เจอซากอารยธรรมเก่าแก่ เรื่องความซ้ำซากที่ใช้มากเกินไปในนิยายฝรั่งแฟนตาซีเมื่อ 18 ปีก่อน

[Oregon Trail]

เรื่องนี้เขียนขึ้นโดย Kathy Pulver and J. S. Burke ทั้งคู่ได้แรงบันดาลใจจาก The Grand List of Overused Science Fiction Clichés (รายชื่อความซ้ำซากที่ใช้มากเกินไปในนิยายวิทยาศาสตร์) จึงได้เขียนในฉบับความซ้ำซากจนเกินไปพบในนิยายแฟนตาซี เรื่องนี้ถูกเขียนขึ้นในปีพ.ศ.2541 หรืออายุ 18 ปีมาแล้วครับ ดังนั้น ความซ้ำซากอาจจะคลาดเคลื่อนจากความซ้ำซากในนิยายฝรั่งปัจจุบัน และอาจจะไม่ตรงกับความซ้ำซากที่พบบ่อยในแวดวงนิยายไทย

เอาล่ะ ผมแปลคร่าวๆอาจจะมีผิดบ้าง มาดูว่าวงการนิยายฝรั่งสายพันธุ์แฟนตาซีในอดีตมีอะไรบ้าง อะไรที่ต่างจากตอนนี้ก็ผ่านๆไปเถอะครับ เพราะเขียนขึ้นเพื่อการศึกษาเท่านั้น อย่าไปจริงจังมาก ผมจะตอบแยกเป็นคห.
- ส่วนของพล๊อต
- ส่วนของตัวละคร
- ส่วนของการเซ็ตติ้งและโลก (ยาวมาก)

Comments

[Oregon Trail]

ส่วนของพล๊อต

1. คนที่มาจากประเทศจำพวกอังกฤษจำนวนหนึ่ง จะออกไปสู้กับพ่อมดหรือพระราชาชั่วร้าย หรือออกไปทำภารกิจหรือกู้โลก อื่นๆ
2.พระเอกมักจะมีอาจารย์เฒ่าฉลาด ซึ่งจะทำตัวเสมือนปู่หรือผู้ปกครองของเขาเอง
3.พระเอกตกหลุมรักคนหนึ่งทั้งที่ไม่มีปัญญาทำได้ แต่สุดท้ายก็รักกันตอนจบจนได้ (ตรงข้ามข้อ 15)
4.การเดินทางคือ ออกหาอัญมณี ดาบ แหวน กล่อง หรือสิ่งของล้ำค่าที่อาจจะเปลี่ยนชะตาของโลกทั้งใบ
5.ท้าวเล่าตำนานที่คล้ายกับตำนานกษัตริย์อาเธอร์หรือโรบินฮูด
6.พวกนักผจญภัยจะร่วมออกไปกู้โลกและจะเจอสถานที่ที่พวกเขาประทับใจกัน
7.มือใหม่ไม่มีประสบการณ์วิชาต่อสู้สักอย่าง แต่ดวลหนึ่งต่อหนึ่ง กลับชนะนักรบที่มีประสบการณ์ต่อสู้โชกโชนอีก
8.คนปัจจุบัน (มักจะเป็นชาวอเมริกัน) ถูกดึงมาอยู่โลกแฟนตาซียุคกลาง แต่เขากลับรอดแล้วกินดีอยู่ดี (ถ้า dek-d ก็คนไทยถูกลากไปอยู่ต่างโลก)
9.เกมออนไลน์จำลองเสมือนจริงที่กลายเป็นโลกความจริงใบที่สอง ผู้เล่นทั้งหมดติดอยู่ในโลกนั้นๆ
10.พบความจริงว่า พระเอกเป็นรัชทายาทของกษัตริย์ พ่อมด หรือนักรบผู้ทรงคุณวุฒิ ส่วนพ่อแม่ที่เลี้ยงเขาจนเติบใหญ่ดันไม่ใช่อย่างว่า

