​ตอบข้อสงสัยจากเรื่องเจ้าหญิงนิทรา : ทำไมนางฟ้าองค์ที่ 13 ถึงนำโชคร้ายมาให้...?

ตอบข้อสงสัยจากเรื่องเจ้าหญิงนิทรา : 

ทำไมนางฟ้าองค์ที่ 13 ถึงนำโชคร้ายมาให้...?   
 

สวัสดีค่ะ ชาวนักเขียนนักอ่านเด็กดี วันนี้แอดมินขอชวนคุยเรื่อง “เจ้าหญิงนิทรา” กันดีกว่าค่ะ เชื่อว่าตอนเด็กๆ เวอร์ชั่นที่ติดตาทุกคนน่าจะเป็นเวอร์ชั่นของดิสนี่ย์ ที่นางเอกชื่อว่าออโรร่า ถูกแม่มดร้ายเมลิฟิเซนต์สาปให้กลายเป็นเจ้าหญิงนิทรา เวอร์ชั่นนี้มีนางฟ้าสามองค์ เจ้าหญิงถูกนำตัวไปซ่อนไว้กลางป่า แต่สุดท้ายก็ถูกอีกาค้นพบ และล่อหลอกไปพบเครื่องปั่นด้ายที่ซ่อนอยู่บนหอคอย เมื่อเข็มแทงนิ้ว เจ้าหญิงก็นอนหลับไป จนกระทั่งเจ้าชายมาจุมพิต ถึงได้ฟื้นขึ้น ในเวอร์ชั่นนี้ จะเป็นแบบเบาๆ มีความน่ารัก และชวนฝันอยู่ด้วย ต่างจากเวอร์ชั่นต้นฉบับ ของทั้งพี่น้องกริมม์, ชาร์ลส์ แปร์โรลต์ และจิอามบาทิสต้า เบซิล ที่จะมีความดาร์กมากกว่า เจ้าหญิงในเวอร์ชั่นของนักเขียนสามคนที่กล่าวมา ถูกข่มขืนโดยพ่อของตัวเองในขณะนอนหลับและตั้งครรภ์ สุดท้ายก็คลอดลูกออกมา ทว่าสิ่งหนึ่งที่เป็นตัวเชื่อมโยงความเป็น “เจ้าหญิงนิทรา” จากทุกๆ เวอร์ชั่นก็คือ ในเรื่องเจ้าหญิงจะต้องนอนหลับ และคำสาปจะเกิดขึ้นเมื่อเจ้าหญิงแตะต้องเครื่องปั่นด้าย ในขณะที่ชื่อ จะมีทั้งออโรร่า และโรส... 
 

ในเวอร์ชั่นของชาร์ลส์ แปร์โรลต์ดูจะรุนแรงกว่าเวอร์ชั่นอื่นๆ เพราะเรื่องราวไม่ได้จบลงที่การตื่นของเจ้าหญิง แต่ยังมีรายละเอียดต่างๆ ทั้งลูกๆ ของเธอ รวมไปถึงแม่เลี้ยงใจร้ายที่วางแผนจะฆ่าและกินเนื้อเด็กๆ เจ้าหญิงหลบหนีมาได้จากความช่วยเหลือของสาวใช้ แต่แม่เลี้ยงก็ยังไม่เลิกราเพราะไม่พอใจ อย่างไรก็ตาม พระราชาได้ช่วยเหลือเจ้าหญิงได้ทันท่วงที ทว่าที่น่ากลัวที่สุดคือ รายละเอียดที่ระบุว่าพระราชาคือ “พ่อแท้ๆ” ของเจ้าหญิงนั่นเอง และพระองค์ก็ข่มขืนเจ้าหญิงตลอดเวลาที่เธอหลับจนกระทั่งตั้งครรภ์ เรียกว่าเป็นความโหดร้ายซ้ำซ้อน ทั้งข่มขืน ทั้งฆาตกรรม ทั้งกินเนื้อคน ความสนใจเพิ่มเติมของนักวิจารณ์ก็คือ ชีวิตของเจ้าหญิงดูจะแบ่งออกเป็นสามช่วง ช่งวแรกคือช่วงที่เธอเป็นวัยรุ่น ใช้ชีวิตแบบเด็กสาว ช่วงที่สองคือช่วงที่เธอกลายเป็นแม่และต้องปกป้องลูกตัวเอง ส่วนช่วงที่สามคือช่วงที่เธอใช้ชีวิตอย่างสงบสุข นักวิจารณ์มองว่า ช่วงข้างขึ้นคือช่วงวัยรุ่น ช่วงพระจันทร์เต็มดวงคือการเป็นแม่ และช่วงข้างแรมก็คือชีวิตที่สงบสุขในบั้นปลาย เป็นการเปรียบเทียบชีวิตของเจ้าหญิงกับวงจรของพระจันทร์ นักวิจารณ์มองว่า... นักเขียนน่าจะเปรียบเทียบตามความหมายแบบนั้นเอง 
 

