​รู้แล้วจะทึ่ง! 10 กิจกรรมสุดแปลกของวันลูเปอร์คาเลีย (วันวาเลนไทน์เดิม!)

รู้แล้วจะทึ่ง! 10 กิจกรรมสุดแปลกของวันลูเปอร์คาเลีย (วันวาเลนไทน์เดิม!)
 

สวัสดีค่ะ ชาวนักอ่านนักเขียนเด็กดีทุกคน พูดถึงเดือนกุมภาพันธ์ วันแรกที่ทุกคนนึกถึงคงไม่พ้นวันวาเลนไทน์ ซึ่งตรงกับวันที่ 14 กุมภาพันธ์ ของทุกปี วันวาเลนไทน์ได้ชื่อว่าเป็นวันแห่งความรัก ทุกคนจะส่งดอกไม้ การ์ดสวยๆ ช็อกโกแลต หรือของขวัญให้กันและกัน (ในนิยายเราก็จะเขียนถึงความรักของตัวละครด้วย) ทุกคนอาจคิดว่า วาเลนไทน์มีมานานแล้ว และจัดต่อเนื่องมาเป็นพันๆ ปี ทว่าเมื่อย้อนกลับไปในสมัยโรมันเรืองอำนาจนั้น วันแห่งความรักมีชื่อว่าวันลูเปอร์คาเลีย และจัดขึ้นในวันที่ 15 กุมภาพันธ์ ไม่ใช่ 14 กุมภาพันธ์ค่ะ 
 

เวลาเปลี่ยน หลายสิ่งหลายอย่างก็เปลี่ยนแปลงไปด้วย เรามาดูกันดีกว่าว่า... ในอดีต วันลูเปอร์คาเลียสำคัญกับชาวโรมันอย่างไร และพวกเขามีกิจกรรมอะไรทำกันบ้าง ดูซิว่าจะเหมือนที่พวกเราส่งดอกไม้ ส่งช็อกโกแลตกันไหม...  
 

ใช่แล้วค่ะ ทุกคนอ่านไม่ผิด ในอดีต ชาวโรมันจะเริ่มพิธีประจำวันลูเปอร์คาเลียด้วยการลากแพะสองตัวและลูกหมาเข้าไปในถ้ำ และบรรดานักบวชก็จะรุมสังหารพวกมัน ในตำราได้ระบุไว้ชัดเจนว่า ต้องเป็น “ลูกหมาตัวเล็กๆ น่ารัก” ไม่ใช่หมาที่โตแล้ว ซึ่งถามว่าเหตุผลคืออะไร ชาวโรมันไม่ได้ระบุไว้ พวกเขามองแค่ว่าเป็นธรรมเนียมเก่าแก่ที่ปฏิบัติสืบต่อกันมาเนิ่นนาน แม้จะไม่เข้าใจเท่าไหร่ แต่ก็ต้องดำรงต่อไป เชื่อกันว่า พิธีกรรมนี้ พวกโรมันได้มาจากพวกกรีกอีกทีหนึ่ง เพราะในภาษากรีกถึงกับมีคำว่า periskulakismoi แปลไทยได้ว่า กระบวนการสร้างความบริสุทธิ์โดยการใช้ลูกหมา 
 

นักบวชเอาเลือดป้ายศีรษะเด็กหนุ่ม แล้วจุ่มนมป้ายตาม
 

กิจกรรมวันลูเปอร์คาเลีย 2 : ป้ายเลือดกับนมบนศีรษะของเด็กหนุ่ม แล้วบังคับให้หัวเราะในถ้ำ   