11.วายร้ายประจำเรื่องเป็นพ่อของพระเอก
12.คู่แฝดถูกแยกจากกันตั้งแต่เกิด แล้วมาเจอกันราวกับชะตากรรมได้กำหนดแล้ว
13.แฝดคนหนึ่งดี แฝดอีกคนเลว
14.พระเอกไปเอาของขวัญพลังเวทมาจากคนแคระ
15.พระเอกกับนางเอกตกหลุมรักทันทีที่พบกันครั้งแรก
16.พระเอกกลายเป็นผู้ครองแคว้นพร้อมนำความสงบสุขบ้านเมืองทั้งแผ่นดิน ทั้งที่เสียเวลาไปกับเลี้ยงหมูในฟาร์มส่วนมาก
17.ใช้การแก้แค้นเป็นแรงผลักดัน เช่น ผู้หญิงที่ถูกข่มขืนจะแก้แค้นให้ตัวเอง เด็กเห็นพ่อแม่ถูกฆ่าตายก็จะออกไปล้างแค้น

ยังมีต่อ

[Oregon Trail]

ส่วนของตัวละคร

1.ตัวร้ายต้องการครองโลกแต่เพียงผู้เดียว เพียงเพราะเขาเป็นตัวร้าย
2.พระเอกชอบทำอะไรไม่คิดถึงตัวเอง เพราะเห็นว่าทำสิ่งที่ดีกว่า
3.ผู้ครองแผ่นดินหรือพ่อมดชั่วช้าสามัญ เหตุผลอื่นใครจะสน
4.สาวน้อยอยากออกผจญภัยก็ต้องปลอมตัวเป็นผู้ชาย
5.นางเอกใจสู้ แกร่ง ห้าว ไฟแรง
6.พระเอกหล่อ เข้มแข็ง หน้าตาดีราวกับดาราชั้นนำ
7.ผู้เฒ่าฉลาดๆเป็นพ่อมด แม่มด -า คนทรง นักบวช อื่นๆ
8.พระเอกกู้โลกเสร็จ ชนะใจผู้หญิงเสมอ
9.ตัวจริงของพระเอกเป็นรัชทายาทที่แท้จริง โดยหลักฐานจากชาติกำเนิด แหวน ดาบ หรือของล้ำค่าต่างๆ
10.คนรับใช้ที่รู้ตัวตนของพระเอกมักจะเป็นองครักษ์ มือขวา อาจารย์ อะไรก็ได้

11.นักบวชออกเดินทางด้วย
12.พระเอกยากจนซะทุกเรื่อง
13.พระเอกมือใหม่ไร้ประสบการณ์ กลับมีฝีมือและไม่เคยทำผิดพลาดตลอด (ตัวเอกแมรี่ซู)
14.พระเอกกับนางเอกทำประกอบพิธีกรรมบนเตียงกี่สิบกี่ร้อยกี่พันรอบ แต่นางเอกไม่เคยท้องสักราย (แต่แต่งงานเสร็จดันท้องตอนจบซะงั้น)
15.คนเลวที่บ้ากามไม่ว่าไปข่มขืนต่างเพศหรือเพศเดียวกัน มักทำให้ผู้อื่นเป็นที่รังเกียจ
16.ฝ่ายดีมักมีลักษณะน่าเกลียด ทึ่ม ป่าเถื่อน แต่ฝ่ายดีมักจะหล่อ สวย ฉลาด ใจดี
17.มีนักเวทใช้พลังมั่วซั่วและไร้ความคิดสร้างสรรค์
18.นักเวทก็เป็นจอมดาบชั้นเซียน

[Oregon Trail]

