย่างไร พอรู้ว่าเป็นอาวุธที่ใช้ทะลวงข้าศึกก็ถึงกับจินตนาการภาพตามเลย(ฮา) ใครคุ้นเคยหรือเคยเจออาวุธเหล่านี้จากนิยายเรื่องไหนอย่างไรบ้างมาแชร์กันได้นะคะ  
 

สุดท้ายนี้พี่หญิงขอลาทุกคนกันไปก่อน เจอกันใหม่ในครั้งหน้า วันนี้สวัสดีค่ะ^^

พี่หญิง

ขอบคุณข้อมูลและภาพประกอบจาก