รู้ก่อนอ่าน! ขงจื๊อและฝ่าเจีย

2 ลัทธิสำคัญ ต้นกำเนิดความขัดแย้งในนิยายแปลจีนเรื่อง จะรักใครก็รักไป 

สวัสดีค่ะ ชาวเด็กดีทุกคน น้องๆ คนไหนที่ชอบอ่านนิยายแปลจีน น่าจะเคยได้ยินนิยายชื่อ “จะรักใครก็รักไป” มาก่อนแน่ๆ เพราะนิยายเรื่องนี้คือตัวท็อปของวงการนิยายแปลจีน ขายดิบขายดีสุดๆ ในงานหนังสือที่ผ่านมา ทำเอานักอ่านที่ตั้งใจไปเปย์นิยายเรื่องนี้โดยเฉพาะต้องผิดหวังกลับบ้านไปเป็นทิวแถว แต่ด้วยความดวงดีที่ติดตัวมาตั้งแต่เกิด (ไม่น่าจะใช่นะ ฮ่า) ก็ทำให้พี่หญิงสามารถแย่งชิงนิยายเรื่อง “จะรักใครก็รักใคร” ชุดสุดท้ายที่วางขายในงานหนังสือประจำวันนั้นมาได้แบบพอดิบพอดีเลยค่ะ 

และเมื่อได้ของมาแล้ว จะรอช้าอยู่ไย ก็ต้องเปิดไปอ่านพิสูจน์ความสนุกกันน่ะสิ ซึ่งมันก็ทำให้พี่หญิงได้พบว่านิยายเรื่องนี้ได้สอดแทรกความรู้เกี่ยวกับลัทธิต่างๆ ของจีนเข้าไปในเนื้อหาได้อย่างแยบยล พร้อมทั้งยังบอกเล่าถึงเกร็ดประวัติศาสตร์ของประเทศจีนออกได้อย่างน่าสนใจ อ่านเพลิน ไม่ทำให้รู้สึกเครียดหรือรู้สึกว่ากำลังนั่งอ่านหนังสือประวัติศาสตร์อยู่เลยค่ะ

 

และด้วยความน่าสนใจของการสอดแทรกเกร็ดความรู้ต่างๆ ลงไปในเนื้อหาของนิยายเรื่องนี้นี่เอง วันนี้พี่หญิงจึงอยากจะชักชวนทุกคนมาพูดคุยเกี่ยวกับประเด็นของ “ลัทธิขงจื๊อและฝ่าเจีย” ที่นักเขียนนำมาพูดถึง เผื่อว่าใครมีแพลนอยากอ่าน จะได้มีความเข้าใจเบื้องต้นไว้ก่อน เวลาอ่านไปอ่านจริงๆ จะได้ไม่สะดุด มึนงง หรือสงสัยถึงความเป็นมาของสองลัทธินี้กัน!

 

“ปราชญ์กล่าวว่า หากปกครองราษฎรและสร้างความเป็นระเบียบเรียบร้อยด้วยกฎหมายอาญา ราษฎรไม่เพียงละเมิดกฎมาย แต่ยังไม่รู้สึกละอายต่อบาป หากใช้คุณธรรมนำราษฎร กล่อมเกลาพวกเขาด้วยศีลธรรมจรรยา ราษฎรจะละอายต่อบาป และจะทำให้คนเชื่อถือและศรัทธา นี่ถึงจะเป็นผลสัมฤทธิ์ของการสั่งสอนและแนวทางการปกครองอันแท้จริง”

กวนซู่อี : จะรักใครก็รักไป 

 

ขงจื๊อ ปรัชญาแนวคิดที่ยึดคุณธรรมเป็นที่ตั้ง

ขงจื๊อ คือลัทธิปรัชญาของจีนที่ก่อกำเนิดขึ้นในยุคสมัยชุนชิวและจั้นกั๋ว มุ่งเน้นคำสอนเกี่ยวกับจริยธรรม ความดี คุณธรรม และพฤติกรรมอันดีงามของมนุษย์ โดยพื้นฐานหลักคำสอนของขงจื่อจะมุ่งนี้ไปที่การพัฒนาคน ใช้หลักคุณธรรมของ "เหริน" หรือความเมตตากรุณามาเป็นข้อกำหนดในหลักความสัมพันธ์ 5 ประการ อันได้แก่...

