ชวนอ่าน! เรื่องราวของ Mamluk
นักรบทาสในสมัยอียิปต์โบราณ


สวัสดีน้องๆ นักอ่านชาวเด็กดีทุกคนนะคะ สำหรับบทความในวันนี้พี่นัทตี้ขอหยิบยกเรื่องราวที่น่าสนใจของ Mamluk หรือในชื่อภาษาไทยว่า แมมลุค, แมมลุก หรือว่ามัมลุก นักรบทาสเชื้อสายเติร์ก กองกำลังทหารของราชวงศ์อียิปต์ที่มีบทบาทสำคัญมากในหน้าประวัติศาสตร์มาให้ทุกคนได้อ่านกัน บอกเลยว่าเรื่องราวของพวกเขาเหล่านี้นั้นน่าสนใจ จนทำให้เราอยากศึกษาประวัติศาสตร์ของประเทศอียิปต์กันขึ้นมาเลย! ส่วนจะน่าสนใจขนาดไหนไปดูกัน!!

 


 
Mamluk (บางที่ใช้คำว่า Mameluke) เป็นนักรบทาสในสมัยยุคกลาง โดยคำว่า Mamluk นั้นมีความหมายว่า ถูกเป็นเจ้าของ หรือ ทรัพย์สินที่มีเจ้าของ ตั้งแต่แรกเริ่มเดิมทีแมมลุคเหล่านี้มีตำแหน่งเป็นทหารทาส ซึ่งแตกต่างจากทาสรับใช้ทั่วไปในเรื่องของอาวุธที่สามารถพกติดตัวเอาไว้ได้ ซึ่งแมมลุคเป็นทหารทาสรับใช้ของราชวงศ์อียิปต์ แต่เมื่อเวลาผ่านไป ทหารทาสเหล่านี้ก็เริ่มมีจำนวนรวมถึงอิทธิพลมากขึ้นเรื่อยๆ จึงคิดก่อการกบฏขึ้นมา โดยวิธีการโค่นล้มระบอบการปกครองแบบเดิม ก่อนจะขึ้นมาเป็นผู้ปกครองของอียิปต์เสียเอง
 
ซึ่งศัตรูตัวฉกาจของราชวงศ์แมมลุคในขณะนั้นอันได้แก่ จักรวรรดิมองโกล จักรวรรดิภายใต้การนำของเจงกิสข่าน แต่ด้วยกองกำลังที่มีน้อยของแมมลุค เลยทำให้พวกเขาย่อมเสียเปรียบอยู่เป็นธรรมดา แต่ด้วยความช่วยเหลือจากหลายๆ ฝ่ายจึงทำให้แมมลุคเอาชนะมองโกลได้ในที่สุด โดยสงครามระหว่างแมมลุคและมองโกลนี้ถูกเรียกว่า สงครามอัยน์ญะลุต ถ้าน้องๆ คนไหนอยากรู้รายละเอียดเพิ่มเติมก็สามารถไปค้นคว้าหาข้อมูลกันได้นะจ๊ะ


 

จุดกำเนิดทหารทาสแมมลุค

 
ในภาษาอาหรับคำว่า Mamluk มีความหมายว่า “ทรัพย์สิน” ซึ่งจากข้อมูลได้มีการค้นพบต้นกำเนิดของคำนี้มาจากราชวงศ์อับบาสิยะฮ์ ที่มีศูนย์กลางของการปกครองอยู่ที่แบกแดด โดยในสมัยการปกครองของราชวงศ์นี้ ถือได้ว่ามีความเจริญอย่างสูงที่สุด จนทำให้หลายคนต่างขนานนามว่า เป็นยุคทองของความเจริญเลยก็ว่าได้
 
แมมลุคได้เริ่มต้นมาจากเหล่าทาสที่มีความจงรักภักดีต่อแผ่นดิน โดยพวกเขาถูกฝึกฝนจนเป็นทหารม้าที่เก่งกาจ แถมยังให้คำยึดมั่นสัญญาว่าจะจงรักภักดีต่อผู้นำและแผ่นดินของตนอย่างหาที่สุดไม่ได้ ซึ่งภายหลัง ระบอบการปกครองดังกล่าวนี้ก็ได้ถูกนำมาใช้ในจักรวรรดิออตโตมันเช่นเดียวกัน


 

(ภาพเศาะลาฮุดดีน)

 

ทหารของราชวงศ์อัยยูบี

 
เศาะลาฮุดดีน ถูกเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า “ซาลาดิน” ผู้บัญชาการทหารสูงสุดของอิสลาม, สุลต่านผู้ปกครองอียิปต์ ซีเรีย เยเมนและปาเลสไตน์, ผู้ก่อตั้งราชวงศ์อัยยูบี แถมยังนำพาชัยชนะมาสู่คนอิสลามในสงครามครูเสด หลังจากถูกยึดครองมาเป็นเวลากว่า 88 ปี ในที่สุดกองทัพอัยยูบีก็ทำหน้าที่ได้สำเร็จ!
 