เจ้าหญิงนิทรานอนหลับไป
 

เจ้าหญิงนิทราในแต่ละเวอร์ชั่นเป็นตัวแทนของจิตวิญญาณอันบริสุทธิ์ ในเวอร์ชั่นต้นฉบับนั้น เมื่อเจ้าหญิงประสูติ ได้มีการเชื้อเชิญนางฟ้า 12 องค์มาในงานฉลอง แต่ก็มีนางฟ้าองค์ที่ 13 คือเมลิฟิเซนต์โผล่มาจนได้ เราจะสังเกตได้ว่าตัวเลข 13 คือเลขโชคร้ายของฝรั่ง และนั่นแหละกลายมาเป็นคำสาปของเจ้าหญิง ส่วนนางฟ้า 12 องค์แรก หมายถึง 12 ราศีนั่นเอง 
 

เจ้าหญิงนิทราดูจะได้แรงบันดาลใจจากเทพีมอยเร แห่งตำนานกรีก เทพีมอยเรนั้นเป็นบุตรีของเทพซุสและเทพีเทมิส เป็นเทพีสามองค์ที่เป็นตัวแทนของพรหมลิขิต คำว่ามอยเรในภาษากรีกแปลว่าส่วนหนึ่ง ซึ่งเมื่อขยายออกไปก็กลายเป็นชีวิตหรือพรหมลิขิต เทพีมอยเรเป็นผู้ควบคุมด้ายแห่งโชคชะตาชีวิตของมนุษย์ทุกคนตั้งแต่เกิดจนตาย ทั้งสามองค์ได้แก่ โคลโท (Clotho) มีหน้าที่ปั่นเส้นด้ายแห่งชีวิต (กำเนิดชีวิต), แลกคีลิส (Lachesis) มีหน้าที่เป็นผู้ทอดเส้นด้าย (จากวัยเด็กไปถึงวัยชรา) และอโทรพอส (Atropos) มีหน้าที่ตัดเส้นด้าย (หมดเวลาบนโลก)
 

เราจะเห็นว่าผู้เขียนเจ้าหญิงนิทราเลือก “เครื่องปั่นด้าย” มาเป็นตัวกำหนดชะตาชีวิตของเจ้าหญิง เมื่อปลายนิ้วแตะเครื่องปั่นด้าย เส้นด้ายชีวิตของเธอก็ขาดสะบั้น และเธอก็หลับไปในที่สุด นอกจากตำนานกรีกแล้ว เจ้าหญิงนิทรายังมีส่วนเชื่อมโยงกับตำนานเซลติกส์ ซึ่งเชื่อกันว่า เมื่อทารกเกิดใหม่จะได้รับพร 12 ข้อจากแขก 12 คน ในเจ้าหญิงนิทรา ก็จะเป็นนางฟ้า 12 องค์ เลข 12 เป็นเลขที่ดี เพราะเชื่อกันว่า เป็นตัวแทนของจักรราศี แลกคีลิสคือเทพีที่ดูแลด้านนี้ ส่วนเรื่องพรต่างๆ ที่เจ้าหญิงนิทราได้รับ ส่วนใหญ่ก็คือ สวยงาม ร่ำรวย หรือมีคุณธรรม เราสามารถยกตัวอย่างจุดเด่นของแต่ละราศีได้ เช่น ราศีพฤษภเป็นตัวแทนของความสวยงาม ราศีเมถุนเป็นตัวแทนของการสื่อสาร ราศีกรกฎเป็นตัวแทนของการดูแลบ้าน ราศีสิงห์เป็นตัวแทนของเพื่อนๆ ราศีกันย์เป็นตัวแทนของความมีระเบียบวินัย ของขวัญทั้งหมดที่มอบให้เจ้าหญิงก็คือคุณสมบัติดีๆ เด่นๆ ของแต่ละราศีนี่เอง นอกจากนี้ ยังมีความเชื่อที่บอกว่า ในช่วงวัย 13 คือช่วงเปลี่ยนผ่านจากเด็กเป็นผู้ใหญ่ เด็กชายจะกลายเป็นผู้ชาย และเด็กหญิงก็จะกลายเป็นผู้หญิงเต็มตัว ตัวเลขของนางฟ้าองค์ที่ 13 จึงเป็นตัวเลขสำคัญ นำไปสู่การเปลี่ยนแปลงในชีวิต เหมือนเป็นการตายจากเด็กคนเก่า ไปสู่ผู้ใหญ่ 
 