1. ความสัมพันธ์ระหว่างผู้ปกครองกับประชาชน ยกย่องผู้ปกครองที่มีเมตตา ขุนนางต้องมีความอ่อนน้อม ถ่อมตน และจงรักภักดี

เมื่อทุกคนปฏิบัติตามหลัก 5 ประการนี้แล้ว ขงจื๊อเชื่อว่าจะสามารถนำความสุขสงบเข้ามาในสังคมได้ “กวนซู่อี” นางเอกจากเรื่อง “จะรักใครก็รักไป” เธอก็คือหญิงสาวที่เกิดในตระกูลผู้นำทางความคิดของลัทธินี้ในยุคสมัยที่บ้านเมืองเติมไปด้วยความยุ่งเหยิงค่ะ ตระกูลกวน คือบัณฑิตผู้ถูกยกย่องจากเหล่านักปราชญ์สำนักขงจื๊อ กวนซู่อีจึงเติบโตมาด้วยคำสั่งสอนที่ยึดมั่นในเรื่องเมตตาธรรม และจริยธรรมอันดีงาม เธอเชื่อว่าขอเพียงตนปฏิบัติตัวให้ดี ถูกทำนองคลองธรรม เป็นลูกที่ดี เป็นภรรยาที่ดี และเป็นมารดาที่ดี ก็จะได้รับความเคารพรัก สิ่งที่ดีตามมาในที่สุด 
 

**หมายเหตุ : เรื่องราวที่เกิดขึ้นในนิยาย ผู้เขียนไม่ได้ระบุชัดเจนว่าเป็นยุคสมัยใด แต่กล่าวไว้ว่าเป็นยุคที่ถูกปกครองด้วยชนเผ่านอกด่าน และถึงแม้มีการเกิดขึ้นของเมธีร้อยสำนักเกิดขึ้นมากกมาย แต่ฮ่องเต้ได้เชิดชูสำนักขงจื่อเป็นแนวคิดสำคัญ ทำให้อาจนิยามได้ว่า ยุคสมัยในนิยายเรื่องนี้อาจอยู่ในช่วงของ ราชวงศ์ฮั่นตะวันตก ที่เป็นยุคสมัยซึ่งแนวคิดขงจื๊อกลับมาได้รับความนิยมอีกครั้งค่ะ

 

“หากไม่มีกฎหมายเข้มงวดไว้คอยควบคุม แล้วจะมีขึ้นนางไว้เพื่อประโยชน์อันใด ใครจะควบคุมราษฎร ใครจะบริหารบ้านเมือง เมือญาติพี่น้องช่วยกันปกปิด ขุนนางปกป้องกันเอง ผู้ปกครองจึงถูกตบตา ด้วยเหตุนี้การปกครองด้วยเมตตาธรรมสามารถทำได้ แต่ไม่อาจปกครองด้วยกฎหมายปกป้องผลประโยชน์ของราษฏรทั่วทั้งแผ่นดิน”

สำนักฝ่าเจีย จุดเริ่มต้นของการใช้กฎหมายในจีน

หากกล่าวว่าลัทธิขงจื๊อคือลัทธิที่เชื่อว่าโดยธรรมชาติทุกคนล้วนเป็นคนดี แล้วล่ะก็ แนวคิดของสำนักฟฝ่าเจียก็คือแนวคิดฝ่ายตรงข้ามเลยค่ะ นักปราชญ์ในลัทธินี้จะเชื่อว่า.. ธรรมชาติของ มนุษย์ทุกคนล้วนเป็นคนเลว จึงต้องมีกฎหมายที่เข้มงวดเข้ามาคอยควบคุมความพฤติกรรมของคนในสังคม ให้ดำเนินไปอย่างเป็นระเบียบเรียบร้อย หากใครฝ่าฝืนกฎหมายก็ควรได้รับการลงโทษอย่างรุนแรง ซึ่งก็มีตั้งแต่โทษสถานเบาสุดอย่างการสัก ไปจนถึงโทษหนัก ประหารชีวิตเลยค่ะ 
 

หานเฟยจือ นักปราชญ์ผู้ก่อตั้งสำนักฝ่าเจีย