หลังจากสังหารแพะและลูกหมาแล้ว นักบวชก็จะนำเด็กหนุ่มตระกูลผู้ดีสองคนเข้ามาในถ้ำ เพื่อทำกิจกรรมต่อไป นั่นคือ ใช้มีดที่เพิ่งสังหารสัตว์หมาดๆ แตะและป้ายเลือดที่ศีรษะของเด็กทั้งสอง จากนั้นก็จุ่มขนสัตว์ลงในน้ำนมและเช็ดศีรษะ และก็ถึงกระบวนการสุดแปลกก็คือ บังคับให้เด็กชายทั้งสองหัวเราะออกมาดังๆ ไม่ต่างจากกิจกรรมฆ่าลูกหมา เพราะชาวโรมันเองก็ไม่รู้ว่าทำไมต้องทำกิจกรรมแบบนี้ เอาเลือดกับนมมาป้ายศีรษะแล้วบังคับให้หัวเราะในถ้ำมืดๆ...? พวกเขาเขียนเหตุผลไว้ว่าเพื่อชำระจิตวิญญาณให้บริสุทธิ์ กิจกรรมนี้ดำเนินต่อมาเนิ่นนานทีเดียว หลังจากหัวเราะแล้ว นักบวชจะส่งแส้หนังแพะให้เด็กชาย และบังคับให้พวกเขาแก้ผ้าล่อนจ้อน... เพื่อเตรียมประกอบกิจกรรมต่อไป นั่นคือ...
 

เมื่อกิจกรรมบังคับหัวเราะจบลง ก็จะมีเด็กหนุ่มตระกูลผู้ดีมากมายมาเข้าร่วมกิจกรรมต่อไป เด็กหนุ่มเหล่านี้ จะแก้ผ้าล่อนจ้อน จากนั้นก็ทาน้ำมันตามตัวเป็นมันปลาบ พวกเขาเป็นเด็กหนุ่มจากตระกูลดี ถ้าตระกูลยากจนก็อย่าหวังจะได้ร่วมพิธีกรรม เพราะถือว่าเป็นการดูถูกกันอย่างแรง แม้แต่มาร์คแอนโทนี่เองก็เคยเข้าร่วมกิจกรรมนี้ หลังแก้ผ้าและทาน้ำมันตามตัวแล้ว พวกเขาจะออกวิ่งไปตามถนน มือถือแส้หนังแพะ คอยกวาดสายตามองหาผู้หญิง เมื่อพบก็จะไล่ฟาดพวกเธอ ส่วนผู้หญิงเมื่อถูกฟาด ก็ต้องทำทีเป็นวิ่งหนี แต่ในความเป็นจริง พวกเธอต้องการโดนแส้ฟาด เพราะมันคือความเชื่อว่า จะทำให้มดลูกแข็งแรงสมบูรณ์ ดังนั้น แม้จะถูกฟาด พวกเธอก็จะต้องอดทน สำหรับแส้ที่ถูกนำมาใช้ มีชื่อเรียกว่า februare มาจาก February หรือเดือนกุมภาพันธ์นั่นเอง 
 

เด็กหนุ่มแก้ผ้าเอาแส้ไปไล่ฟาดผู้หญิงตามท้องถนน
 

ปกติแล้ว เวลาเราจัดเทศกาลต่างๆ อาหารมักจะอร่อยและเลิศรส แต่สำหรับวันลูเปอร์คาเลียแล้ว มันไม่ใช่อย่างนั้นเลย นักบวชจะนำเครื่องในของแพะที่ถูกสังหารไปแขวนไว้บนต้นวิลโลว์ จากนั้นก็นำมาทำอาหารเลี้ยงผู้คน แน่นอนว่าเครื่องในแพะสองตัวไม่พอเลี้ยงคนจำนวนมาก เพราะฉะนั้น พวกเขาก็เลยต้องทำอาหารเพิ่ม และนั่นก็คือ เค้กเกลือ ซึ่งลักษณะเหมือนแพนเค้กโบราณ นำไปเผากับเกลือ ดังนั้น อาหารประจำวันลูเปอร์คาเลียก็คือ เครื่องในแพะกับเค้กไหม้ๆ เค็มๆ กับแอลกอฮอล์มากมาย (อย่างหลังฟังดูดีไปเลย)   
 