ส่วนของการเซ็ตติ้งและโลก ปฐมภาค

1.มีอาวุธล้างโลก
2.มีเผ่าดีเผ่าชั่วชัดเจนมากถึงมากที่สุด
3.มีสักคนเลี้ยงสัตว์น่ารัก
4.มีการติดต่อสื่อสารระหว่างตัวละครกับสิ่งเหนือธรรมชาติ ด้วยภาษาประดิษฐ์ที่นักเขียนสร้างขึ้นเอง แต่ขาดโครงสร้างภาษาขั้นพื้นฐาน (เช่น กุไม่เคยเรียนภาษาศาสตร์ปริญญาเอก แต่สร้างภาษาดื้อๆแล้วรู้เรื่องอยู่คนเดียว คนอ่านไม่รู้เรื่องอะไรเลย)
5.ชื่อแฟนตาซีขึ้นต้นอักษรแรกด้วย X Z G K หรือเสียงสระนำหน้า (A E I O U)
6.ชื่อแฟนตาซีหรือคำต่างๆที่ไม่ค่อยเป็นเสียงสระ
7.ชื่อแฟนตาซีสระเยอะเกินไป
8.ชื่อตรงกับลักษณะบุคลิกของตัวละครมากเกืนไป เช่น มู ฮยอง เป็นคนชอบกินหมูหยอง
9.ตัวละครหนึ่งสังเวยชีวิตตัวเองเพื่อคนอื่นรอดกันทุกคน แต่คนๆนั้นฟื้นคืนชีพกลับมาพร้อม 32 ประการครบถ้วน
10.ตัวร้ายมีรอยแผลเป็น

11.ตัวร้ายมักจะได้ฆ่าลูกน้องตัวเอง โดยไม่สนความจงรักภักดีของลูกน้องที่มีต่อคนที่ฆ่าไป
12.ผิดพลาดนิดเดียวถึงตายเจ็ดชั่วโคตร
13.ปราสาท หอคอย ป้อมปราการที่เป็นสีดำมืดไม่เคยมีใครตีฝ่าเข้าไปโดยทางบก ทางทะเล ทางอากาศ ยกเว้นทางลับซึ่งพวกพระเอกมักจะลอบเข้าไปสบาย (ต่อข้อ 18)
14.ลูกน้องฝ่ายชั่วมักจะโง่
15.พ่อแม่พระเอกตาย (ในจักรวาลดิสนีย์ - พ่อเป็นคนตลก)
16.ต่อยกันในร้านบาร์ (หรือร้านเหล้า)
17.คนบริสุทธิ์รอดตายแค่เสี้ยววินาที
18.ทางลับไม่เคยติดตั้งกับดักรักษาความปลอดภัยเลย (สงสัยเอาไว้กษัตริย์หรือเชื้อพระวงศ์หนีมากกว่า)
19.คนติดตามหรือคนรับใช้มักจะเป็นคนไม่มีเหตุผล
20.คนอัปลักษณ์แต่ใจลูกผู้ชาย ตัวร้ายหน้าหล่อน่าจิ้นวายแต่ใจหมาไม่ไหวจะเคลียร์

21.ระบบสังคมในนิยายแฟนตาซีเป็นระบบของพวกเคลติกหรือนอร์ส
22.จักรวรรดิในนิยายแฟนตาซีเน้นความเป็นจักรวรรดิโรมันโบราณ (ไม่ใช่จักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์)
23.ประเพณีชาตินักรบยึดตามระบบซามูไรหรือนักรบสปาร์ต้า
24.เอลฟ์ ออค คนแคระ เกรียน (โทรล) มังกร ยูนิคอน และเผ่าอะไรก็ตามหลุดมาจากเกม Dungeon & Dragon (และโทลคีนด้วย)
25.นักรบหญิงอเมซอนหรือสโตอิค
26.นักรบหญิงอเมซอนนมใหญ่แตมโมหรือทุเรียน ใส่ชุดเกราะหรือบิกินี่รัดติ้วที่ไม่น่ายึดเกาะบนร่างกายได้ แต่กลับไม่หลุดซะที แถมสะบัดหน้าอกเด้งรุนแรงชุดบราเล็กเท่าหัวนมไม่หลุดซะที (สงสัยใช้กาวช้างแปะ)
27.อุปกรณ์พลานุภาพอย่างเทพ
28.ตัวโลกเป็นยุคกลางของยุโรป แต่สังคมกลับเป็นของสมัย 1990-1999 (พ.ศ.2533-2542) ที่ให้ความสำคัญต่อสิทธิมนุษยชนมากกว่ายุคกลางในประวัติศาสตร์จริง (ยุคกลางเนี่ย ผู้ชายเป็นใหญ่ทั่วยุโรป ไม่กลัวเมียหลวงหรอก)
29.ประเพณีของพระเอกไม่มีหอนางโลม ไม่มีร้านบาร์ ทุกคนสูบไปป์กัน
30.มนต์ดำปะทะมนต์ขาว