ซึ่งกลุ่มทหารกล้าของกองทัพอัยยูบีประกอบไปด้วยทหารแมมลุคและทหารเดินเท้าจำนวนหลายหมื่นนาย แต่สุดท้ายในปี ค.ศ. 1250 ก็ได้มีการก่อกบฏเกิดขึ้นในราชวงศ์อัยยูบี แถมกลุ่มที่เข้ามายืดอำนาจก็ไม่ใช่ใครที่ไหน แต่เป็นทหารทาสผู้มากความสามารถอย่างแมมลุคนี่เอง!


 


 

บทบาทในสงครามครูเสด


กองทัพแมมลุคมีบทบาทสำคัญมากในสงครามครูเสดครั้งที่ 5 และครั้งที่ 7 โดยสำหรับสงครามครูเสดครั้งที่ 5 นั้นเป็นสงครามที่พระสันตะปาปา อินโนเซนต์ที่ 3 บุกเข้ามายังพื้นที่อียิปต์เป็นครั้งแรก โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อล้างระบอบการปกครองใหม่ และเพื่อแสดงให้ทุกฝ่ายได้เห็นว่าศาสนจักรเป็นกลุ่มผู้ทรงอำนาจมากที่สุดในยุโรป แต่สุดท้ายแผนการก็ได้มีอันต้องล้มเลิกไป จนถึงคราวของพระสันตะปาปา โฮโนริอุสที่ 3 ก็ได้นำแผนการนี้มาปัดฝุ่นใหม่ ส่วนฝ่ายตรงข้ามได้อยู่ภายใต้การนำของ สุลต่าน อัลคามิล ที่ปกครองอียิปต์อยู่ในสมัยนั้น ซึ่งสุดท้ายด้วยการจู่โจมอย่างไม่ทันได้ระวังของฝ่ายอียิปต์ก็ได้ทำให้เกิดการต่อรองระหว่างพระสันตะปาปากับสุลต่าน อัลคามิล จนได้เกิดเป็นสัญญาสงบศึกเป็นเวลา 8 ปีขึ้นมา

 


 
และสำหรับสงครามครูเสดครั้งที่ 7 นั้น ได้เกิดขึ้นมาอีกครั้งภายใต้การช่วยเหลือจากกลุ่มพันธมิตรต่างๆ จนรวบรวมคนไปได้ถึง 250,000 คน ก่อนจะเดินทางไปยังอียิปต์เพื่อทำการโจมตี ในช่วงแรกดูเหมือนกลุ่มครูเสดจะเป็นต่ออยู่มาก แต่สุดท้ายกลับพ่ายแพ้ให้กับมุสลิมก่อนจะยกทัพกลับในเวลาต่อมา และสำหรับบทบาทของทหารแมมลุคในสงครามครูเสดทั้ง 2 ครั้งนี้ เรียกได้ว่ามีการเตรียมความพร้อมในการสู้รบกับทหารฝั่งยุโรปเป็นอย่างมาก แถมในปี ค.ศ. 1250 กองกำลังจำนวนมากของพระเจ้าหลุยส์ที่ 9 แห่งฝรั่งเศสได้ถูกจับกุมพร้อมกับเรียกค่าไถ่เป็นจำนวนมหาศาลโดยทหารแมมลุค


 

การเข้ายึดราชวงศ์อียิปต์


หลังจากประสบความสำเร็จจากสงครามครูเสดครั้งที่ 7 บ้านเมืองของอียิปต์ในสมัยนั้นก็ดูเจริญรุ่งเรืองขึ้นมามาก แถมบทบาทของแมมลุคก็ดูเหมือนจะได้รับความสำคัญมากกว่าเดิม สังเกตได้จากการเข้าแทรกแซงอำนาจในกองทัพอัยยูบี และ “อัยบัก” ทหารแมมลุคคนหนึ่งได้แต่งงานกับ ชาจาห์ อัล เดอ ราชินีของอียิปต์ จนทำให้เจ้าตัวกลายมาเป็นสุลต่านคนใหม่ของอียิปต์ และตั้งแต่นั้นเป็นต้นมาจนกระทั่งถึงศตวรรษที่ 16 ประเทศอียิปต์ได้อยู่ภายใต้การปกครองของแมมลุคมาโดยตลอด โดยเชื้อสายส่วนใหญ่ของทหารแมมลุคนั้นมีเชื้อสายเติร์กโดยกำเนิด


 

(ภาพ Baibars)

 

ที่สุดแห่งขุนศึก!