เจ้าชายมาพบเจ้าหญิงนิทราและช่วยให้นางพ้นจากคำสาป
 

ทุกคนที่เสพเทพนิยาย โดยเฉพาะเทพนิยายฉบับดิสนี่ย์ น่าจะมีภาพจำในใจถึงเจ้าหญิงที่อ่อนแอ บอบบาง ช่วยเหลือตัวเองไม่ได้ เทพนิยายในแบบฉบับดั้งเดิมนั้นเน้นที่เพศชายเป็นใหญ่ ผู้ชายต้องเป็นฮีโร่ และเป็นคนจัดการทุกอย่าง เจ้าหญิงนิทราก็เช่นกัน เธอหลับไปหนึ่งร้อยปี เพื่อเฝ้ารอเจ้าชายที่เป็นรักแท้มาจุมพิต เจ้าชายเองก็ต้องฝ่าฟันต้นไม้และหนามแหลม กว่าจะมาถึงตัวเจ้าหญิง แต่เมื่อจุมพิต ทุกอย่างก็กลับคืนเป็นปกติ จากนั้นก็นำไปสู่การแต่งงาน อันเป็นสัญลักษณ์การเชื่อมโยง การสร้างความผูกพันระหว่างเพศชายและเพศหญิง ซึ่งจะนำมาซึ่งการเกิดของทารก และนั่นแหละคือตอนจบที่สมบูรณ์ในเทพนิยาย เป็นความเชื่อ เป็นอุดมคติ อย่างที่ใครๆ ก็ยึดถือ คำกล่าวที่ว่า และเจ้าชายเจ้าหญิงก็แต่งงานอยู่ด้วยกันอย่างมีความสุขตลอดไป... คือคำตอบและตอนจบของเรื่องนี้ ที่แสดงให้คนอ่านอย่างเรารับรู้ได้ว่า... ในสมัยที่เทพนิยายนี้ถูกเขียนขึ้น คนยุคนั้นอยู่กันอย่างไร จึงไม่แปลกที่เราจะสรุปว่า เทพนิยายในอดีตได้ปลูกฝังค่านิยมประเภทชายเป็นใหญ่ และชูให้ผู้ชายโดดเด่น ส่วนผู้หญิงดูจะเป็นเบี้ยล่าง เป็นผู้เฝ้ารอให้ผู้ชายมาดูแลหรือจัดการเพื่อเธอ อ่านเทพนิยายในอดีตแล้ว ทำให้เราอดคิดไม่ได้ว่า เราช่างโชคดีที่เกิดมาในยุคสมัยที่ทุกคนเท่าเทียมกัน และเพศชายเพศหญิงเริ่มจะเสมอภาค และเราหวังว่าในอนาคต ทั้งสองเพศจะได้อยู่ร่วมกันแบบเท่าเทียม ไม่ต้องมีใครใหญ่โตกว่าใคร หรือใครเก่งกว่าใคร ที่สำคัญ ไม่ว่าเราจะแต่งหรือไม่แต่งงาน มีหรือไม่มีลูก เราก็ควรมีความสุขได้ในแบบของตัวเองเช่นกัน 

  

ทีมงานนักเขียนเด็กดี
 

https://academic.oup.com/analysis/article-abstract/62/1/53/119656?redirectedFrom=fulltext