31.ระบบเวทมนตร์ใช้กฎฟิสิกส์สมัยใหม่มากเกินไป
32.ระบบเวทมนตร์ไม่ได้ทำตามกฎอะไรเลย (แต่ตามใจคนเขียน)
33.ระบบเวทมนตร์ถูกสร้างขึ้นเพื่ออำนวยความสะดวกให้พล๊อตนิยาย (คนเขียนจะได้โม้ง่ายขึ้น)
34.เสียพรหมจรรย์
35.มนุษย์กับสัตว์สื่อสารกันเอง โดยเฉพาะสุนัข หมาป่า แมว ม้า มังกร อื่นๆ
36.ตัวละครแฟนตาซีชอบพูดสำนวณคนมาจากยุค 1990-1999 (ถ้างง เช่น คนหนึ่งเขียนแฟนตาซียุคพระนเรศวรมหาราช แต่คนในเรื่องทุกคนดันใช้ภาษาวัยรุ่นหลุดมาจากปี 2559 ซะงั้น)
37.โบสถ์อิงมาจากโบสถ์โรมันคาทอลิกสมัยกลางของยุโรป แต่กลับไม่สมเป็นโบสถ์คาทอลิกที่กล่าวมา
38.ลัทธิที่มีผู้นำหญิงมักจะฝ่ายดี แต่ลัทธินำโดยผู้ชายมักจะไม่ใช่ฝ่ายดี (ผมไม่ได้ยั่วยุใคร เขาเขียนมาจริงๆ)
39.ชาวโลกในนิยายแฟนตาซีนับถือเทพเจ้าองค์เดียวกันหรือกลุ่มเดียวกัน (คือสมมติโลกแฟนตาซีมากิก้า มีพระแม่มาโดกะ ชาวโลกกราบไหว้บูชาแต่องค์นั้นตลอด เป็นต้น)
40.ขุนนางดุร้าย ป่าเถื่อน อื่นๆ

41.ชาวโลกทุกคนพูดภาษาเดียวกันหมด (ต่อด้วยข้อ 91)
42.ชาวเมืองเป็นคนเสื่อมและอ่อนแอ
43.นักรบหญิงทั้งหมดจะยินยอมให้กับผู้ชาย ถ้าชายคนๆนั้นชนะศึกได้ (เอาไปสร้างฮาเร็มต่อว่างั้น)
44.เมืองใจกลางทะเลทรายที่ ชาวเมืองอาศัยอยู่ได้ทั้งที่ไม่มีน้ำหรือเสบียงอาหาร
45.ผู้หญิงเป็นของรางวัลให้พระเอกทั้งเป็นคนเถื่อนและเป็นคนมีศีลธรรม (มักจะเป็นทาส ตัวประกัน หรือเชลยศึก)
46.ในนิยาย สังคม(น่าจะเป็นกลุ่มพระเอก)วันๆเอาแต่ออกเดินทางไม่เคยคิดทำมาหากินอย่างอื่นเลย
47.สังคมศักดินาที่พระราชาเป็นใหญ่สุดในแผ่นดิน (ไม่เคยบอกว่า ศาสนจักรเป็นใหญ่กว่าพระราชา)
48.สำหรับนักผจญภัยทุกคน ร้านทุกร้านคือร้านเซเว่นอีเลฟเว่น
49.โรงเตี้ยมของหมู่บ้านเป็นที่ๆมีหญิง(ขาย)บริการ (ถ้าผิด ขออภัย)
50.โลกถูกสร้างมาเหมือนว่าดันเจี้ยนถูกออกแบบลวกๆ (ไม่ยืนยัน)

[Oregon Trail]

ส่วนของการเซ็ตติ้งและโลก ปัจฉิมภาค

51.ดาบอัศวิน 50 บาท เดลล่าง มอ
52.ดาบเปล่งแสง ยิงสายฟ้าฟาด อื่นๆ
53.ตัวละครใส่ผ้าขาวม้าทำด้วยขนสัตว์ และบิกินี่โซ่ เดินท่ามกลางหน้าหนาวหิมะตก
54.ศีลธรรมบนโลกแฟนตาซีมีแต่ขาวกับดำ
55.แต่ระบบสังคมกลับมีศีลธรรมไม่ต่างจากคนเราจริง
56.มีค้าทาสแน่นอน
57.ทาสเด็กผู้ชายทำงาน 5-7 ปีถึงถูกปลดระวาง แต่ทางเด็กผู้หญิงถูกปลดไม่ได้
58.บรรดาผู้ดีขุนนางในโลกแฟนตาซี ทุกคนทุจริตและวิปริต
59.มีซองนามโลมและคนโสเภณี
60.ตัวละครสามารถเดินทางเมืองใกล้เคียงที่ไหนก็ได้ ด้วยจ่ายกี่บาทก็ได้