 
Baibars (ไบบาร์) สุลต่านแมมลุคที่มีชื่อเสียงมากที่สุดของอียิปต์ แถมการขึ้นสู่อำนาจของเขาก็เป็นอะไรที่ไม่น่าจะเป็นไปได้มากที่สุดในประวัติศาสตร์ เพราะก่อนที่เขาจะกลายมาเป็นสุลต่านที่มีอำนาจมากที่สุดนี้ เขาเคยเป็นคนจนที่อาศัยอยู่ในแถบทะเลดำมาก่อน จนไม่รู้ว่าเพราะโชคเข้าข้างหรือว่าอะไร เขาได้ถูกนำไปขายในฐานะทาสและผู้ที่ซื้อตัวของเขามาก็ไม่ใช่ใครที่ไหน แต่เป็นสุลต่านของราชวงศ์อัยยูบีในสมัยนั้น และด้วยความโดดเด่นในทักษะด้านการต่อสู้ ไบบาร์ เลยได้กลายมาเป็นผู้ติดตาม หรือมือขวาขององค์สุลต่านในที่สุด
 
ชัยชนะของไบบาร์ในฐานะผู้บังคับบัญชาทางการทหารได้เกิดขึ้นครั้งแรกในสงครามครูเสดครั้งที่ 7 หลังจากเสร็จสิ้นสงครามเขาก็ได้หลบหนีไปยังซีเรีย เพราะความเห็นที่ไม่ตรงกับ อัยบัก สุลต่านแมมลุคคนใหม่ที่ได้ขึ้นปกครองอียิปต์ แต่ในปี ค.ศ. 1260 ไบบาร์ได้กลับมายังอียิปต์อีกครั้งตามคำเชิญของสุลต่านคนใหม่อย่าง คูตุส ซึ่งเขาต้องการให้ไบบาร์เป็นผู้นำในสงครามกองทัพระหว่างกลุ่มแมมลุคกับมองโกล ที่ถือว่าเป็นกองทัพที่น่ากลัวที่สุดในศตวรรษที่ 13 โดยคูตุสมีความคาดหวังว่าไบบาร์จะทำหน้าที่ได้เต็มที่และนำมาซึ่งชัยชนะ เพราะด้วยบุคลิกและลักษณะบางอย่างของเขาได้แสดงให้เห็นถึงความเป็นผู้นำที่บ้าระห่ำอย่างมากในตอนนั้น


 

------------------


เป็นยังไงกันบ้างจ๊ะ สำหรับบทความทำความรู้จักทหารทาสที่มีบทบาทในประวัติศาสตร์อย่าง แมมลุค ถ้าหากว่าชื่อบุคคลสำคัญคนไหนพี่นัทตี้อ่านผิด หรือเนื้อหามีความตกหล่นก็ต้องขออภัยเอาไว้ล่วงหน้าด้วยนะจ๊ะ บอกเลยว่าสำหรับพี่นั้นบทความนี้เป็นบทความที่น่าสนใจและน่าศึกษาเอามากๆ เลย ไม่รู้ว่าใครชอบประวัติศาสตร์เหมือนพี่กันไหม แต่ยังไงก็เอาเป็นว่าน้องๆ นักอ่านทุกคนคงจะได้รับความรู้จากบทความนี้ไปไม่น้อย ไว้คราวหน้าพี่จะนำบทความสนุกๆ เรื่องไหนมาชวนให้อ่านกันอีก ฝากติดตามกันด้วยนะจ๊ะ!


 
พี่นัทตี้ :)

 
ขอบคุณแหล่งข้อมูลดีๆ จาก
http://listverse.com/2018/03/25/10-bloody-facts-about-the-mamluks/  
https://www.britannica.com/topic/Mamluk
https://weaponsandwarfare.com/2015/08/21/mamluks/
http://islamichistory.org/the-abbasid-caliphate/
https://en.wikipedia.org/wiki/Ayyubid_dynasty
http://historylearning.com/medieval-england/the-crusades/fifth-crusade/ 
https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%94%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_5 
http://www.thaigoodview.com/node/50015 


 
พี่นัทตี้
พี่นัทตี้ - Columnist บุคคลผู้เสพติดการดูหนังแนวสยองขวัญ ที่มีความฝันอยากจะเป็นนักเขียน

แสดงความคิดเห็น

ถูกเลือกโดยทีมงาน

ยอดถูกใจสูงสุด

0 ความคิดเห็น