ฟังแล้วอาจจะดูแปลกๆ แต่ไม่น่าเชื่อเลยว่าชาวโรมันนั้นค่อนข้างทันสมัยทีเดียว ในวันลูเปอร์คาเลียนี้ ผู้หญิงสาวๆ ที่อยากตั้งครรภ์จะเขียนชื่อของตัวเองลงในแผ่นโคลน และใส่ลงในเหยือก แล้วผู้ชายก็จะเข้ามาจับชื่อแบบสุ่ม ทั้งคู่จะได้ร่วมคู่กัน และจะได้อยู่ด้วยกันตลอดงานเทศกาล ซึ่งไม่ได้มีการไปเดท ไปพูดคุยเลย เป้าหมายของกิจกรรมนี้คือ การทำให้ผู้หญิงมีลูกให้ได้ ส่วนเรื่องความรักนั้นไม่เกี่ยวข้อง และบ่อยครั้ง ถ้าหากผู้หญิงไม่ประสบความสำเร็จหรือไม่ตั้งครรภ์ พวกเธอก็จะกลับมาในปีหน้า เพื่อร่วมคู่กับชายคนเดิม 
 

หญิงสาวที่ต้องการท้องจะร่วมเพศกับชายแปลกหน้า
 

ความจริงแล้ว เทศกาลนี้มีเพลงประจำด้วย แต่ว่าเนื้อเพลงนั้นสูญหายไปตามกาลเวลาเสียแล้ว อย่างไรก็ตาม ช่วงเวลาของวันลูเปอร์คาเลีย เป็นช่วงที่ทุกคนจะเล่าเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในชีวิตเป็นเพลง เช่น ถ้าคุณมีชู้ หรือชอบเข้าซ่องโสเภณี หรือทำกิจกรรมอะไรที่ไม่เหมาะสม เพื่อนบ้านอาจจะแต่งเพลงแล้วนำมาร้องเกี่ยวกับพฤติกรรมของคุณให้ทุกคนได้ยิน เป้าหมายของกิจกรรมนี้คือ เพื่อให้ผู้คนอับอายและปรับพฤติกรรมของตัวเองให้กลายเป็นคนดี แต่ในระยะหลังๆ มันถูกมองว่า เป็นการวิพากษ์วิจารณ์คนอื่นเสียมากกว่า และได้ผลเสียมากกว่าผลดี
 

วันลูเปอร์คาเลียมีเรื่องเล่าของตัวเอง หนึ่งในนั้นคือเรื่องของเทพฟอนัส ซึ่งถูกมองว่าเป็นเรื่องตลกขำขัน เรื่องมีอยู่ว่า วันหนึ่งฟอนัสบังเอิญพบเฮอร์คิวลิสกำลังเดินอยู่กับนางอันเป็นที่รัก ก็เลยประกาศออกมาว่า "นางจะต้องเป็นของข้า" หลังจากนั้น ฟอนัสก็เฝ้ารอให้ถึงเวลามืดค่ำ เพื่อจะบุกเข้าไปในบ้านของนาง และลักพาตัวนางออกมา แต่เฮอร์คิวลิสรู้ท่าอยู่แล้ว ก็เลยสวมชุดของนางเอาไว้ ฟอนัสมองไม่เห็นก็เลยฉุดกระชากเสียใหญ่ กว่าจะรู้ตัว เฮอร์คิวลิสก็ลุกขึ้นมา และฟอนัสล้มคว่ำหงายหลัง อย่างไรก็ตาม เฮอร์คิวลิสไม่ได้ถือโกรธ ตรงกันข้ามเขาหัวเราะเสียยกใหญ่ ตำนานนี้ เชื่อมโยงกับการที่เด็กหนุ่มในหมู่บ้านแก้ผ้าเอาแส้ไล่ฟาดหญิงสาวด้วย เชื่อกันว่า... ฟอนัสน่าจะแค้นใจที่ถูกเสื้อผ้าหลอกลวง ก็เลยเป็นแรงบันดาลใจให้เด็กหนุ่มแก้ผ้าน่าจะดีกว่า  
 