61.ยารักษาโรค (โพชั่น) รักษาหายทันที ความตายไม่ใช่ภัยคุกคามอีกต่อไป
62.ซอมบี้ แวมไพร์ มนุษย์หมาป่า คนเปลี่ยนร่าง อื่นๆ
63.แวมไพร์น่ายั่วยวนและเศร้า
64.แวมไพร์ มนุษย์หมาป่า และสิ่งมีชีวิตเหนือธรรมชาติ แฝงตัวอยู่ในฝูงชนมนุษย์เป็นเวลาหลายพันปีโดยไม่มีใครรู้ตัว จนถึงปัจจุบัน
65.วิหารสถิตต่างๆ อ้างอิงจากศาสนาของกรีก นอร์ส และอียิปต์
66.ผู้รักษาการณ์ระดับสูงที่ไม่สมเป็นอาชีพ (เป็นยามมีไว้พระเอกตบหัวแล้วลูบหลังอะไรก็ว่าไป)
67.ภูติพรายบนโลกแฟนตาซีมักจะเป็นฝ่ายดี แต่แม่มดมักจะเป็นฝ่ายชั่ว
68.กลุ่มนักผจญภัยของพระเอกโคตรสมดุลที่สุดเลย (สมดุลบ้านไหวว๊ะ)
69.โลกแฟนตาซีเป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์ผู้มีสติปัญญา
70.ลักษณะของมนุษย์ที่อาศัยแต่ละแห่งไม่ได้ตามหลักทางภูมิศาสตร์เลย

71.สัตว์ที่เลี้ยงมนุษย์ให้เติบโต
72.ขี่มังกร
73.มังกรบินได้
74.สัตว์ที่ทำตัวเหมือนมนุษย์
75.มนุษย์ไปโลกหลังความตายมาพร้อมร่างจิตหรือกายภาพ
76.ผู้ใช้เวทหรือผู้ใช้จิต จะกดขี่ก่อรังควานเพื่อพลังของตัวเอง
77.ม้าถูกใช้เหมือนรถมีแรงม้า
78.ชายหญิงถูกกำหนดพลังกายภาพและเวทมนตร์ต่างออกไป
79.การทารุณหรือศาลเตี้ยเป็นข้ออ้างความชอบธรรมสำหรับคนดี (พระเอกใช้ศาลเตี้ยเป็นคนดี ตัวร้ายใช้ศาลเตี้ยจะเป็นคนเลว)
80.มีสำนักงานกองโจรตั้งในที่สาธารณะชัดเจนไม่อายฟ้าดิน พบปะใครไม่ต้องหลบซ่อนท่ามกลางมวลชน

81.เมืองยุคกลางแฟนตาซี ถนนสะอาดกว่ากรุงเทพมหานคร
82.ที่เมืองยุคกลางแฟนตาซี ถนนถูกจัดวางเป็นช่องๆชัดเจนราวกับ photoshop
83.มีเด็กขอทานใจเพชร (ตัวละครชายหรือหญิง)
84.ร้านเวทมนตร์ชอบโผล่ๆหายๆ
85.ไม่มียาบ้ายาเสพติด แต่มีเหล้า
86.ผู้คนวิ่งในที่มืดไม่นำตะเกียงหรือเทียนติดตัว แต่ไม่เคยสะดุดหรือได้รับบาดเจ็บเลย โดยเฉพาะพื้นไม้
87.การทดสอบความบริสุทธิ์ของหญิงพรหมจรรย์ ผู้ชายไม่เกี่ยว
88.นางเอกมักจะหลงเหลือความบริสุทธิ์ โดยหญิงอื่นๆเสียแล้วเสียเลย (บางเรื่องยนางเอกเสียพรหมจรรย์ แต่ยังเหลือพรหมจรรย์อยู่อีก งงมั้ย)
89.โลกแฟนตาซี ทุกคนล้วนศรัทธาเทพเจ้าหรือเทพธิดา พวกเชื่อว่าพระเจ้าไม่มีอยู่จริงมีซะที่ไหนเล่า (ยกเว้น นิยายที่เทพเจ้ามีร่างกายรูปธรรมเป็นของตัวเอง)
90.สังคมในโลกแฟนตาซีไม่เคยมีวิวัฒนาการเลย