หน้าตาของเทพลูเปอร์คัสในจินตนาการ
 

แม้ว่าจะมีเรื่องเล่าของฟอนัสและเฮอร์คิวลิสเป็นตำนานกล่าวขาน แต่พระองค์ไม่ใช่เทพประจำเทศกาลนี้ เทพตัวจริงที่ได้รับการบูชามีชื่อพ้องกับเทศกาลลูเปอร์คาเลีย คือเทพลูเปอร์คัส (Lupercus) แต่ทว่า... แม้แต่นักบวชหรือนักประวัติศาสตร์คนไหนๆ ก็ไม่รู้ว่า เทพลูเปอร์คัสคือใคร... ก็เป็นซะอย่างนี้แหละ จัดกิจกรรมบูชาแต่ไม่รู้ว่าบูชาใคร ไม่มีใครจำได้ว่าเทศกาลนี้เริ่มมาตั้งแต่เมื่อไหร่และจัดเพื่ออะไร อย่างเดียวที่รู้คือ ลูเปอร์คัสสวมเข็ดขัด แค่นั้นเอง
 

ช่วงเวลาสำคัญในชีวิตของจักรพรรดิผู้โด่งดังอย่างจูเลียส ซีซาร์ เกิดในช่วงเทศกาลลูเปอร์คาเลีย มาร์คแอนโทนี่เสนอมงกุฎให้ให้จังหวะที่ซีซาร์กำลังชื่นชมกิจกรรมนี้ ด้วยการเพลิดเพลินกับการมองดูหนุ่มๆ วิ่งตัวเปลือยไปตามท้องถนน ในขณะที่ซีซาร์สมัครใจเป็นผู้ดี มาร์คแอนโทนี่ขอเป็นผู้เข้าร่วม ดังนั้น ก็เท่ากับว่ามาร์คแอนโทนี่แก้ผ้าโทงๆ มาเสนอมงกุฎให้กับซีซาร์นั่นเอง  
 

งานกิจกรรมลูเปอร์คาเลียครั้งสุดท้าย จัดขึ้นในช่วงศตวรรษที่ 5 ในช่วงเวลานั้น ศาสนาคริสต์มีบทบาทมากในโรม กิจกรรมอื่นๆ ถูกยกเลิกไปเป็นจำนวนมาก คงเหลือแต่กิจกรรมลูเปอร์คาเลียที่ได้รับความนิยมอย่างสูง ผู้จบกิจกรรมนี้คือ พระสันตะปาปาเกลาซิอุส ด้วยเหตุผลที่ว่า การแก้ผ้าวิ่งเปลือยเป็นเรื่องไม่เหมาะสม แน่นอนว่าชาวโรมันไม่พอใจที่ต้องจบกิจกรรมนี้ โดยเฉพาะเมื่อกิจกรรมใหม่คือ วันฉลองเพื่อรำลึกถึงนักบุญวาเลนไทน์ ซึ่งต้องเสียชีวิตด้วยการถูกตัดหัวในวันนี้ ประวัติสั้นๆ ของนักบุญวาเลนไทน์ เขาคนนี้เป็นผู้รณรงค์และสนับสนุนให้ผู้คนแต่งงานกัน ทั้งที่ในช่วงเวลานั้น จักรพรรดิคลอดิอุสที่สองออกกฏหมายห้ามแต่งงาน (เนื่องจากโรมตอนนั้นประสบภัยสงคราม จักรพรรดิจึงต้องการเกณฑ์คนไปรบและให้ยกเลิกการหมั้นบวกแต่งงานให้หมด) การกระทำของนักบุญวาเลนไทน์ทำให้เขาถูกจับไปขัง และสุดท้ายก็ถูกประหาร พระสันตะปาปาเกลาซิอุสจึงอยากให้วันที่ 14 กุมภาพันธ์ เป็นวันที่ทุกคนระลึกถึงนักบุญผู้อุทิศตนเพื่อความรักท่านนี้

  

ในวันแห่งความรักนี้ พวกเราหลายคนอาจได้ดอกไม้ อาจได้ช็อกโกแลต อาจได้ตุ๊กตาหมี หรืออะไรก็ตามที่เป็นของขวัญจากคนที่รักเรา แต่ยังไงก็อย่าลืมระลึกไว้เสมอว่า... จุดเริ่มต้นของวาเลนไทน์ก็คือ การฆ่าลูกหมา วิ่งเปลือย และการบูชาเทพที่ไม่มีใครรู้จัก!
 

ทีมงานนักเขียนเด็กดี
 

https://www.thoughtco.com/the-roman-festival-of-lupercalia-121029