91.ภาษาที่อยู่กันเป็นเวลากว่า 10,000 ปี เป็นภาษาโบราณและไม่ใช่ภาษากลาง
92.ไม่มีห้องน้ำเลย
93.ไม่มีโครงสร้างทางเศรษฐกิจชัดเจน ไม่ว่าอยู่สังคมไหน

จบแล้วครับ

ที่มา http://www2.silverblade.net/cliches/

[anolindee]

น่าสนใจค่ะ มีแปลไม่ค่อยถูกบ้างนิดหน่อยแต่ตอนนี้จะนอนแล้ว ถ้าพรุ่งนี้ไม่มีคนมาแก้จะแก้ให้นะคะ 

[5CD081]

จะเขียนให้ฉีกจากทุกข้อก็ดูยากเหมือนกันนะครับ ขอบคุณที่แปลมาให้อ่านครับ

[นกฮูกครับ]

เห็นด้วยกับข้อ 90 ที่สุด บางเรื่องอยู่มาเกือบหมื่นปียังเป็นสังคมเดิม

ถึงงั้นก็เถอะลิสต์ส่วนใหญ่ก็ไม่ค่อยเห็นด้วย เพราะเหมือนเป็นลิสต์ที่เขียนขึ้นด้วยอคติอยู่บางส่วน แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้เหมือนกันว่าหลายๆ ข้อเป็นอย่างนั้นจริงๆ จนกระทั่งผ่านมาเกือบ 20 ปีก็ยังมีอยู่ ถ้าคนทำลิสต์ทั้งคู่ใส่รายละเอียดในเชิงลึกเข้าไปด้วย อย่างนัยแฝง หรือสิ่งที่คนเขียนนิยายต้องการสื่อ แมชคู่กับธีม/คาแร็คเตอร์ที่คนเขียนสร้าง จะดูเป็นลิสต์ที่เข้าท่ากว่านี้
แต่นี่..เป็นลิตส์ที่ดูผิวเผินไปหน่อย ถ้าจะเขียนไม่ให้ตรงทุกข้อ.. วาร์ปไปอยู่มิติอื่นที่ใช้กรอบอ้างอิงอื่นอาจจะง่ายกว่า เอาเถอะ ยังไงก็เป็นซากอารยธรรมเก่าแก่นี่เนอะ เอามาใช้เปรียบเทียบหรือเลือกพล็อตก็ค่อนข้างไร้สาระไปหน่อย

ปล.แต่แอบดีใจที่ของตัวเองเข้าลิตส์อยู่ไม่กี่ข้อ คุๆๆๆๆ
ปล2. คำผิดก็เยอะอยู่ แปลผิดก็ไม่น้อย อย่างเปิดมาก็ข้อแรกเลย "Little people come from a country resembling England" หมายถึง คนรากหญ้าพื้นเพธรรมดาจากประเทศที่คล้ายอังกฤษ คือเขากำลังบอกว่าชาย/หญิงจากหมู่บ้านหลังเขาที่มีธีมวัฒนธรรมแบบเมืองผู้ดี ดั้นด้นฝ่าฝันปราบปิศาจ/ราชาผู้ชั่วร้ายเพื่อทำภารกิจให้สำเร็จลุล่วงหรือช่วยโลก ครับ ยังไงก็ลองงเช็คอีกรอบนะ
ปล3. ผมชอบคอมเมนต์หนึ่งจากลิงค์ในที่มีมากเลย เขาทิ้งท้ายคอมเมนต์ไว้ว่า "without revenge and the opportunity to save the world, where would fantasy be?" //จบ-ง~